Szablon:Dobry artykuł/archiwum/2017/01

Aktualnie na stronie głównej

Mass Effect – komputerowa fabularna gra akcji stworzona przez studio BioWare, wydana w 2007 roku przez Microsoft Game Studios na konsolę Xbox 360, będąca pierwszą częścią serii Mass Effect. Jej akcja rozgrywa się w XXII wieku, kiedy Drodze Mlecznej grozi zagłada ze strony wysokozaawansowanej rasy maszyn znanych jako Żniwiarze. Gracz wciela się w komandora Sheparda, elitarnego żołnierza próbującego powstrzymać inwazję. Rozgrywka składa się z kilku głównych elementów: wykonywania zadań, walki, eksplorowania kosmosu i interakcji z bohaterami niezależnymi. Gra, planowana jako pierwsza część trylogii, znajdowała się w produkcji przez ponad trzy i pół roku, a zrealizowana została w oparciu o silnik Unreal Engine 3. W 2008 i 2009 roku doczekała się dodatkowej zawartości, wprowadzającej nowe zadania i nową rasę. Mass Effect spotkał się z pozytywnym przyjęciem ze strony krytyków branżowych, a do stycznia 2008 roku na całym świecie sprzedano ponad 1,5 mln egzemplarzy. Krytycy chwalili grę za interaktywną narrację i filmowy projekt, krytykując jednak niezbalansowaną mechanikę walki oraz kiepską sztuczną inteligencję. Produkcja otrzymała kilka nagród branżowych. Czytaj więcej…

Inne Dobre Artykuły • Jak pisać w stylu encyklopedycznym?

---

Archiwum ekspozycji dobrych artykułów

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Dobry Artykuł.

2008: wrzesień • październik • listopad • grudzień
2009: styczeń • luty • marzec • kwiecień • maj • czerwiec • lipiec • sierpień • wrzesień • październik • listopad • grudzień
2010: styczeń • luty • marzec • kwiecień • maj • czerwiec • lipiec • sierpień • wrzesień • październik • listopad • grudzień
2011: styczeń • luty • marzec • kwiecień • maj • czerwiec • lipiec • sierpień • wrzesień • październik • listopad • grudzień
2012: styczeń • luty • marzec • kwiecień • maj • czerwiec • lipiec • sierpień • wrzesień • październik • listopad • grudzień
2013: styczeń • luty • marzec • kwiecień • maj • czerwiec • lipiec • sierpień • wrzesień • październik • listopad • grudzień
2014: styczeń • luty • marzec • kwiecień • maj • czerwiec • lipiec • sierpień • wrzesień • październik • listopad • grudzień
2015: styczeń • luty • marzec • kwiecień • maj • czerwiec • lipiec • sierpień • wrzesień • październik • listopad • grudzień
2016: styczeń • luty • marzec • kwiecień • maj • czerwiec • lipiec • sierpień • wrzesień • październik • listopad • grudzień
2017: styczeń • luty • marzec • kwiecień • maj • czerwiec • lipiec • sierpień • wrzesień • październik • listopad • grudzień
2018: styczeń • luty • marzec • kwiecień • maj • czerwiec • lipiec • sierpień • wrzesień • październik • listopad • grudzień
2019: styczeń • luty • marzec • kwiecień • maj • czerwiec • lipiec • sierpień • wrzesień • październik • listopad • grudzień
2020: styczeń • luty • marzec • kwiecień • maj • czerwiec • lipiec • sierpień • wrzesień • październik • listopad • grudzień
2021: styczeń • luty • marzec • kwiecień • maj • czerwiec • lipiec • sierpień • wrzesień • październik • listopad • grudzień
2022: styczeń • luty • marzec • kwiecień • maj • czerwiec • lipiec • sierpień • wrzesień • październik • listopad • grudzień
2023: styczeń • luty • marzec • kwiecień • maj • czerwiec • lipiec • sierpień • wrzesień • październik • listopad • grudzień

---

1 stycznia

Fablok 401D – polska manewrowa lokomotywa spalinowa wyprodukowana w latach 1966–1979 w liczbie 501 sztuk przez zakłady Fablok z Chrzanowa. Lokomotywa typu 401D miała zastąpić spalinowóz typu 1D. W 1964 roku ukończono jej projekt, a dwa lata później powstał egzemplarz prototypowy. Jego próbna eksploatacja przez Polskie Koleje Państwowe ujawniła wady konstrukcji, dlatego w 1968 roku zaprojektowano zmodyfikowaną wersję typu 401Da. W latach 1970–1979 wybudowano 500 egzemplarzy tego pojazdu dla polskiego przemysłu. Powstały również projekty wersji 406D i 415D, ale nie zostały one zrealizowane. Po zakończeniu produkcji spalinowozów 401Da, Fablok przystąpił do budowy lokomotyw typu 411D.

