Paoliidae
| Paoliidae | |||
| Handlirsch, 1906 | |||
| Okres istnienia: karbon–perm | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina |
Paoliidae | ||
| Synonimy | |||
| |||
Paoliidae – wymarła rodzina owadów z rzędu Paoliida. W zapisie kopalnym przedstawiciele są znani z karbonu i permu. Ich skamieniałości odnajdywano na terenie Europy, Azji, Afryki Południowej i Ameryki Północnej[1][2].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Były to owady dość dużych rozmiarów. Miały smukłe, nitkowate czułki, zbudowane z długich członów oraz dłuższe od ciała, niezmodyfikowane odnóża. Na przedpleczu nie występowały paranota. Obie pary skrzydeł miały prawie jednakową budowę, ale tylne były szersze u nasady, co nadawało im bliższy trójkątnemu kształt. Składane były w pozycji spoczynkowej dachowato nad ciałem. Obie pary cechował zredukowany wachlarz analny. Przednia żyłka radialna i przednia kubitalna wypukła, a tylna radialna dość wklęsła. Obie żyłki kubitalne miały dość długi wspólny trzon u nasady, a pole pomiędzy przednią i tylną z nich było bardzo szerokie i wyposażone w liczne drobne żyłki. Przednią żyłkę kubitalną łączył z żyłką medialną wypukły arculus. Liczba odgałęzień tylnej żyłki radialnej była mniejsza niż u pokrewnych Blattinopsidae[3].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Takson ten wprowadzony został w 1906 roku przez Antona Handlirscha[4]. Aleksandr Szarow w 1966 umieścił go w monotypowym rzędzie Protoptera, uznając, że może być on wspólnym przodkiem pierwotnoskrzydłych i nowoskrzydłych[5]. Frank Morton Carpenter umieszczał w 1992 Paoliidae wśród Protorthoptera[6], a David Grimaldi i Michael Engel uznawali je za przodków nowoskrzydłych[7]. Według prac Jarmily Kukalovej-Peck i Carstena Brauckmanna z 1992 stanowiły one wraz z pokrewnymi rodzinami przodków pluskwiaków[8]. W 2013 Jakub Prokop dokonał rewizji rodziny i wraz z Blattinopsidae uznał je za grupę siostrzaną Dictyoptera[3].
Po rewizji Prokopa do rodziny tej zalicza się następujące rodzaje[3]:
- Acropermula Aristov & Storozhenko, 2011
- Aenigmidelia Sharov, 1961
- Archidelia Sharov, 1961
- Darekia Prokop et al., 2012
- Herbstiala Schmidt 1952
- Holasicia Kukalová, 1958
- Kemperala Brauckmann, 1984
- Kochopteron Brauckmann, 1984
- Mertovia Prokop et Nel, 2007
- Micaidelia Aristov, 2004
- Mongoloidelia Storozhenko, 1992
- Olinka Kukalová 1958
- Paolekia Riek 1976
- Paolia Smith, 1871
- Paoliola Handlirsch 1919
- Protoblattina Meunier 1909
- Pseudofouquea Handlirsch 1906
- Silesiapteron Prokop et al., 2013
- Sojanidelia Storozhenko, 1992
- Stenaropodites Martynov, 1928
- Sylvidelia Martynov, 1940
- Zdenekia Prokop et al., 2012
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ †family Paoliidae Handlirsch 1906. [w:] Fossilworks. Gateway to the Paleobiology Database [on-line]. [dostęp 2017-08-13].
- ↑ David Penney, James E. Jepson: Fossil Insects: An introduction to palaeoentomology. Manchester: Siri Scientific Press, 2014, s. 115.
- ↑ a b c Jakub Prokop, Wieslaw Krzeminski, Ewa Krzeminska, Thomas Hörnschemeyer, Jan-Michael Ilger, Carsten Brauckmann, Philippe Grandcolas, Andre Nel. Late Palaeozoic Paoliida is the sister group of Dictyoptera (Insecta: Neoptera). „Journal of Systematic Palaeontology”, 2013. DOI: 10.1080/14772019.2013.823468.
- ↑ Anton Handlirsch. Revision of American Paleozoic insects.. „Proceedings of the United States National Museum, Washington”. 29, s. 661–820, 1906.
- ↑ Aleksandr Grigorjewicz Szarow: Basic Arthropoda stock with special reference to insects. Oxford: Pergamon Press,, 1966.
- ↑ F.M. Carpenter: Arthropoda 4, Superclass Hexapoda. W: Treatise on Invertebrate Paleontology. R.C. Moore, R.L. Kaesler (red.). Boulder, Colorado: The Geological Society of America and the University of Kansas, 1992.
- ↑ David Grimaldi, Michael S.Engel: Evolution of the Insects. Cambridge University Press., 2005. ISBN 978-1-107-26877-7.
- ↑ J. Kukalová-Peck, C. Brauckmann. Most Paleozoic Protorthoptera are ancestral hemipteroids: major wing braces as clues to a new phylogeny of Neoptera (Insecta). „Canadian Journal of Zoology”. 70, s. 2452–2473, 1992.