Savoia-Marchetti SM.84

Savoia-Marchetti SM.84

Dane podstawowe
Państwo	Włochy
Producent	Savoia-Marchetti
Typ	samolot bombowy i torpedowy
Konstrukcja	trójsilnikowy dolnopłat o konstrukcji metalowej
Załoga	5
Historia
Data oblotu	5 czerwca 1940
Lata produkcji	1941–1943
Wycofanie ze służby	1945
Dane techniczne
Napęd	3 silniki gwiazdowe Piaggio P.XI RC.40
Moc	1000 KM (736 kW) (każdy)
Wymiary
Rozpiętość	21,20 m
Długość	17,80 m
Wysokość	4,50 m
Powierzchnia nośna	61,00 m²
Masa
Własna	8 847 kg
Startowa	13 228 kg
Osiągi
Prędkość maks.	428 km/h
Prędkość przelotowa	397 km/h
Pułap	7 900 m
Zasięg	1 830 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
4 karabiny maszynowe Breda-SAFAT kal. 12,7 mm 2 torpedy lub 2000 kg bomb
Użytkownicy
Włochy, Niemcy, Słowacja

Savoia-Marchetti SM.84 – włoski samolot bombowy i torpedowy z okresu II wojny światowej.

Historia

SM.84 powstał w wytwórni Savoia-Marchetti jako wersja rozwojowa udanego samolotu bombowo-torpedowego SM.79 Sparviero. W konstrukcji SM.84 użyto takich samych skrzydeł, instalując mocniejsze silniki oraz kadłub zupełnie nowej konstrukcji. Część ogonowa otrzymała podwójne usterzenie pionowe, zwiększające pole ostrzału tylnego strzelca.

Próby prototypu, oblatanego 5 czerwca 1940 roku, a także porównanie osiągów z SM.79 wykazały pewne braki konstrukcyjne, szczególnie w zakresie charakterystyk startu i lądowania oraz manewrowości. Również silniki Piaggio nie były wolne od wad. Pomimo to Regia Aeronautica złożyła jeszcze w 1940 roku zamówienie na budowę samolotów seryjnych dla jednostek torpedowych.

Wytwórnia podjęła jednocześnie prace nad udoskonaleniem płatowca. Zaowocowały one powstaniem wersji SM.84 bis, z poprawioną konstrukcją kadłuba i kabiny pilotów oraz ulepszonym systemem chłodzenia silników. Miały też zainstalowane nowocześniejsze wyrzutniki torpedowe.

Użycie operacyjne

Pierwsze SM.84 trafiły do 41° Gruppo Bombardamento Terrestre w lutym 1941 roku. Wkrótce też zaczęto w nie wyposażać jednostki torpedowe. Zadebiutowały bojowo w tej roli 17 maja 1941 roku. Największym sukcesem jednostek wyposażonych w te samoloty było uszkodzenie w ataku torpedowym pancernika HMS „Nelson” 27 września 1941. W roli samolotu torpedowego SM.84 służyły do jesieni 1942, gdy zostały przesunięte do wykonywania zadań bombowych. Oceniano, że w roli samolotów torpedowych były szybsze od SM.79, ale miały słabszą zwrotność, a przez to były bardziej podatne na ostrzał. Także SM.84 bis były używane jako bombowce. Brały między innymi udział w nalotach na Maltę. Przed kapitulacją Włoch w 1943 roku tylko jeden pułk bombowy: 43° Stormo, był wyposażony w te samoloty.

Po 8 września 1943 kilkanaście maszyn tego typu pozostało na opanowanym przez Aliantów południu Włoch. Były one wykorzystywane przez Aviazione Cobelligerante Italiana jako samoloty transportowe. Także egzemplarze z zajętych przez Niemców terenów służyły do końca wojny w charakterze transportowców. Sześć maszyn wersji bis zostało przekazanych przez Luftwaffe lotnictwu wojskowemu Słowacji.

Opis konstrukcji

SM.84 był trójsilnikowym, pięciomiejscowym samolotem bombowo-torpedowym konstrukcji mieszanej. Miał klasyczne podwozie, chowane w locie. Napęd stanowiły trzy silniki gwiazdowe Piaggio P.XI R.C.40 o mocy 1000 KM, wyposażone w trójłopatowe, metalowe śmigła o zmiennym skoku. Uzbrojenie obronne stanowiły 4 karabiny maszynowe Breda-SAFAT kal. 12,7 mm, umieszczone w wieżyczce grzbietowej, gondoli podkadłubowej i w bocznych okienkach kadłuba. Samolot mógł przenosić dwie torpedy lotnicze na wyrzutnikach podkadłubowych lub do 2000 kg bomb, ewentualnie kombinację ładunku bomb i torped.

Bibliografia

• WiesławW. Bączkowski WiesławW., Włoskie samoloty wojskowe 1936 - 1945, Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1999, ISBN 83-86776-49-8, ISBN 83-86776-00-5, OCLC 751529809 .brak strony (książka)
• Comando Supremo. comandosupremo.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-07)]. [dostęp 27 kwietnia 2009]
• Regia Marina Italiana [dostęp 3 maja 2010]