2 stycznia

Fryne – grecka hetera z Aten, bohaterka wielu anegdot antycznych pisarzy. Z tego powodu bywa uznawana za najsłynniejszą heterę starożytnej Grecji. Była kochanką Praksytelesa, któremu pozowała do rzeźby Afrodyty z Knidos, jak i zapewne kilku innych dzieł. Liczne przekazy mówią o jej wyjątkowej urodzie, dowcipności i bogactwie, aczkolwiek wiarygodność wielu spośród nich budzi wątpliwości. Zdarzeniem o niepewnej historyczności jest proces Fryne przed ateńskim sądem, kiedy to oskarżono ją o bezbożność, a uniewinnienie zapewnił gest obrońcy, Hyperejdesa, który odsłonił jej piersi, by wpłynąć na sędziów. Postać tej hetery od czasów nowożytnych była przywoływana w malarstwie, rzeźbie, utworach literackich i muzycznych oraz – w XX wieku – kinematografii.

3 stycznia

Kawia domowa – gatunek udomowionego gryzonia z rodziny kawiowatych (Caviidae). Została udomowiona przez południowoamerykańskich Indian jeszcze w czasach prekolumbijskich najprawdopodobniej w południowej części Peru, a także na wyżynnych terenach Kolumbii. Indianie używali kawii w celach kulinarnych, rytualnych i w medycynie ludowej. Trafiły do Europy jako zwierzęta hobbystyczne już w XVI wieku, zaś w wieku XIX zaczęły być używane jako zwierzęta laboratoryjne. C. porcellus jako forma udomowiona winna być traktowana jako zwierzę bez ustalonych dzikich populacji. Wśród ludności południowoamerykańskiej nadal rozpowszechniona jest hodowla kawii domowych na mięso. Jako zwierzęta rzeźne są także hodowane w krajach afrykańskich, ale większość kawii żyje w hodowlach hobbystycznych popularnych na całym świecie.

4 stycznia

Stanisław Krakiewicz – w okresie międzywojennym ministerialny radca prawny, brał czynny udział w działaniach wojennych w roku 1920 i 1939. Po ukończeniu studiów rozpoczął karierę urzędniczą. Najpierw pracował w wydziale prawno-budowlanym Ministerstwa Robót Publicznych. Od roku 1932 pracował w departamencie budownictwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Był wieloletnim działaczem i jednym z przywódców Zrzeszenia Zwolenników Nauki Pierwotnych Chrześcijan, z którego wywodził się powstały w 1947 roku Związek Wolnych Chrześcijan. Po wojnie stał się jednym z założycieli Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego, którego prezesem był w latach 1947-1975. Aresztowano go w 1950 roku i skazano na wieloletnie więzienie. Od 1952 roku po wyjściu na wolność w wyniku amnestii prowadził ugodową względem władz politykę, za co został kilkakrotnie wyróżniony. Pod koniec życia został usunięty z ZKE i przeszedł do baptystów. Publikował na łamach Chrześcijanina, zbiór wybranych artykułów został wydany w książce Aby byli jedno z 1975 roku.

5 stycznia

Prawa człowieka w Arabii Saudyjskiej – opierają się na islamie oraz na ustawie zasadniczej uchwalonej w 1992 roku. Zgodnie z opiniami międzynarodowych organizacji, walczących o prawa człowieka i demokrację (m.in. Freedom House, Human Rights Watch, Amnesty International) Arabia Saudyjska należy do grupy państw, w których prawa człowieka są stale łamane. Arabię Saudyjską oskarża się m.in. o łamanie wolności słowa, nieprzestrzeganie praw kobiet, wykonywanie kar śmierci na więźniach politycznych, brak pełnego systemu demokratycznego - mieszkańcy Arabii Saudyjskiej mogą brać udział tylko w wyborach lokalnych, brak wolności religijnej, dyskryminację osób homoseksualnych oraz o znęcanie się nad więźniami. Obowiązujące przepisy prawne oparte są na prawach szariatu (doktryna wahhabizmu) oraz o ustawę zasadniczą, ogłoszoną w 1992 roku przez króla Fahda ibn Abd al-Aziza.

6 stycznia

Sam & Max: Sezon 1 – komputerowa gra przygodowa wyprodukowana przez Telltale Games. Dzieli się ona na sześć odcinków, które na przełomie 2006 i 2007 roku ukazywały się oddzielnie z przeznaczeniem na platformę Microsoft Windows. Odcinki początkowo były dystrybuowane online przez GameTap i Telltale Games, a w pudełkowej wersji zostały wydane przez The Adventure Company oraz JoWooD Entertainment. Sam & Max: Sezon 1 jest oparty na serii komiksów Steve'a Purcella pod tytułem Sam & Max. Bohaterami gry są dwaj samozwańczy detektywi z policji ochotniczej – antropomorficzny pies Sam oraz „nadpobudliwe ruchowo, królikopodobne stworzenie” Max. Rozwiązują oni serię spraw mających związek ze spiskiem hipnotycznym. Każdy odcinek zawiera jedną sprawę, a wszystkie razem są powiązane fabularnie. Gra została pozytywnie przyjęta przez krytyków, zbierając pochwały za humorystyczną treść, oprawę graficzną i rozgrywkę. Krytykowano natomiast niski poziom trudności łamigłówek, bardzo podobne do siebie odcinki oraz nielogiczną fabułę. Mimo to gra otrzymała kilka nagród i jest cytowana przez źródła branżowe jako pierwsza udana aplikacja wydana w dystrybucji epizodycznej.

