Wincenty Biskupski
Wincenty Biskupski (ok. 1900) | |
Data i miejsce urodzenia |
1854 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
20 września 1923 |
Zawód, zajęcie |
adwokat, wydawca, polityk, działacz gospodarczy i społeczny |
Alma Mater | |
Partia |
Polska Partia Postępowa |
Rodzice |
Zenon Biskupski, Michalina z domu Rokossowska |
Małżeństwo |
Izabella z domu Bratkowska |
Dzieci |
Stefan, Tadeusz, Mieczysław, Izabela Bazylska, Stanisław |
Wincenty Piotr Adam Biskupski (ur. 1854 w majątku Kania, zm. 20 września 1923 w Warszawie) – polski adwokat, wydawca, polityk, działacz gospodarczy i społeczny.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Rodzicami byli Zenon Franciszek Onufry Biskupski herbu Szreniawa, właściciel Kani i sąsiednich Siernicz Małych, oraz Michalina z domu Rokossowska herbu Glaubicz[1].
Po ukończeniu Wydziału Prawnego Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego Wincenty Biskupski wstąpił w szeregi adwokatury. Przez ponad czterdzieści lat był obrońcą przed sądami cywilnymi[2].
Sytuacja adwokatury w b. zaborze rosyjskim była szczególna. Tu bowiem adwokat-Polak, mimo że zmuszony był bronić spraw przed sądami carskimi i wprowadzać sprawy w języku rosyjskim, nie przestawał być adwokatem polskim. Dziwaczność tej sytuacji miała swe źródło w tym, że adwokatura w b. zaborze rosyjskim była na wskroś polska. Tłumaczy się to tym, że adwokatura była na ziemiach b. zaboru rosyjskiego jedynym zawodem prawniczym dostępnym dla Polaków, gdyż stanowiska w sądownictwie i administracji były obsadzane wyłącznie przez nasyłanych do Polski i wabionych perspektywą wysokich dodatków służbowych prawników rosyjskich[3].
Wincenty Biskupski był również obrońcą przed sądami konsystorskimi katolickim i ewangelicko-augsburskim[4]. Rozgłos przyniosło mu uzyskanie przed Rotą Rzymską unieważnienia małżeństwa Aurelii z domu Szacsznajder z Teodorem Szabłowskim. Wkrótce potem Aurelia została żoną Władysława Reymonta[5].
Wincenty Biskupski był członkiem rzeczywistym Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych[6].
W 1908 Wincenty Biskupski był wydawcą „Prawdy.Tygodnika Politycznego, Społecznego i Literackiego” utworzonego przez Aleksandra Świętochowskiego[7].
Był czynnym członkiem Polskiego Towarzystwa Turystycznego[8].
Okres I wojny światowej[edytuj | edytuj kod]
Po wybuchu I wojny światowej Wincenty Biskupski brał czynny udział w działaniach Komitetu Obywatelskiego Miasta Warszawy jako członek Sekcji Prawnej i przewodniczący Komisji Rozdawnictwa[9].
Wincenty Biskupski należał do grona przywódców Polskiej Partii Postępowej – liberalnej partii politycznej, działającej od 1909 w Królestwie Polskim. Działaczami tej partii byli też Henryk Konic, Aleksander de Rosset, Stanisław Popowski, Stefan Przanowski, Emil Stanisław Rappaport. W październiku 1915 Polska Partia Postępowa weszła w skład Międzypartyjnego Koła Politycznego, organizacji zrzeszającej partie, które liczyły na rozwiązanie sprawy polskiej przy pomocy carskiej Rosji i państw zachodnich sprzymierzonych z nią w czasie I wojny światowej. Był przedstawicielem Polskiej Partii Postępowej w Sekretariacie, który był organem kierowniczym Międzypartyjnego Koła Politycznego.
Po ustąpieniu Rosjan z Warszawy w sierpniu 1915 uprawnienia Komitetu Obywatelskiego przejął Zarząd Miasta Stołecznego Warszawy. W 1916 Wincenty Biskupski pełnił następujące funkcje w Zarządzie Miasta Stołecznego Warszawy:
- członek prezydium Sekcji IX – Ubezpieczeń,
- kurator gmachu Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych w Sekcji XI Dostaw Nakazanych[10],
- prezes Zarządu Głównego Towarzystwa Opieki nad Dziećmi[11],
- członek Sekcji Ochron,
- członkiem Delegacji Magistratu m.st. Warszawy – Delegacja XIII Ubezpieczeń i Lombardu[12],
- a w Radzie Głównej Opiekuńczej – członek Wydziału opieki nad dziećmi i młodzieżą[13].
Wincenty Biskupski pełnił funkcję członka Towarzystwa Osad Rolnych i Przytułków Rzemieślniczych, był członkiem honorowym Towarzystwa[14].
Wincenty Biskupski był kuratorem Domu Wychowawczego im. ks. Boduena w Warszawie[15].
