Maria Dulęba

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maria Zofia Dulęba
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

17 października 1881
Kraków

Data i miejsce śmierci

6 maja 1959
Warszawa

Zawód

aktorka

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy II klasy Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal 10-lecia Polski Ludowej
Grób Marii Dulęby i Juliana Wołoszynowskiego na cmentarzu Powązkowskim

Maria Zofia Dulęba, I. voto Piotrowska, II. voto Liefeld, III. voto Wołoszynowska[1] (ur. 17 października 1881 w Krakowie, zm. 6 maja 1959 w Warszawie) – polska aktorka.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodziła z rodziny szlacheckiej pieczętującej się herbem Alabanda. Była córką Adolfa Antoniego Dulęby (1857–1926) i Michaliny Teofili z domu Seuchter I. voto Misiołek (zm. 1937). Miała brata Henryka (zm. 1961)[2]. Uczęszczała do żeńskiego gimnazjum. Debiutowała w 1902 w krakowskim Teatrze Miejskim jako Sylwetta w Romantycznych Rostanda[3]. Od 1906 grała w teatrach warszawskich, m.in. w Polskim (1913–1918 i 1947–1959), Reducie (1919–1921), Rozmaitości, Narodowym (1924–1939). Na jej dorobek artystyczny złożyło się ponad 300 ról teatralnych i 14 ról filmowych.

W 1920 pracowała w świetlicach oraz w teatrach żołnierskich na froncie wojny polsko-bolszewickiej[4].

Była także pedagogiem. W sezonie 1929/30 uczyła gry scenicznej w Oddziale Dramatycznym Państwowego Konserwatorium Muzycznego w Warszawie, w 1936–1939 wykładała w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej, w 1945–1947 w Studium Dramatycznym przy Starym Teatrze w Krakowie, w 1947–1952 w Państwowej Wyższej Szkole Aktorskiej (potem PWST) w Warszawie.

Podczas okupacji niemieckiej pracowała jako kelnerka w restauracji „Arina” przy ul. Mazowieckiej 5, mimo wielu propozycji, nie zdecydowała się na występy w warszawskich teatrach jawnych[5].

W 1955 otrzymała Nagrodę Państwową I stopnia „za całość działalności aktorskiej”[6].

Była trzykrotnie zamężna. Pierwszym jej mężem był dziennikarz Jan Piotrowski, drugim – inż. Henryk Liefeldt, trzecim – pisarz Julian Wołoszynowski.

Zmarła w Warszawie, pochowana została na cmentarzu Powązkowskim (kwatera Aleja Zasłużonych-1-97)[7].

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Maria Dulęba, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-10].
  2. ↑ Maria Zofia Dulęba [online], geni_family_tree, 8 kwietnia 2021 [dostęp 2024-05-29] (pol.).
  3. ↑ Maria Dulęba, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2023-11-25].
  4. ↑ Czy wiesz kto to jest?. Stanisław Łoza (red.). Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 155. [dostęp 2024-05-29].
  5. ↑ U Aktorek [online], uaktorek.dev.com.pl [dostęp 2024-05-29].
  6. ↑ Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-05-29]. 
  7. ↑ Cmentarz Stare Powązki: MARIA DULĘBA WOŁOSZYNOWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-02].
  8. ↑ M.P. z 1950 r. nr 6, poz. 58 „za zasługi położone dla Narodu i Państwa w dziedzinie kultury i sztuki”.
  9. ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 297 „za zasługi na polu sztuki scenicznej”.
  10. ↑ M.P. z 1953 r. nr 106, poz. 1422 „w związku z 40-leciem pracy Państwowego Teatru Polskiego w Warszawie”.
  11. ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 – Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 – na wniosek Ministra Kultury i Sztuki – wskazana jako Wołoszynowska Maria.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Maria_Dulęba&oldid=73906703”