7 stycznia

Wyścigowe Samochodowe Mistrzostwa Polski 1984 – dwudziesty ósmy sezon Wyścigowych Samochodowych Mistrzostw Polski. Sezon rozgrywano w siedmiu klasach, przy czym planowane wprowadzenie klasy 8, klasy markowej seryjnych Polskich Fiatów 125p oraz FSO Polonezów, nie powiodło się. Sezon 1984 WSMP liczył pięć eliminacji, z czego po dwie rozegrano na torach w Poznaniu i Kielcach, a jedną – w Toruniu. Wyścig w Kielcach 27 maja był również eliminacją Pucharu Pokoju i Przyjaźni. Ponadto 22 lipca zorganizowano zawody niewliczane do punktacji WSMP w Piotrkowie Trybunalskim, a przy okazji trzech eliminacji rozegrano również nieoficjalne Grand Prix: Torunia, Gór Świętokrzyskich oraz Poznania. Na podstawie wyników wyłonionych zostało siedmiu mistrzów Polski sezonu 1984: Jacek Chojnacki, Dariusz Kinderman, Wojciech Cołoszyński, Wacław Janowski, Edward Kinderman, Jerzy Mazur oraz Jerzy Krotoski. Janowski był jedynym kierowcą, który obronił tytuł wywalczony rok wcześniej.

8 stycznia

Pierwszych sześć fregat US Navy – sześć pierwszych dużych okrętów wojennych zbudowanych w Stanach Zjednoczonych. W 1794 roku Kongres Stanów Zjednoczonych postanowił, zgodnie z przyjętą 27 marca tego roku „Ustawą o Flocie” (ang. Act to Provide a Naval Armament), zlecić budowę sześciu fregat, na co przeznaczył ogromną wówczas kwotę 688 888,82 USD. Konstruktor wszystkich sześciu okrętów, Joshua Humphreys - zgodnie z sugestią Benjamina Stodderta, pierwszego sekretarza Marynarki Stanów Zjednoczonych, zalecił budowę flotylli fregat wystarczająco odpornych, by mogły przeciwstawić się podobnym okrętom francuskim i brytyjskim, a jednocześnie na tyle szybkich, by móc uniknąć walki z okrętami liniowymi tamtych czasów. Większość z pierwszych sześciu fregat amerykańskich dobrze wypełniła swoje zadania i stała się zalążkiem United States Navy, dziś największej floty wojennej na świecie.

9 stycznia

Textus receptus – tekst grecki Nowego Testamentu obecny w drukowanych wydaniach XVI–XVII wieku. Ustalony został w oparciu o późne rękopisy reprezentujące bizantyjską tradycję tekstualną, ale ze względu na drobne naleciałości tekstu cezarejskiego, Wulgaty oraz tekstu zachodniego nie jest klasycznym tekstem bizantyjskim. Niektóre jego warianty pochodzą z Wulgaty i nigdy nie były obecne w tekście greckim. Textus receptus był podstawą przekładów Biblii z języków oryginalnych do wieku XIX. W końcu XIX wieku został odrzucony przez biblistów na rzecz tekstu aleksandryjskiego, który odtąd służy za oparcie dla wydań greckiego tekstu Nowego Testamentu. Przez swoich zwolenników bywa nazywany „tekstem większości”, co mylnie utożsamia go z Tekstem Bizantyjskim (tj. tekstem większościowym), na którym się opiera. John William Burgon, jeden z głównych obrońców Textus receptus, przyznawał, że niezbędna jest jego korekta. Odrzucić należy Comma Johanneum, sześć ostatnich wierszy Apokalipsy i dokonać szeregu innych poprawek w poszczególnych księgach Nowego Testamentu, które przybliżą ich tekst do tekstu większości rękopisów.

10 stycznia

Moussa Dadis Camara – gwinejski wojskowy, kapitan. 24 grudnia 2008 roku ogłosił się prezydentem republiki oraz został liderem Rady Narodowej na rzecz Demokracji i Rozwoju (CNDD), wojskowej junty, która dokonała zamachu stanu w Gwinei po śmierci prezydenta Lansany Conté. W czasie sprawowania władzy był odpowiedzialny za brutalne stłumienie protestu opozycji we wrześniu 2009 roku. 3 grudnia 2009 roku został ranny w czasie nieudanego zamachu na jego życie i hospitalizowany za granicą, p.o. prezydenta Gwinei został wówczas Sékouba Konaté. Pozostając nominalnie głową państwa, 15 stycznia 2010 roku zgodził się zrezygnować z realnej władzy i zostać w Burkina Faso. 21 grudnia 2010 nowym prezydentem państwa został Alpha Condé. Dwa dni przed jego zaprzysiężeniem Camara, przebywający wciąż w Burkina Faso, ogłosił wolę powrotu do ojczyzny. Stwierdził, że pragnie być "użytecznym dla kraju i nowego prezydenta", choć oświadczył, że nie ma ambicji powrotu do polityki.