Z inicjatywy adwokatury po ustąpieniu Rosjan stworzona została struktura sądownictwa obywatelskiego złożona z Sądów Pokoju, Trybunału, Sądu Głównego i Prokuratury. Wincenty Biskupski został mianowany wiceprezesem Sądu Głównego[16]. Po zniesieniu przez okupanta niemieckiego sądów obywatelskich we wrześniu 1915 na zebraniu ogólnym adwokatury została powołana do życia Delegacja Adwokatury Warszawskiej[17] jako organ samorządu. Wincenty Biskupski został prezesem Delegacji złożonej z trzydziestu cieszących się ogólnym poważaniem adwokatów warszawskich[18].
W 1916 z inicjatywy Zdzisława Lubomirskiego powstał Bank Kredytowy, a współzałożycielem i wiceprezesem Rady Banku był Wincenty Biskupski[19].
Gdy 12 września 1917 powstała Rada Regencyjna, pierwszy organ władzy na drodze do niepodległości, Wincenty Biskupski został powołany 2 listopada 1917 na stanowisko radcy prawnego Gabinetu Cywilnego Rady Regencyjnej[20].
W Polsce Niepodległej[edytuj | edytuj kod]
W dniu 29 marca 1919 odbyło się w pałacu Rzeczypospolitej w sali posiedzeń Sądu Najwyższego pierwsze zgromadzenie organizacyjne adwokatury okręgu sądu apelacyjnego w Warszawie. Przybyło na nie 292 adwokatów. Miejsca honorowe na wzniesieniu zajęli przedstawiciele dawnej palestry polskiej sprzed reformy z r. 1876, a mianowicie: b. obrońca przy senacie pan Aleksander. Kraushar, b. adwokat przy sądzie apelacyjnym p. Ludwik Marczewski oraz patronowie przy trybunale cywilnym pp. Kirszrot Jakób, Kozanecki Bronisław, Poznański Maksymilian, Rytel Władysław i Skurzyński Jan. Zebranie zagaił prezydujący komisji organizacyjnej p. Wincenty Biskupski, który w dłuższym przemówieniu skreślił historię palestry polskiej od ostatniego rozbioru i oświetlił ją na tle dziejów ogólnonarodowych. – W końcu pan B. wezwał obecnych do wyboru przewodniczącego, na którego przez aklamację powołano p. Henryka Konica, a na jego zastępcę p. Jana Hebdzyńskiego[21].
Wincenty Biskupski został wybrany na wiceprezesa Naczelnej Rady Adwokackiej[22].
W 1922 kandydował do Senatu RP z listy Centrum Mieszczańskiego[22].
W latach 1894–1912 był właścicielem majątku Zawada powiatu włocławskiego[23].
W dowód zasług na polu działalności społecznej i dobroczynnej Wincentego Biskupskiego, Filip Rodkiewicz, weteran Powstania Styczniowego, społecznik i filantrop, zapisał mu w testamencie dobra Czyste na terenie dzisiejszej dzielnicy Wola w Warszawie. Wincenty Biskupski stał się właścicielem dóbr w 1920 po bezpotomnej śmierci Rodkiewicza[24].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Wincenty Biskupski poślubił w 1878 Izabellę Bratkowską herbu Świnka (1857–1944). Mieli pięcioro dzieci:
- Stefana Biskupskiego (1881–1958), absolwenta szkół rolniczych w Taborze (ówczesna monarchia austro-węgierska) i niemieckim Lipsku, działacza społecznego i niepodległościowego, rotmistrza 10 Pułku Ułanów Litewskich[25],
- Tadeusza Biskupskiego (1885–1945), inżyniera chemika, absolwenta Politechniki w Zurychu, majora Wojska Polskiego[26],
- Mieczysława Biskupskiego (1886–1942), adwokata (skończył prawo na Uniwersytecie w Dorpacie), korporanta Polonii, rotmistrza 10 Pułku Ułanów Litewskich, oficera Armii Krajowej[27],
- Stanisława Biskupskiego (1898–1944), oficera kontrwywiadu Oddziału II Sztabu Generalnego Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego[28],
- córkę Izabellę Bazylską (1889–1955).
Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera 79-6-29/30/31)[29].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Akt małżeństwa
- ↑ Kurier Warszawski, wtorek, 25 września 1923, strona 4 (Nekrologia Minakowskiego https://wielcy.pl/nekrologia/56749)
- ↑ Stanisław Janczewski. Adwokatura międzywojenna (przyczynek do dziejów adwokatury). „Palestra”. 12 (11), s. 25, 1968.
