Mleczaj siarkowy
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
mleczaj siarkowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Lactarius theiogalus (Bull.) Gray Nat. Arr. Brit. Pl. (London) 1: 624 (1821) | |
| Zasięg | |
 Mapa zasięgu w Europie | |
.JPG)
.JPG)
.JPG)
Mleczaj siarkowy (Lactarius theiogalus (Bull.) Gray) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactarius, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1793 r. Bulliard nadając mu nazwę Agaricus theiogalus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1821 r. Gray, przenosząc go do rodzaju Lactarius[1].
Nazwę polską nadał Franciszek Błoński w 1896 r[2], jako mleczaj siarkowy (Lactarius thejogalus (Bull.:Fr.) Gray) opisywała go także Alina Skirgiełło[3]. Według Index Fungorum jest to gatunek o niepewnej pozycji taksonomicznej. Podawany przez W. Wojewodę jako jego synonim Lactarius tabidus Fr. jest według Index Fungorum innym, odrębnym gatunkiem[4]. Niewykluczone jednak, że jest to sprawa interpretacji i opisany przez A. Skirgiełło L. thejogalus to w istocie L. tabidus, wymienia go ona bowiem wśród synonimów. W atlasach grzybów mleczaj siarkowy opisywany jest właśnie jako L. tabidus Fr[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnicy 2–5 cm, początkowo płaski, szybko jednak rozpostarty i wklęśnięty, zazwyczaj z garbkiem. Brzeg cienki, długi czas pozostaje podwinięty. Powierzchnia w stanie suchym matowa, w stanie wilgotnym błyszcząca, czasami szorstka. Barwa pomarańczowo-rudawa z czerwonawym odcieniem, czasami cynamonowobrązowa[3].
Szeroko przyrośnięte, u młodych okazów kremowe, później gliniastoróżowe[5].
Wysokość 2–8 cm, grubość 3–10 mm, walcowaty lub pałkowaty, początkowo pełny, później pusty. Kolor początkowo rdzawobrązowy, później ochrowy, cynamonowy, w końcu ciemnoceglastoczerwony. W górnej części jaśniejszy[5].
Zbudowany z kulistawych komórek, które powodują jego specyficzną (jak u wszystkich gołąbkowatych) kruchość i nieregularny przełam. Ma zazwyczaj łagodny, ale czasami nieco ostry lub gorzki smak[6].
U młodych owocników wypływa obficie, u starszych niemal wcale. Jest wodnistobiałe, na miąższu przebarwia się na kolor siarkowy.Początkowo ma łagodny smak, pozostawia jednak gorzki posmak na języku[3].
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników białawokremowy. Zarodniki owalne, pokryte dużymi, pojedynczymi brodawkami, czasami połączonymi krótkimi łącznikami. Rozmiar: 6-7,5 × 6-7 μm. Podstawki o rozmiarach 36-42 × 9-10,5 μm. Cystydy ostre i cienkie, najliczniej występują na ostrzach blaszek[3].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Występuje w Ameryce Północnej, Europie oraz Japonii[7]. W Polsce jest częsty, piśmiennictwo mykologiczne wymienia liczne jego stanowiska na obszarze całego kraju[2].
Rośnie w lasach iglastych i liściastych, głównie pod brzozami, sosnami i świerkami, szczególnie na miejscach wilgotnych i porośniętych mchem torfowcem. W Polsce wytwarza owocniki od czerwca do października[2].
Znaczenie[edytuj | edytuj kod]
Grzyb mikoryzowy[2]. Grzyb jadalny[6][5].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
Jest kilka gatunków drobnych mleczajów podobnych pod względem wyglądu zewnętrznego. Istotną rolę przy ich rozróżnianiu odgrywa miejsce występowania oraz smak i przebarwianie się mleczka. Podobny mleczaj żółknący (Lactarius decipiens) rośnie pod dębami, a jego mleczko jest bardzo piekące w smaku i przebarwia się na jasnoróżowo, mleczaj pomarańczowy (Lactarius aurantiacus) rośnie wyżej w górach, tylko pod świerkami i jego mleczko nie przebarwia się[5]. Wśród grzybów o morfologicznie zbliżonych owocnikach wymienia się też mleczaja olszowego (Lactarius obscuratus), rozwijającego się w obecności olsz[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2013-03-05]. (ang.).
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d Alina Skirgiełło: Mleczaj (Lactarius). Grzyby (Mycota), tom 25. Podstawczaki (Basidiomycetes), gołąbkowce (Russulales), gołąbkowate (Russulaceae), mleczaj (Lactarius). Kraków: PWN, 1998. ISBN 83-85444-65-3.
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-09-15]. (ang.).
- ↑ a b c d e Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ a b c Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. Warszawa: 2006, s. 430. ISBN 83-7404-513-2.
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2014-09-01].