Przejdź do zawartości

Prowincja krakowska karmelitów bosych w Polsce

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Prowincja krakowska
pw. Ducha Świętego
karmelitów bosych w Polsce
Ilustracja
Państwo

 Polska

Siedziba

Kraków
ul. Zygmunta Glogera 5

Data powołania

1993

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Dane statystyczne
Liczba klasztorów

21 (męskich), 13 (żeńskich)

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kraków”
Ziemia50°05′56″N 19°55′45″E/50,098889 19,929167
Strona internetowa

Prowincja krakowska pw. Ducha Świętego w Polsce – jedna z dwóch prowincji zakonu karmelitów bosych w Polsce. Powstała w 1993 roku. Obejmuje klasztory męskie (tzw. konwenty) oraz żeńskie klasztory mniszek karmelitanek bosych (tzw. karmele).

Historia[edytuj | edytuj kod]

Rozwój zakonu karmelitów bosych w Polsce oraz zmiany społeczne po 1989 roku spowodowały w 1993 roku podział prowincji polskiej na dwie oddzielne: krakowską i warszawską. Prowincja krakowska odziedziczyła wezwanie Ducha Świętego.

Pierwsi zakonnicy zreformowanego Karmelu przybyli do Krakowa w 1604 roku jako misjonarze udający się na Wschód. Ich pobyt na ziemiach polskich zaowocował zainteresowaniem nową odmianą życia zakonnego. W 1605 roku przy wsparciu króla Zygmunta III zakupiono ogród za Bramą Mikołajską w Krakowie przeznaczony na pierwszą siedzibę dla zakonu. Tego samego roku przybyli zakonnicy powołani do stworzenia wspólnoty karmelitów bosych w Rzeczypospolitej. Przełożonym nowego konwentu został Hiszpan, Hurtado de Mendoza (w zakonie o. Maciej od św. Franciszka). W 1611 roku karmelici rozpoczęli budowę kolejnego kościoła wraz z klasztorem pw. św. Michała w obrębie murów miasta przy Baszcie Murarzy. Budowę zakończono w 1636 roku. W 1617 roku utworzono prowincję polską, a kapituła generalna zakonu powierza Mendozie urząd pierwszego prowincjała. W 1634 rozpoczęto wznoszenie nowego murowanego kościoła w Krakowie na Wesołej, którą zakończono uroczystą konsekracją w 1683 roku. W 1787 roku karmelici z Wesołej zostali zmuszeni od odsprzedania klasztoru, w którym urządzono szpital miejski (kościół przekazano szarytkom). Wspólnota dołączyła do konwentu św. Michała[1].

Pierwsze konwenty poza stołecznym Krakowem założono w Lublinie (1610), Lwowie (1613), Poznaniu (1618), Przemyślu (1620), Wiśniczu Nowym (1622)[2], Kamieńcu Podolskim (1623), Wilnie (1626), Berdyczowie (1630) oraz Warszawie (1639), W 1633 roku powstał klasztor o charakterze eremickim (pustelniczym) w Czernej pod Krakowem. Dynamiczny rozwój, nowe powołania i fundowanie kolejnych klasztorów, zwłaszcza na wschodnich ziemiach Rzeczypospolitej doprowadziły do utworzenia prowincji litewskiej pw. św. Kazimierza w 1731 roku. W przededniu rozbiorów Polski prowincja polska liczyła 324 braci.

Upadek Rzeczypospolitej i polityka władz zaborczych doprowadziła do niemal całkowitego upadku zakonu karmelitów w Polsce. Po trzecim rozbiorze utworzono z konieczności prowincję ruską (ostatecznie zlikwidowaną w 1832 roku). Dekrety kasacyjne: józefiński i carski prowadziły do usuwania zakonników z klasztorów i przejmowania mienia zakonnego. Zniesiono prawo egzempcji, nadzór przekazano biskupom i konsystorzom. W 1784 skasowano klasztor w Przemyślu, a kościół przekazano grekokatolikom. W 1797 roku karmelici krakowscy zostali wygnani z konwentu św. Michała i osiedli w Czernej. W 1844 zlikwidowano prowincję litewską. Ostatnie wspólnoty zostały rozwiązane po powstaniu styczniowym, co doprowadziło do zniesienia prowincji polskiej karmelitów bosych w 1864 roku.

Jedynym klasztorem, który przetrwał był konwent w Czernej. W 1875 roku został przyłączony do semiprowincji austriackiej. Przez lata klasztor znalazł się dramatycznej sytuacji, zarówno pod względem ekonomicznym, jak i duchowym. Nieliczni bracia prowadzili styl życia zakonnego daleki od karmelitańskiego charyzmatu. W 1880 roku zgromadzenie liczyło zaledwie 5 członków. Mając na celu uratowanie czerneńskiego konwentu do wspólnoty dołączyli bracia z innych klasztorów, głównie z Wiednia. Rozpoczęto proces odnowy i powrotu do ideałów życia klasztornego[3].

św. Rafał Kalinowski

Kluczową rolę w podjętej reformie odegrał św. Rafał Kalinowski. W listopadzie 1881 roku przybył do Czernej, a rok później został ustanowiony przeorem. Urząd ten pełnił przez kolejne trzy kadencje. Z pełnym wsparciem władz zakonu, bp. Albina Dunajewskiego oraz Stolicy Apostolskiej dokonał fundacji nowego klasztoru wraz z alumnatem w Wadowicach. Zmarł w 1907 roku w opinii świętości. Wzrastająca liczba zakonników pozwoliła na erygowanie w 1909 roku konwentu w Krakowie przy ul. Rakowickiej. W 1911 roku utworzono semiprowincję polską. Klęska państw zaborczych w I wojnie światowej i odzyskanie przez Polskę niepodległości dały impuls do kontynuowania odnowy zakonu. Karmelici odzyskali klasztory w Lublinie i Berdyczowie. W !920 roku przekształcono semiprowincję w autonomiczną prowincję polską. W kolejnych latach zakonnicy podejmowali posługę duszpasterską w byłych konwentach m.in. w Wilnie czy Lwowie. Rozwijano również działalność III Zakonu Karmelitańskiego, do którego w przededniu II wojny światowej należało ok. 1400 członków. W 1939 r. prowincja polska liczyła 168 zakonników w 9 klasztorach.