11 stycznia

Kuchnia białoruska – kuchnia narodowa Białorusinów, w której unikatowe i wspólne z ościennymi narodami potrawy oraz napoje są przyrządzane według przepisów ludowych i wiekowych tradycji kulinarnych. Prosta i pożywna kuchnia oparta na źródłach pożywienia (głównie zbożach i warzywach bulwiastych) dostępnych na Białorusi. Uważana za dość ciężkostrawną i tłustą. Tradycyjne potrawy białoruskie są stosunkowo łatwe do przygotowania i działają rozgrzewająco. Tradycyjna kuchnia białoruska oferuje duży wybór potraw ziemniaczanych oraz mącznych. Jej podstawę stanowiły ziemniaki, kwaśny chleb żytni, kapusta i wieprzowina. Przykładami charakterystycznych dań są: maczanka z blinami i placki kartoflane ze śmietaną; zupy – kapuśniak i barszcz, a z napojów – sok brzozowy i kwas chlebowy. Narodowa kuchnia Białorusinów ma regionalne, lokalne, a nawet rodzinne odmiany. Jest przy tym podobna do kuchni sąsiednich narodów. Zarazem elementy tradycyjnej kuchni białoruskiej przeniknęły do kuchni sąsiadów.

12 stycznia

Operacja Iskra – ofensywna operacja wojsk radzieckich podczas II wojny światowej, której celem było przerwanie trwającej od września 1941 roku niemieckiej blokady Leningradu. Prace nad przygotowaniem operacji rozpoczęły się wkrótce po zakończeniu nieudanej ofensywy siniawińskiej. Działania operacyjne zostały przeprowadzone siłami Frontu Leningradzkiego i Frontu Wołchowskiego Armii Czerwonej przy wsparciu Floty Bałtyckiej w dniach 12–30 stycznia 1943 roku w celu utworzenia łącznika lądowego z oblężonym Leningradem. Operacja pozwoliła Sowietom na utworzenie 8–10 kilometrowego korytarza lądowego łączącego wojska radzieckie z miastem. W szybkim tempie wybudowano na obszarze korytarza tory kolejowe, które umożliwiły dostarczanie miastu znacznie większych zasobów, niż było to możliwe za pośrednictwem tzw. Drogi Życia, prowadzącej przez zamarznięte jezioro Ładoga. Znacznie zmniejszyło to zagrożenie zajęcia Leningradu i połączenia się wojsk niemieckich z fińskimi. Powodzenie tej operacji zachęciło Armię Czerwoną do przeprowadzenia, dwa tygodnie później, kolejnej ofensywy na znacznie większą skalę, pod kryptonimem Operacja Polarnaja Zwiezda.

13 stycznia

Ford 1952 – gama amerykańskich samochodów osobowych produkowanych przez koncern Ford Motor Company w latach 1952–1954, obejmująca trzy bliźniacze modele klasy wyższej średniej: Mainline, Customline oraz Crestline, produkowane w kilku odmianach i wersjach nadwoziowych. Modele Forda z 1952 roku stanowiły dalszą ewolucję pontonowego nadwozia poprzedniego modelu, w stylu mody aerokosmicznej. Wyróżniały się panoramicznymi giętymi szybami z przodu i tyłu, polepszającymi widoczność. W stosunku do poprzednich modeli, maska stała się bardziej spłaszczona, a linie błotników przednich poprowadzone poziomo, z ostro zarysowanymi pojedynczymi reflektorami w górnej części błotników. Modele Mainline i Customline były dostępne standardowo z silnikiem 6-cylindrowym, a V8 był opcjonalny, natomiast Crestline miał tylko silnik V8. W toku produkcji samochody te przeszły modernizację w 1953 i 1954 roku, a w 1955 roku zostały zastąpione przez nową gamę modeli. Samochody te były produkowane także przez australijskie zakłady Forda do 1955 roku.

14 stycznia

Franciszek Gąsienica Groń – polski narciarz, kombinator norweski, skoczek narciarski, olimpijczyk, reprezentant Polski. Pierwszy polski medalista zimowych igrzysk olimpijskich. Zdobył brązowy medal w kombinacji norweskiej podczas igrzysk w Cortina d’Ampezzo. Po powrocie do Polski wygrał Memoriał Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny w kombinacji norweskiej, a w konkursie skoków był piąty. W latach 1947–1964 występował w barwach klubu Wisła-Gwardia Zakopane, a od 1965 roku pełnił w nim funkcję trenera. Wychował ponad 40 mistrzów Polski w kombinacji, skokach, biegach i sztafetach. Był honorowym gościem zimowych igrzysk olimpijskich w Turynie. Zasłużony Mistrz Sportu, został odznaczony Srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Był dziadkiem skoczka narciarskiego i olimpijczyka Tomasza Pochwały.

