Hyperolius

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Hyperolius[a]
Rapp, 1842[1]
Ilustracja
H. cinnamomeoventris
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

płazy

Rząd

płazy bezogonowe

Rodzina

sitówkowate

Podrodzina

Hyperoliinae

Rodzaj

Hyperolius

Typ nomenklatoryczny

Hyla horstocki Schlegel, 1837

Synonimy
Gatunki

143 gatunki + 4 taksony o statusie nomina inquirenda – zobacz opis w tekście

Hyperoliusrodzaj płazów bezogonowych z podrodziny Hyperoliinae w rodzinie sitówkowatych (Hyperoliidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące na sawannach, w buszu i w lasach Afryki, na południe od Sahary[11].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1838 roku szwajcarski przyrodnik i odkrywca Johann Jakob von Tschudi w publikacji własnego autorstwa poświęconej klasyfikacji płazów bezogonowych z uwzględnieniem gatunków kopalnych[2]. Jednak nazwa – Eucnemis – którą Tschudi nadał nowemu rodzajowi, okazała się młodszym homonimem rodzaju chrząszczy opisanego w 1812 roku, dlatego w 1842 roku niemiecki przyrodnik Wilhelm Ludwig Rapp nadał rodzajowi płazów nową nazwę – Hyperolius[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) żabka kwiatowa (H. horstocki).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Eucnemis (Euchnemis): gr. ευκνημος euknēmos ‘mający piękne nogi’, od ευ eu ‘ładny, dobry’; κνημη knēmē ‘goleń, łydka’[12].
  • Hyperolius: gr. ὑπερος huperos ‘tłuczek, pałka’[13]; λειος leios ‘gładki’[14] .
  • Epipole: gr. επιπολη epipolē ‘na wierzchu’ ‘gładki’[15].
  • Crumenifera (Cruminifera): nowołac. crumenifera ‘noszący kieszenie’, od łac. crumena ‘woreczek na pieniądze’; -fera ‘-noszący’, od ferre ‘nosić’[16]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Crumenifera pusilla Cope, 1862.
  • Rappia: Wilhelm Ludwig Rapp (1774–1868), niemiecki przyrodnik[6].
  • Nesionixalus: gr. νησιον nesion ‘wysepka’, zdrobnienie od νησος nēsos ‘wyspa’[17]; ιξαλος ixalos ‘skaczący, zwinny’[18]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Hyperolius thomensis Bocage, 1886.
  • Alexteroon: gr. αλεξητηρ alexētēr ‘obrońca’; ωον ōon ‘jajo’[9]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Hyperolius obstetricans Ahl, 1931.
  • Chlorolius: gr. χλωρος khlōros ‘zielony’; λειος leios ‘gładki, delikatny’[10]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Hyperolius koehleri Mertens, 1940.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki[11]:

Taksony nieprzypisane do żyjącej lub wymarłej populcji (nomina inquirenda)[11]:

  • Rappia granulata Tornier, 1896
  • Rappia fimbriata Tornier, 1896
  • Hyperolius thoracotuberculatus Ahl, 1931
  • Hyperolius laticeps Ahl, 193

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Nowa nazwa dla Eucnemis Tschudi, 1838.
  2. Młodszy homonim Eucnemis Ahrens, 1812 (Coleoptera).
  3. Niepoprawna późniejsza pisownia Eucnemis Tschudi, 1838.
  4. Nowa nazwa dla Hyperolius Rapp, 1842, ponieważ autor uważał ją za zajętą przez Uperoleia Gray, 1841 Myobatrachidae).
  5. Niepoprawna późniejsza pisownia Crumenifera Cope, 1862.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b W.L. Rapp. Neue Batrachier. „Archiv für Naturgeschichte”. 8 (1), s. 289, 1842. (niem.). 
  2. a b J.J. von Tschudi: Classification der Batrachier mit Berücksichtigung der fossilen Thiere dieser Abtheilung der Reptilien. Neuchâtel: Petitpierre, 1838, s. 35, 76. (niem.).
  3. J.von N.F.X. Gistel: Naturgeschichte des Thierreichs für höhere Schulen. Stuttgart: Hoffmann, 1848, s. ix. (niem.).
  4. G.G. Bianconi. Lettera al Dottore Filippo De Filippi, Professore di Zoologia a Torino, sopra alcune nuove specie di Rettili del Mozambiqco. „Nuovi Annali delle Scienze Naturali”. Serie II. 10, s. 107, 1848. (wł.). 
  5. E.D. Cope. Notes upon some reptiles of the Old World. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 14, s. 343, 1863. (ang.). 
  6. a b A.L.C.G. Günther. Reptilia. „Zoological Record”. 1, s. 130, 1864. (ang.). 
  7. C.K. Hoffmann: Klassen und Ordnungen der Amphibien wissenschaftlich dargestelldt in Wort un Bild. W: H.G. Bronn (red.): Die Klassen und Ordnungen des Thier-Reichs wissenschaftlich dargestelldt in Wort und Bild. Cz. 6. Leipzig und Heidelberg: C. F. Winter, 1878, s. 611. (niem.).
  8. J.-L. Perret. Révision des amphibiens africains et principalement des types, conservés au Musée Bocage de Lisbonne. „Arquivos do Museu Bocage”. Série 2. 6, s. 29, 1976. (fr.). 
  9. a b Perret 1988 ↓, s. 39.
  10. a b Perret 1988 ↓, s. 46.
  11. a b c D. Frost: Hyperolius Rapp, 1842. [w:] Amphibian Species of the World 6.2, an Online Reference [on-line]. American Museum of Natural History. [dostęp 2024-05-24]. (ang.).
  12. Reptilia. W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 18. (łac.).
  13. Jaeger 1959 ↓, s. 121.
  14. Jaeger 1959 ↓, s. 138.
  15. Jaeger 1959 ↓, s. 94.
  16. crumenifer, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).
  17. Jaeger 1959 ↓, s. 165.
  18. Jaeger 1959 ↓, s. 131.
  19. W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 276, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.
  20. a b Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 444. ISBN 83-01-14344-4.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).
  • J.-L. Perret. Sur quelques genres d'Hyperoliidae (Anura) restés en question. „Bulletin de la Société Neuchâteloise des Sciences Naturelles”. 111, s. 35–48, 1988. (fr.).