Czasy okupacji hitlerowskiej i sowieckiej odcisnęły swoje piętno także na polskich karmelitach. Jakkolwiek większość budynków klasztornych została przejęta przez władze okupacyjne, zakonnicy na miarę możliwości posługiwali wśród wiernych, często narażając swoje życie. Wielu z nich zostało zamordowanych, wśród nich bł. Alfons Maria Mazurek. Po wojnie część klasztorów znalazła się na terenie Związku Sowieckiego, co uniemożliwiło wznowienie w nich życia zakonnego. Prowincjałem został o. Józef Prus, który mając świadomość zmian politycznych i terytorialnych dążył do fundowania nowych konwentów oraz klasztorów karmelitanek bosych m.in w Łodzi czy Wrocławiu. W 1949 roku powstał również polski klasztor w Stanach Zjednoczonych, który stał się silnym ośrodkiem polonijnym. Nowym wymiarem posługi w okresie powojennym było przejmowanie w zarząd parafii oraz prowadzenie katechezy wśród dzieci i młodzieży. W 1970 roku założono misję w Burundi, a w 1983 roku w Rwandzie. Od 1990 roku karmelici posługują w krajach byłego Związku Sowieckiego. Już po 2000 roku rozpoczęto działalność na Słowacji[4].

W wyniku podziału prowincji na dwie nowoutworzona prowincja krakowska obejmuje głównie klasztory w południowo-wschodniej Polsce. W latach 1985-1994 zbudowano klasztor na Prądniku Białym w Krakowie, gdzie obecnie mieści się Kuria Prowincjalna.

Zarząd prowincji[edytuj | edytuj kod]

Stan na kwiecień 2023[5]

  • przełożony prowincjalny: o. Tadeusz Florek OCD
  • I radny prowincji: o. Grzegorz Tyma OCD
  • II radny prowincji: o. Piotr Hensel OCD
  • III radny prowincji: o. Andriej Valent OCD
  • IV radny prowincji: o. Przemysław Pliszczyński OCD.

Klasztory męskie[edytuj | edytuj kod]

Stan na kwiecień 2023[6]

Polska[edytuj | edytuj kod]

Zagraniczne[edytuj | edytuj kod]

Misyjne[edytuj | edytuj kod]

  • Musongati (Burundi): Konwent pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Apostołów
  • Bużumbura (Burundi): Konwent pw. św. Teresy Benedykty od Krzyża
  • Gitega (Burundi): centrum duchowości
  • Butare (Rwanda): Konwent pw. Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel
  • Gahunga (Rwanda): Konwent pw. Miłosierdzia Bożego

Klasztory karmelitanek bosych[edytuj | edytuj kod]

Stan na kwiecień 2023[7]

Polska[edytuj | edytuj kod]

Zagraniczne[edytuj | edytuj kod]

  • Koszyce (Słowacja): Karmel pw. Niepokalanego Serca Maryi i św. Józefa
  • Detva (Słowacja): Karmel pw. Miłosierdzia Bożego i Królowej Karmelu
  • Sofijiwśka Borszczahiwka (Ukraina): Karmel pw. Miłosierdzia Bożego i Niepokalanego Serca Maryi
  • Pokotyliwka (Ukraina): Karmel pw. Matki Bożej Pośredniczki Łask i Świętych Apostołów Piotra i Andrzeja

Galeria[edytuj | edytuj kod]

  • Konwent w Krakowie-Śródmieściu
    Konwent w Krakowie-Śródmieściu
  • Konwent w Czernej
    Konwent w Czernej
  • Konwent w Wadowicach (1918)
    Konwent w Wadowicach (1918)
  • Konwent w Lublinie
    Konwent w Lublinie
  • Kościół klasztorny karmelitanek bosych w Krakowie-Wesołej
    Kościół klasztorny karmelitanek bosych w Krakowie-Wesołej

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Grzegorz Bednarczyk: Nieistniejące kościoły Krakowa [online], jazon.krakow.pl [dostęp 2023-04-27].
  2. ↑ Portal Miasta i Gminy Nowy Wiśnicz, Ruiny Kościoła Klasztornego pw. Chrystusa Zbawiciela - Leksandrowa [online], UM Nowy Wiśnicz [dostęp 2023-04-27] (pol.).
  3. ↑ Historia klasztoru [online], Klasztor Czerna, 31 maja 2017 [dostęp 2023-04-27] (pol.).
  4. ↑ Honorat Gil, Historia Zakonu Karmelitów Bosych [online], 1997.
  5. ↑ Nowy prowincjał - Karmel.pl [online], Karmel - Karmelici Bosi, 19 kwietnia 2023 [dostęp 2023-04-27] (pol.).
  6. ↑ Klasztory - Karmel.pl [online], Karmel - Karmelici Bosi [dostęp 2023-04-27] (pol.).
  7. ↑ Klasztory Karmelitanek - Karmel.pl [online], Karmel - Karmelici Bosi [dostęp 2023-04-27] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Prowincja_krakowska_karmelitów_bosych_w_Polsce&oldid=73190823”