15 stycznia

Cerkiew św. Antoniego Pieczerskiego i św. Męczennicy Paraskiewy w Holi – prawosławna cerkiew filialna. Prawosławna parafia w Holi była wzmiankowana w 1588 roku. W pierwszych latach po zawarciu unii brzeskiej przyjęła jej postanowienia. Nowa cerkiew wzniesiona w 1610 roku była już zatem świątynią unicką. Budowla ta przetrwała do 1700 roku, gdy została zniszczona w pożarze. Dwa lata później na jej miejscu wzniesiono kolejną cerkiew, która istniała do 1846 roku, kiedy to ponownie zastąpiono ją nową świątynią. Ostatnia gruntowna przebudowa obiektu miała miejsce po 1875 roku, gdy parafia holeńska, wskutek likwidacji unickiej diecezji chełmskiej, przeszła do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. W 1915 roku prawosławna ludność Holi udała się na bieżeństwo. Po jej powrocie cerkiew nie została otwarta ponownie, lecz od 1924 do 1939 roku funkcjonowała jako neounicka. Cerkiew wróciła do wyznania prawosławnego w czasie II wojny światowej. Została przywrócona do użytku liturgicznego w 1953 roku.

16 stycznia

In Bloom – singel zespołu Nirvana wydany 30 listopada 1992 roku za pośrednictwem DGC Records, promował album Nevermind. Utwór został napisany przez lidera grupy Kurta Cobaina i zaadresowany był do ludzi spoza społeczności muzycznego podziemia, którzy zdaniem Cobaina nie rozumieli przesłania zespołu. Pierwszy teledysk do wczesnej wersji „In Bloom” został ukończony w 1990 roku, jednak sam singel został wydany dopiero po premierze albumu Nevermind w 1991 roku. Nowy teledysk parodiował występy muzyczne z lat 60. XX wieku, tzw. variety shows i zdobył nagrodę w kategorii Best Alternative Video na MTV Video Music Awards w 1993 roku. Singel osiągnął 28. miejsce na liście UK Singles Chart. Mimo braku oficjalnego wydania amerykańskiego, piosenka uplasowała się na 5. miejscu listy Album Rock Tracks.

17 stycznia

Chromosome No. 1 syndrome – defekt genetyczny powodujący zahamowanie rozwoju u zarodków traszek z rodzaju Triturus. Połowa złożonych jaj nie rozwija się – na pewnym etapie ich wzrost zatrzymuje się i następuje śmierć zarodków. Wszystkie przeżywające zarodki mają dwie różniące się długością formy chromosomu 1, natomiast dwie krótkie formy albo dwie długie zawsze prowadzą do śmierci. Taki stan tłumaczy się translokacją pomiędzy niegdyś identycznymi chromosomami pary 1 bądź też pełnieniem przez nie w przeszłości roli chromosomów płci. Stan ten wskazuje na to, że w przeszłości u przodka współczesnych traszek, których dotyka defekt, doszło do nierównej wymiany materiału genetycznego pomiędzy dwiema kopiami chromosomu 1. Linia ta oddzieliła się między 12 a 10 milionów lat temu.

18 stycznia

Nowa Zelandia na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 2010 – występ szesnastoosobowej kadry sportowców reprezentujących Nową Zelandię na igrzyskach w 2010 roku w Vancouver. W reprezentacji znalazło się siedem kobiet i dziewięciu mężczyzn. Wzięli oni udział w ośmiu dyscyplinach – biathlonie, biegach narciarskich, łyżwiarstwie szybkim, narciarstwie alpejskim, narciarstwie dowolnym, short tracku, skeletonie i snowboardingu. Reprezentanci Nowej Zelandii nie zdobyli żadnego medalu. Najwyższą pozycję zajął Ben Sandford, który był jedenasty w skeletonowym ślizgu mężczyzn. Była to najliczniejsza reprezentacja Nowej Zelandii w historii jej dotychczasowych startów w zimowych igrzyskach olimpijskich. Po raz pierwszy wystartowali oni w ośmiu dyscyplinach sportowych w trakcie jednych igrzysk. Rolę chorążego reprezentacji podczas ceremonii otwarcia igrzysk pełniła Juliane Bray, a podczas ceremonii zamknięcia funkcję tę pełnił Ben Sandford.