- ↑ Kurier Warszawski, niedziela, 23 września 1923, s. 13 (Nekrologia Minakowskiego https://wielcy.pl/nekrologia/56749)
- ↑ Kronika rodziny Talikowiczów-Talikowskich, https://web.archive.org/web/20190908121337/http://kronikatalikowskich.com/pl/36#poczatek
- ↑ Sprawozdanie Komisji Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych za rok 1899, s. 33 http://mbc.cyfrowemazowsze.pl/publication/29822
- ↑ "Prawda, Tygodnik Polityczny, Społeczny i Literacki", Nr 35 (1442) 29 sierpnia 1908 R. XXVIII https://jbc.bj.uj.edu.pl/Content/839832/NDIGCZAS022296_1908_035.pdf
- ↑ "Ziemia. Tygodnik Krajoznawczy Ilustrowany". 1914 R.5 Nr 15 https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/show-content/publication/edition/121765?id=121765
- ↑ Sprawozdanie Komitetu Obywatelskiego Miasta Warszawy sierpień-grudzień 1914 http://www.sbc.org.pl/Content/126052/iii562149.pdf
- ↑ Kalendarzyk Polityczno – Historyczny Miasta Stoł. Warszawy na 1916 rok s. 115, 118
- ↑ Kalendarzyk Polityczno-Historyczny Miasta Stoł. Warszawy na 1916 rok s. 211
- ↑ Kalendarzyk Polityczno-Historyczny Miasta Stoł. Warszawy na rok 1917 s. 66, 70, 243
- ↑ Kalendarzyk Polityczno-Historyczny Miasta Stoł. Warszawy na rok 1917 s. 268
- ↑ Rocznik Towarzystwa Osad Rolnych i Przytułków Robotniczych za r. 1916 http://bc.wimbp.lodz.pl/Content/25504/Rocznik_Tow_Osad_Rolnych_1916_a.pdf
- ↑ "Kurier Warszawski" 25 września 1923, s. 7 (Nekrologia Minakowskiego https://wielcy.pl/nekrologia/56749)
- ↑ "Kurier Warszawski", 25 września 1923, s. 4 (Nekrologia Minakowskiego https://wielcy.pl/nekrologia/56749)
- ↑ Stanisław Janczewski , Adwokatura warszawska w dobie walki o niepodległość, „Palestra” (40), 1996, str. 113 [dostęp 2022-12-17] .
- ↑ Stanisław Janczewski: Adwokatura międzywojenna (przyczynek do dziejów adwokatury), "Palestra" 12/11(131), str. 27 https://bazhum.muzhp.pl/media//files/Palestra/Palestra-r1968-t12-n11(131)/Palestra-r1968-t12-n11(131)-s25-34/Palestra-r1968-t12-n11(131)-s25-34.pdf
- ↑ "Kurier Warszawski" 24 września 1923, s. 9 (Nekrologia Minakowskiego https://wielcy.pl/nekrologia/56749)
- ↑ "Goniec Częstochowski" nr 248, 4 listopada 1917, s. 2 http://zbiory.biblioteka.czest.pl/czasopisma/goniec_czestochowski/1917/Goniec_Czestochowski_Nr_248_1917.pdf
- ↑ Samorząd adwokacki w Warszawie i Lublinie ma 100 lat. „Głos Prawa”. 2 (1 (3)), s. poz. 19, 2019-03-28. Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów.
- ↑ a b Kurier Warszawski, poniedziałek, 24 września 1923, s. 9 (Nekrologia Minakowskiego https://wielcy.pl/nekrologia/56749)
- ↑ Ks. Piotr Paweł Obolewski, Dwory ziemiańskie na terenie Parafii Nowotarsk w latach 1918–1939. "Studia Włocławskie" 16 (2014) s. 11 https://docplayer.pl/5818618-Dwory-ziemianskie-na-terenie-parafii-bialotarsk-w-latach-1918-1939.html
- ↑ Wpis w Dziale III KW Warszawa Nr hip.1996
- ↑ http://www.grajewiak.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=866&Itemid=88
- ↑ Jan Tryburcy, Tadeusz Biskupski, ochotnik-sanitariusz : I wojna światowa na odnalezionych zdjęciach mojego dziadka, Warszawa 2022, https://play.google.com/books/reader?id=9IJgEAAAQBAJ&pg=GBS.PP1&hl=pl
- ↑ Archiwum Korporacyjne - Archiwum i Muzeum Polskich Korporacji Akademickich [online], archiwumkorporacyjne.pl [dostęp 2024-04-26] .
- ↑ Andrzej Pepłoński, Zarys rozwoju organizacyjnego polskiego wywiadu wojskowego w latach 1914–1945 "Słupskie Studia Historyczne" 2000 nr 8, s. 183 https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Slupskie_Studia_Historyczne/Slupskie_Studia_Historyczne-r2000-t8/Slupskie_Studia_Historyczne-r2000-t8-s179-192/Slupskie_Studia_Historyczne-r2000-t8-s179-192.pdf
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: WINCENTY BISKUPSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2022-11-16] .
- Biskupscy herbu Szreniawa
- Absolwenci i studenci Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego
- Członkowie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych
- Polscy prawnicy
- Adwokaci II Rzeczypospolitej
- Politycy Polskiej Partii Postępowej
- Członkowie Rady Głównej Opiekuńczej 1915–1920
- Pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
- Urodzeni w 1854
- Zmarli w 1923