Tętnica szyjna zewnętrzna
Tętnica szyjna zewnętrzna (ang. external carotid artery, łac. arteria carotis externa) – w anatomii człowieka jedna z dwóch (obok tętnicy szyjnej wewnętrznej) tętnic, na które rozdziela się tętnica szyjna wspólna. W początkowym odcinku, w obrębie trójkąta tętnicy szyjnej odchyla się ona od tętnicy szyjnej wewnętrznej przyśrodkowo i do przodu, biegnąc w kierunku kąta żuchwy. Następnie krzyżuje od tyłu brzusiec tylny mięśnia dwubrzuścowego oraz mięsień rylcowo-gnykowy, przechodząc z trójkąta tętnicy szyjnej do dołu zażuchwowego. Biegnie bardziej zewnętrznie, objęta miąższem gruczołu ślinianki przyusznej. W dole zażuchwowym przebiega ku tyłowi od szyjki żuchwy[1].
Gałęzie tętnicy szyjnej zewnętrznej[edytuj | edytuj kod]
Tętnica oddaje następujące gałęzie[2][3]:
Gałęzie przednie[edytuj | edytuj kod]
- tętnica tarczowa górna (arteria thyroidea superior)
- gałąź podgnykowa (ramus infrahyoideus)
- gałąź mostkowo-obojczykowo-sutkowa (ramus sternocleidomastoideus)
- tętnica krtaniowa górna (arteria laryngea superior)
- gałąź pierścienno-tarczowa (ramus cricothyroideus)
- gałąź gruczołowa przednia (ramus glandularis anterior)
- gałąź gruczołowa tylna (ramus glandularis posterior)
- gałąź gruczołowa boczna (ramus glandularis lateralis)
- tętnica językowa (arteria lingualis)
- gałąź nadgnykowa (ramus suprahyoideus)
- gałęzie grzbietowe języka (rami dorsales linguae)
- tętnica podjęzykowa (arteria sublingualis)
- tętnica głęboka języka (arteria profunda linguae)
- tętnica twarzowa (arteria facialis)
- tętnica podniebienna wstępująca (arteria palatina ascendens)
- gałąź migdałkowa (ramus tonsillaris)
- tętnica podbródkowa (arteria submentalis)
- gałęzie gruczołowe (rami glandulares)
- tętnica wargowa dolna (arteria labialis inferior)
- tętnica wargowa górna (arteria labialis superior)
- tętnica przegrody nosa (arteria septi nasi)
- tętnica kątowa (arteria angularis)
Gałęzie przyśrodkowe[edytuj | edytuj kod]
- tętnica gardłowa wstępująca (arteria pharyngea ascendens)
- gałęzie gardłowe (rami pharyngei)
- tętnica oponowa tylna (arteria meningea posterior)
- tętnica bębenkowa dolna (arteria tympanica inferior)
Gałęzie tylne[edytuj | edytuj kod]
- tętnica potyliczna (arteria occipitalis)
- gałęzie mostkowo-obojczykowo-sutkowe (rami sternocleidomastoidei)
- gałąź sutkowa (ramus mastoideus)
- gałąź uszna (ramus auricularis)
- gałąź zstępująca (ramus descendens)
- gałęzie potyliczne (rami occipitales)
- tętnica uszna tylna (arteria auricularis posterior)
- tętnica rylcowo-sutkowa (arteria stylomastoidea)
- tętnica bębenkowa tylna (arteria tympanica posterior)
- gałęzie sutkowe (rami mastoidei)
- gałąź strzemiączkowa (ramus stapedius)
- gałąź uszna (ramus auricularis)
- gałąź potyliczna (ramus occipitalis)
- gałąź przyusznicza (ramus parotideus)
- tętnica rylcowo-sutkowa (arteria stylomastoidea)
Gałęzie końcowe[edytuj | edytuj kod]
- tętnica skroniowa powierzchowna (arteria temporalis superficialis)
- gałęzie przyusznicze (rami parotidei)
- tętnica poprzeczna twarzy (arteria transversa faciei)
- gałęzie uszne przednie (rami auriculares anteriores)
- tętnica jarzmowo-oczodołowa (arteria zygomaticoorbitalis)
- tętnica skroniowa środkowa (arteria temporalis media)
- gałąź czołowa (ramus frontalis)
- gałąź ciemieniowa (ramus parietalis)
- tętnica szczękowa (arteria maxillaris)
- Część żuchwowa tętnicy szczękowej
- tętnica uszna głęboka (arteria auricularis profunda)
- tętnica bębenkowa przednia (arteria tympanica anterior)
- tętnica oponowa środkowa (arteria meningea media)
- gałąź oponowa dodatkowa (ramus meningeus accessorius)
- gałąź skalista (ramus petrosus)
- tętnica bębenkowa górna (arteria tympanica superior)
- gałąź czołowa (ramus frontalis)
- gałąź ciemieniowa (ramus parietalis)
- tętnica zębodołowa dolna (arteria alveolaris inferior)
- gałąź żuchwowo-gnykowa (ramus mylohyoideus)
- tętnica bródkowa (arteria mentalis)
- gałęzie zębowe (rami dentales)
- Część skrzydłowa tętnicy szczękowej
- tętnica żwaczowa (arteria masseterica)
- tętnica skroniowa głęboka przednia (arteria temporalis profunda anterior)
- tętnica skroniowa głęboka tylna (arteria temporalis profunda posterior)
- gałęzie skrzydłowe (rami pterygoidei)
- tętnica policzkowa (arteria buccalis)
- Część skrzydłowo-podniebienna tętnicy szczękowej
- ętnica zębodołowa górna tylna (arteria alveolaris superior posterior)
- tętnica podoczodołowa (arteria infraorbitalis)
- tętnice zębodołowe górne przednie (arteriae alveolares superiores anteriores)
- tętnica podniebienna zstępująca (arteria palatina descendens)
- tętnica klinowo-podniebienna (arteria sphenopalatina)
- tętnice nosowe tylne boczne (arteriae nasales posteriores laterales)
- tętnice nosowe tylne przegrody (arteriae nasales posteriores septi)
- tętnica kanału skrzydłowego (arteria canalis pterygoidei)
- Część żuchwowa tętnicy szczękowej
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 194–196.
- ↑ Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 197–210.
- ↑ Zygmunt Urbanowicz, Współczesne mianownictwo anatomiczne, Lublin: Wydawnictwo Czelej, 2002, s. 277–279, ISBN 83-88063-91-X.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom III. Układ naczyniowy, wyd. IX, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018, ISBN 978-83-200-3257-4.