19 stycznia

ORP Wilia – transportowiec i okręt szkolny Marynarki Wojennej II RP, następnie polski statek SS Modlin. Zbudowany w 1906 roku w Niemczech, służył początkowo w Niemczech oraz Francji jako frachtowiec. W 1925 roku został zakupiony przez polską Marynarkę Wojenną jako transportowiec, głównie na potrzebę transportu dużych liczb samolotów z Francji. Został wybrany z kilku ofert przez komisję pod kierownictwem kmdra por. Mieczysława Burhardta. Po remoncie i adaptacji w stoczni Forges et Chantiers de la Gironde w Harfleur, komisja odebrała statek w maju 1925 roku. Okręt otrzymał nazwę Wilja od rzeki na Litwie. W 1936 roku zmieniono pisownię nazwy geograficznej na Wilia. Od 1940 roku przekazany Polskiej Marynarce Handlowej. Samozatopiony 8 czerwca 1944 roku podczas operacji desantowej w Normandii jako część falochronu sztucznego portu inwazyjnego. W 1946 roku wrak został podniesiony i następnie pocięty na złom.

20 stycznia

Ty 9785 – przemysłowy parowóz wąskotorowy – tendrzak na tor o rozstawie szyn 1000 mm, o układzie osi C. Parowóz został zbudowany we wrześniu 1921 roku w podberlińskiej firmie Orenstein & Koppel i zakupiony przez niemiecką cukrownię Sobbowitz. Służył pod numerem fabrycznym 9785 przyjętym jako numer taborowy. Po II wojnie światowej parowóz znalazł się na tzw. ziemiach odzyskanych i został przejęty przez Cukrownię Gryfice. W latach 1947-1949 w warsztatach cukrowni został wyremontowany. W 1972 roku zakończono eksploatację parowozu, po czym w czerwcu 1979 roku został przekazany Muzeum Kolejnictwa w Warszawie i od tej pory jest eksponowany w skansenie w Gryficach. W 2009 roku podczas remontu zrekonstruowano całkowicie skorodowaną budkę maszynisty i otulinę kotła.

21 stycznia

Uładzimir Andrejczanka – białoruski agronom, kołchoźnik i polityk, w latach 1990–1996 deputowany do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR / Rady Najwyższej Republiki Białorusi XII kadencji, w latach 1997–2008 członek Rady Republiki Zgromadzenia Narodowego Republiki Białorusi I, II i III kadencji, od 2008 roku przewodniczący Izby Reprezentantów Zgromadzenia Narodowego Republiki Białorusi IV i V kadencji. Od października do grudnia 1991 roku pracował jako pierwszy zastępca przewodniczącego, a od grudnia 1991 do listopada 1994 roku – przewodniczący Komitetu ds. Gospodarstwa Wiejskiego i Żywnościowego Zabezpieczenia Ludności Witebskiego Obwodowego Komitetu Wykonawczego. Jednocześnie był zastępcą przewodniczącego Witebskiego Obwodowego Komitetu Wykonawczego. W listopadzie 1994 roku został wyznaczony przez prezydenta Alaksandra Łukaszenkę na przewodniczącego tego komitetu wykonawczego.

22 stycznia

Tommi Mäkinen – fiński kierowca rajdowy. Był fabrycznym kierowcą zespołów Mitsubishi, Subaru World Rally Team, a także prywatnych. Swoją karierę rajdową Mäkinen rozpoczął 1985 roku, a jego pierwszym rajdowym samochodem był Ford Escort RS 2000. W sierpniu 1987 roku zadebiutował w rajdowych mistrzostwach świata jadąc samochodem Lancia Delta HF 4WD. Debiutanckiego Rajdu Finlandii jednak nie ukończył na skutek wypadku. W sierpniu 1994 roku wygrał swój pierwszy rajd mistrzostw świata w karierze – Rajd Finlandii 1994. Było to zarazem pierwsze podium w mistrzostwach świata w karierze Mäkinena. Rajdowy mistrz świata w latach 1996–1999. W swojej karierze Mäkinen wygrał 24 rajdy w mistrzostwach świata. 45 razy w swojej karierze stawał na podium w rajdach mistrzostw świata. Zdobył w nich 544 punkty. Wygrał 362 odcinki specjalne. Nosi przydomek „Latający Fin”.

23 stycznia

Zbrodnia w Starym Ciepielowie i Rekówce – masowy mord dokonany przez okupantów niemieckich 6 grudnia 1942 roku, którego ofiarą padły polskie rodziny ze Starego Ciepielowa oraz Rekówki podejrzewane o udzielanie pomocy Żydom. Zbrodnia w Starym Ciepielowie i Rekówce była elementem szerszej akcji represyjnej, której celem było zastraszenie miejscowej ludności i zniechęcenie jej do udzielania pomocy żydowskim uciekinierom. W obu wsiach z rąk niemieckich żandarmów zginęło 31 Polaków, przede wszystkim z rodzin Kowalskich, Kosiorów, Obuchiewiczów i Skoczylasów. Śmierć poniosło także dwóch ukrywanych Żydów. Była to jedna z największych zbrodni popełnionych przez Niemców na Polakach, którzy udzielali pomocy Żydom. Żaden ze sprawców mordu w Starym Ciepielowie i Rekówce nie został po wojnie pociągnięty do odpowiedzialności karne. Historię polskich rodzin z obu miejscowości, zamordowanych za pomoc Żydom przedstawiono w fabularyzowanym filmie dokumentalnym Historia Kowalskich z 2009 roku.

