Meloe scabriusculus
| Meloe scabriusculus | |||
| Brandt et Erichson, 1832 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Meloe (Eurymeloe) | ||
| Gatunek |
Meloe scabriusculus | ||
| Synonimy | |||
| |||
Meloe scabriusculus – gatunek chrząszcza z rodziny oleicowatych. Zamieszkuje zachodnią część Palearktyki, od Półwyspu Iberyjskiego po Azję Środkową.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1832 roku przez Johanna Friedricha von Brandta i Wilhelma Ferdinanda Erichsona[1]. W 1911 roku Edmund Reitter włączył go do nowego podrodzaju Meloe (Eurymeloe)[2]. Richard Brent Selander w pracach z 1985 i 1991 roku na podstawie badań morfologii stadiów larwalnych proponował wyniesienie kilku podrodzajów Meloe, w tym Eurymeloe do rangi odrębnych rodzajów[3][4]. Taka klasyfikacja jednak nie przyjęła się[5][6][7]. W 2021 roku Alberto Sánchez-Vialas i współpracownicy opublikowali jednak wyniki molekularnej analizy filogenetycznej Meloini, na podstawie których znów zaproponowano wyniesienie licznych podrodzajów Meloe, w tym Eurymeloe, do rangi odrębnych rodzajów[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcz o ciele długości od 9 do 28 mm. Ubarwienie ma czarne i prawie matowe, czasem z niebieskim połyskiem na pokrywach. Czułki są sznurkowate, o walcowatych członach równej grubości, z których pierwszy jest tak szeroki jak długi. U samców czułki są nieco bardziej masywne niż u samic. Głowa jest duża, niemal tak szeroka jak przedplecze. Na czole nie występują wgłębienia. Ciemię jest uwypuklone i pozbawione wklęśnięcia na środku. Za małymi i płaskimi oczami leżą długie skronie. Powierzchnia głowy jest gęsto i drobno punktowana, wyraźnie mikrorzeźbiona. Przedplecze jest szersze niż dłuższe, z szeroko zaokrąglonymi i nabrzmiałymi kątami tylnymi. Powierzchnia przedplecza jest punktowana gęsto i drobno oraz mikrorzeźbiona podobnie do głowy. Jego tylnym brzegiem biegnie wąska listewka krawędziowa. Pokrywy są skrócone, drobno i płytko pomarszczone oraz wyraźnie mikrorzeźbione, pozbawione guzków czy wyraźnych punktów. Odnóża ostatniej pary mają biodra tak szerokie jak długie, a golenie o ostrodze wierzchołkowej zewnętrznej dłuższej i grubszej od wewnętrznej. Odwłok jest duży, zwłaszcza u samic silnie rozdęty[8].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Owad ten zasiedla trawiaste stoki, skraje zarośli i miedze[8] na terenach od nizinnych do podgórskich[8][9]. Okres aktywności owadów dorosłych przypada na kwiecień i maj[8].
Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Francji, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Serbii, Albanii, Macedonii Północnej, Grecji oraz europejskiej części Rosji[6][10]. W Afryce Północnej podawany był z Maroka[9]. W Azji stwierdzono jego występowanie w Turcji, na Syberii, w Kazachstanie, Uzbekistanie i Iranie[10].
W Polsce podawany jest z nielicznych stanowisk rozproszonych w różnych częściach kraju[8][9], przy czym brak jest rekordów XXI-wiecznych[7], a część rekordów historycznych wynikać może z pomylenia go z M. brevicollis[8]. Na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” umieszczony jest jako gatunek narażony na wymarcie (VU)[11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ J.F. Brandt, W.F. Erichson. Monographia generis Meloes. „Nova Acta Leopoldina”. 16 (1), s. 101-142 (125), 1832.
- ↑ Edmund Reitter: Fauna Germanica. Die Käfer des Deutschen Reiches. Nach der analytischen Methode bearbeitet. III Band. Stuttgart: Lutz, 1911, s. 389.
- ↑ Richard B. Selander. Spastomeloe, a New Genus of Meloini from Peru (Coleoptera: Meloidae). „Journal of the Kansas Entomological Society”. 58 (4), s. 668-685, 1985. Kansas (Central States) Entomological Society.
- ↑ Richard B. Selander. On the Nomenclature and Classification of the Meloidae (Coleoptera). „Insecta Mundi”. 55 (2), 1991. Center for Systematic Entomology, Gainesville.
- ↑ a b Alberto Sánchez-Vialas, Ernesto Recuero, Yolanda Jiménez-Ruiz, José L. Ruiz, Neus Marí-Mena, Mario García-París. Phylogeny of Meloini blister beetles (Coleoptera, Meloidae) and patterns of island colonization in the Western Palaearctic. „Zoologica Scripta”, s. 1-18, 2021. Royal Swedish Academy of Sciences. DOI: 10.1111/zsc.12474.
- ↑ a b Meloe (Eurymeloe) scabriusculus Brandt & Erichson, 1832. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-01-11].
- ↑ a b gatunek: Meloe (Eurymeloe) scabriusculus Brandt et W.F. Erichson, 1832. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2023-01-11].
- ↑ a b c d e f Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 84 Majkowate – Meloidae. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1987.
- ↑ a b c B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Tom XXIII, zeszyt 14. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 3.. Warszawa: 1987.
- ↑ a b Hassan Ghahari, María Paula Campos-Soldini. An annotated catalogue of blister-beetles (Coleoptera: Tenebrionoidea: Meloidae) of Iran. „Entomofauna”. 40/1 (5), s. 59-138, 2019.
- ↑ Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.