Pagoda Sule
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Wyznanie | |
| Rodzaj | |
Położenie na mapie Rangunu  | |
Położenie na mapie Mjanmy  | |
 16°46′27,92″N 96°09′31,52″E/16,774422 96,158756
| |
Pagoda Sule (birm. ဆူးလေဘုရား /sʰúlè pʰəjá/) – buddyjska stupa w Rangunie, dawnej stolicy Mjanmy.
Legenda[edytuj | edytuj kod]
Według najszerzej obecnie rozpowszechnionej wersji legendy dotyczącej powstania pagody, została ona zbudowana w miejscu zamieszkanym przez nata Sule (zwanego też Sule Bo Bo Gyi). Był on ogrem żywiącym się słoniami, który został nawrócony przez Buddę i przemienił się w nata. Miał on pomóc królowi Okkalapie, braciom Tapussie i Bhalice oraz królowi natów Thagyaminowi w ich poszukiwaniach relikwii przeszłych Buddów, wskazując miejsce, gdzie zostały ukryte na górze Singuttara (gdzie obecnie znajduje się pagoda Szwedagon). Istnieje wiele starszych odmian tej legendy, różniących się liczbą ogrów pomagających w poszukiwaniach, a nawet pomijających zupełnie rolę Sule[1]. Według jednej z nich miejsce wybudowania pagody zostało wskazane dwóm przybyłym z Indii mnichom, Sonie i Uttarze, przez władcę Thatôn, jako miejsce przechowywania włosa Buddy. Mońska nazwa pagody – Kyaik Athok – oznacza właśnie "pagodę przechowującą relikwię włosa"[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Chociaż niektórzy historycy datują powstanie pagody na I tysiąclecie po Chr., brak na to niepodważalnych dowodów. Pierwsze dane historyczne pochodzą z początku XIX w., kiedy to pagoda znajdowała się tuż przy północnym skraju palisady otaczającej wówczas miasto. W roku 1816 przeprowadzono jej remont, złocąc stupę i odlewając dla niej wielki dzwon, który później zaginął. Świadczy to o dużym jej znaczeniu, gdyż w tym okresie setki innych pagód w Rangunie popadały w ruinę. Jeszcze w latach 50. XIX w. pagoda wiązana była nie z legendą o nacie Sule, ale z przechowywanym w niej włosem z głowy Buddy. W roku 1853, po zajęciu miasta przez Anglików, rozpoczęto przebudowę i rozbudowę Rangunu według planu Alexandra Frasera. Plan ten czynił pagodę centralnym punktem miasta. Spowodowało to natychmiastowy wzrost jej znaczenia. W tym też okresie upowszechnia się legenda nata Sule[3].
W trakcie demonstracji 8 sierpnia 1988 oraz podczas szafranowej rewolucji pagoda Sule i jej okolice były miejscem gromadzenia się demonstrantów, ale także miejscem, przed którym wojsko po raz pierwszy oddawało strzały do manifestantów[4].
Budowa[edytuj | edytuj kod]
Pagodę Sule wybudowano w stylu mońskim na planie ośmiokąta. Osobliwością jej konstrukcji jest to, że ośmiokątny kształt zachowuje na całej swej wysokości, a nie tylko u podstawy. Jej wysokość wynosi 46 metrów[5].
W latach 20. XX w. wokół stupy rozmieszczono cztery sale modlitw, które poświęcono czterem Buddom naszej ery: północną Gautamie, wschodnią Kakusandhie, południową Kongamanie i zachodnią Kassapie. W kolejnych latach pagoda została obudowana pierścieniem obiektów o charakterze handlowym.
Głównym obiektem kultu na terenie pagody jest naturalnej wielkości posąg nata Sule. Wyciąga on prawą rękę na północ, wskazując pagodę Szwedagon, w miejscu której ukryte były relikwie przeszłych Buddów: filtr do wody Kakusandhy, szata Konagamany i kij Kassapy (w różnych wersjach legendy liczba i rodzaj relikwii są różne)[6].
Ze względu na centralne położenie pagody w centrum śródmieścia Rangunu, jest ona punktem, od którego odliczana jest numeracja budynków.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stadtner 2011 ↓, s. 107-108.
- ↑ Courtauld 2012 ↓, s. 122.
- ↑ Stadtner 2011 ↓, s. 109-110.
- ↑ Seekins 2006 ↓, s. 42.
- ↑ Seekins 2006 ↓, s. 427.
- ↑ Stadtner 2011 ↓, s. 111.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Caroline Courtauld: Myanmar. Burma in Style. Hong Kong: Odyssey Books & Maps, 2012. ISBN 978-962-217-832-8. (ang.).
- Donald M. Seekins: Historical Dictionary of Burma (Myanmar). USA: Scarecrow Press Inc., 2006. ISBN 978-0810854765. (ang.).
- Donald M. Stadtner: Sacred Sites of Burma. Bangkok: River Books, 2011. ISBN 978-974-9863-60-2. (ang.).