24 stycznia

Umundurowanie polowe wz. 2010 – mundur Wojska Polskiego mający zastąpić używane wcześniej umundurowanie polowe wz. 93. Umundurowanie polowe wz. 2010 powstało na początku XXI wieku jako następca stosowanego w Wojsku Polskim umundurowania wz. 93, wprowadzonego w połowie lat 90. XX wieku. Krój umundurowania wz. 93, nawiązywał do mundurów polowych MORO w wersji dla wojsk powietrznodesantowych wprowadzonych do LWP na przełomie lat 60. i 70. XX wieku. W związku z zaangażowaniem polskich wojsk w misjach zagranicznych żołnierze coraz częściej zaczęli zgłaszać zarzuty. Zarzucano, że mundury polowe pomimo wprowadzanych modernizacji są mało funkcjonalne i niedostosowane do współczesnego pola walki. Wobec tego rozpoczęto prace nad nowym polskim mundurem polowym. Podczas prac prowadzonych w latach 2007-2010 po raz pierwszy wzięto pod uwagę opinie żołnierzy testujących umundurowanie, zarówno podczas służby w kraju, jak i podczas misji zagranicznych. Mimo zakończenia prac nad mundurem w roku 2010, jego wprowadzenie rozpoczęto w kwietniu 2012 roku. Nowe umundurowanie docelowo ma zastąpić mundury wz. 93 do 2018 roku.

25 stycznia

Nowa Zelandia na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 2010 – występ szesnastoosobowej kadry sportowców reprezentujących Nową Zelandię na igrzyskach w 2010 roku w Vancouver. W reprezentacji znalazło się siedem kobiet i dziewięciu mężczyzn. Wzięli oni udział w ośmiu dyscyplinach – biathlonie, biegach narciarskich, łyżwiarstwie szybkim, narciarstwie alpejskim, narciarstwie dowolnym, short tracku, skeletonie i snowboardingu. Reprezentanci Nowej Zelandii nie zdobyli żadnego medalu. Najwyższą pozycję zajął Ben Sandford, który był jedenasty w skeletonowym ślizgu mężczyzn. Była to najliczniejsza reprezentacja Nowej Zelandii w historii jej dotychczasowych startów w zimowych igrzyskach olimpijskich. Po raz pierwszy wystartowali oni w ośmiu dyscyplinach sportowych w trakcie jednych igrzysk. Rolę chorążego reprezentacji podczas ceremonii otwarcia igrzysk pełniła Juliane Bray, a podczas ceremonii zamknięcia funkcję tę pełnił Ben Sandford.

26 stycznia

ORP Wilia – transportowiec i okręt szkolny Marynarki Wojennej II RP, następnie polski statek SS Modlin. Zbudowany w 1906 roku w Niemczech, służył początkowo w Niemczech oraz Francji jako frachtowiec. W 1925 roku został zakupiony przez polską Marynarkę Wojenną jako transportowiec, głównie na potrzebę transportu dużych liczb samolotów z Francji. Został wybrany z kilku ofert przez komisję pod kierownictwem kmdra por. Mieczysława Burhardta. Po remoncie i adaptacji w stoczni Forges et Chantiers de la Gironde w Harfleur, komisja odebrała statek w maju 1925 roku. Okręt otrzymał nazwę Wilja od rzeki na Litwie. W 1936 roku zmieniono pisownię nazwy geograficznej na Wilia. Od 1940 roku przekazany Polskiej Marynarce Handlowej. Samozatopiony 8 czerwca 1944 roku podczas operacji desantowej w Normandii jako część falochronu sztucznego portu inwazyjnego. W 1946 roku wrak został podniesiony i następnie pocięty na złom.

27 stycznia

Flawiusz Filostrat – sofista grecki, biograf sofistów, autor Żywota Apolloniosa z Tyany, Listów miłosnych, Obrazów, Rozmowy o Herosach. Podstawą wiedzy o Flawiuszu Filostracie jest zbiór pism greckich z I-III wieku, pochodzących prawdopodobnie od różnych autorów, a zachowanych pod imieniem Filostrata, czasami opatrzonym przydomkami Lemnijczyk, Tyryjczyk, Ateńczyk lub poprzedzonym imieniem Flawiusz. Do czasów współczesnych zachowało się 10 utworów, które z pewnością można zaliczyć do korpusu filostratejskiego. Życiorys Filostrata uczeni rekonstruują na podstawie wzmianek rozsianych w jego pismach, inskrypcji i świadectw autorów późnoantycznych i bizantyńskich. Filostrat urodził się na wyspie Lemnos około 170 roku. Rodzina pisarza należała do arystokracji wyspy. Filostrat towarzyszył cesarzowi Septymiuszowi Sewerowi, wraz z dworem, podczas jego wyprawy do Szkocji przeciw Piktom na przełomie 210/211 roku. Prawdopodobnie towarzyszył też jego następcy, cesarzowi Karakalli w podróży do Galii. Dokładna data śmierci pisarza nie jest znana, wiadomo tylko, że zmarł za panowania cesarza Filipa I Araba.

28 stycznia

Newag Gliwice – nieistniejące przedsiębiorstwo z siedzibą w Gliwicach, zajmujące się produkcją, modernizacją i naprawą taboru kolejowego, w szczególności lokomotyw elektrycznych wszystkich typów eksploatowanych w Polsce. Zakład, wraz z Newagiem Nowy Sącz, modernizował również elektryczne zespoły trakcyjne. W 2008 roku wszedł w skład holdingu Newag, a w lutym 2015 roku został wchłonięty przez spółkę matkę jako Zamiejscowy Wydział Produkcji Lokomotyw Elektrycznych. W spółce zależnej Newag Gliwice pozostawiona została zorganizowana część przedsiębiorstwa prowadząca działalność w zakresie zarządzania majątkiem mieszkaniowym – Gliwice Property Managment. W 2016 roku podjęta została decyzja, że produkcja lokomotyw zostanie przeniesiona z Gliwic do Nowego Sącza, a 280 z 350 pracowników otrzymało wypowiedzenia.

29 stycznia

Codex Angelicus – grecki kodeks uncjalny Nowego Testamentu, paleograficznie datowany na IX wiek. Kodeks zawiera prolegomenę, teksty wykorzystywane do czytań liturgicznych są oznakowane, zawiera noty marginalne, na końcu zaś każdej z ksiąg biblijnych w subscriptio podano liczbę stychów w danej księdze. Na końcu każdego z Listów Pawła znajdują się adnotacje, skąd i do kogo list został wysłany. Codex Angelicus jest rzadko cytowany we współczesnych wydaniach greckiego Nowego Testamentu ze względu na reprezentowanie bizantyńskiej tradycji tekstualnej. Krytycy tekstu uważają go za pozbawiony wartości, natomiast cieszy się pewnym zainteresowaniem ze strony tłumaczy biblijnych. Nazwa kodeksu pochodzi od nazwy biblioteki w Rzymie, w której jest przechowywany - Biblioteka Angelica.

30 stycznia

Zbrodnia w Starym Ciepielowie i Rekówce – masowy mord dokonany przez okupantów niemieckich 6 grudnia 1942 roku, którego ofiarą padły polskie rodziny ze Starego Ciepielowa oraz Rekówki podejrzewane o udzielanie pomocy Żydom. Zbrodnia w Starym Ciepielowie i Rekówce była elementem szerszej akcji represyjnej, której celem było zastraszenie miejscowej ludności i zniechęcenie jej do udzielania pomocy żydowskim uciekinierom. W obu wsiach z rąk niemieckich żandarmów zginęło 31 Polaków, przede wszystkim z rodzin Kowalskich, Kosiorów, Obuchiewiczów i Skoczylasów. Śmierć poniosło także dwóch ukrywanych Żydów. Była to jedna z największych zbrodni popełnionych przez Niemców na Polakach, którzy udzielali pomocy Żydom. Żaden ze sprawców mordu w Starym Ciepielowie i Rekówce nie został po wojnie pociągnięty do odpowiedzialności karne. Historię polskich rodzin z obu miejscowości, zamordowanych za pomoc Żydom przedstawiono w fabularyzowanym filmie dokumentalnym Historia Kowalskich z 2009 roku.

31 stycznia

Skoki narciarskie na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1964 – zawody olimpijskie w skokach narciarskich przeprowadzone między 31 stycznia a 9 lutego 1964 roku w ramach igrzysk w Innsbrucku. Skoczkowie narciarscy rywalizowali o medale olimpijskie po raz dziewiąty. Po raz pierwszy rozegrano dwie konkurencje olimpijskie – na dużej i normalnej skoczni. Zawody na obiekcie dużym przeprowadzono na Bergisel w Innsbrucku, natomiast konkurs na obiekcie normalnym odbył się na Toni-Seelos-Olympiaschanze w Seefeld. Złoty medal w konkursie na skoczni normalnej zdobył Veikko Kankkonen, który wyprzedził Toralfa Engana i Torgeira Brandtzæga. W zawodach na skoczni dużej kolejność na dwóch pierwszych miejscach była odwrotna – Engan zdobył złoto, a Kankkonen srebro, natomiast Brandtzæg ponownie zakończył rywalizację na trzecim miejscu. Do zawodów zgłoszonych zostało 58 skoczków z 15 narodowych reprezentacji. Najstarszym uczestnikiem zawodów olimpijskich był Ansten Samuelstuen, który miał wówczas niemal 35 lat, a najmłodszym – David Hicks, który miał wówczas nieco ponad 18 lat.