Leopold Krizar

Leopold Krizar

Leon Halicki

Czeremosz, Buk

Leopold Krizar (przed 1934)
podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia	30 października 1896 Miliów
Data i miejsce śmierci	16/17 października 1944 koło Sokołowa
Przebieg służby
Lata służby	1918–1944
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	3 Pułk Piechoty Legionów 30 Pułk Strzelców Kaniowskich 29 Pułk Strzelców Kaniowskich Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich 1 Batalion Strzelców Podhalańskich
Stanowiska	dowódca kompanii asystencyjnej dowódca kompanii zastępca dowódcy kadry batalionu zapasowego adiutant batalionu kierownik referatu wyszkolenia dowódca kompanii szkolnej dowódca batalionu I oficer sztabu półbrygady zastępca dowódcy batalionu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa bitwa o Narwik
Odznaczenia

Tablica w kościele św. Jacka w Warszawie, upamiętniająca poległych cichociemnych, w tym Leopolda Krizara

Leopold Krizar, ps. „Czeremosz”, „Buk”, „Leon Halicki” (ur. 30 października 1896 w Miliowie, zm. w nocy z 16/17 października 1944 k. Sokołowa) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, cichociemny.

Życiorys

Leopold Krizar urodził się 30 października 1896 roku we wsi Miliów, w ówczesnym powiecie wyżnickim Księstwa Bukowiny, w rodzinie Ferdynanda i Rypsymy z Nikosiewiczów. Uczył się w szkole powszechnej w Kutach. W roku szkolnym 1913/1914 był uczniem klasy V Filii C.K. VII Gimnazjum we Lwowie, VII klasę gimnazjum klasycznego ukończył w Stanisławowie, a świadectwo maturalne uzyskał w II Gimnazjum Państwowym w Wiedniu w 1915 roku.

Od marca 1916 do października 1918 roku służył w armii austriackiej. W tym czasie ukończył Szkołę Oficerów rezerwy XI Korpusu w Jägerndorfie (Krnov, na Śląsku). 15 sierpnia 1917 roku został ciężko ranny. Od 3 listopada do 15 grudnia 1918 roku był internowany przez Ukraińców w Galicji Wschodniej.

Od lipca 1919 roku organizował Wojsko Polskie w Kołomyi. Od sierpnia 1919 roku do grudnia 1926 roku służył w 3 pułku piechoty Legionów. 5 czerwca 1920 roku był ponownie ranny, w czasie wojny polsko-bolszewickiej 3-krotnie kontuzjowany. Dekretem Wodza Naczelnego L. 2632 z 19 lutego 1921 r. został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu porucznika w piechocie (jako oficer z byłej armii austro-węgierskiej). W latach 1922–1926 zajmował stanowisko adiutanta II batalionu 3 pułku piechoty Legionów. Z dniem 7 stycznia 1925 r. został odkomenderowany na IX-ty pięciomiesięczny Kurs Doszkolenia Młodszych Oficerów Piechoty w Chełmnie. 16 grudnia 1926 roku został przeniesiony do 30 pułku strzelców kaniowskich w Warszawie. 12 kwietnia 1927 roku awansowany do stopnia kapitana ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku i 116. lokatą w korpusie oficerów piechoty. 29 stycznia 1930 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza. Wiosną 1939 roku był dowódcą I batalionu w 29 pułku strzelców kaniowskich w Kaliszu.

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził batalionem w Ośrodku Zapasowym 25 Dywizji Piechoty. Przekroczył granicę polsko-rumuńską 18 września 1939 roku. Był internowany w Rumunii. W marcu 1940 roku znalazł się we Francji, gdzie został przydzielony do Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich. Służył tam jako 1. oficer sztabu 1 półbrygady. Wraz z nią uczestniczył w bitwie o Narwik. Od czerwca 1940 roku przebywał w Wielkiej Brytanii, gdzie służył jako kierownik szkolenia piechoty w Centrum Wyszkolenia Piechoty. 21 lipca 1942 roku został I zastępcą dowódcy 1 batalionu Strzelców Podhalańskich.

Po przeszkoleniu został zaprzysiężony 27 sierpnia 1943 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. Od grudnia 1943 roku był komendantem Bazy nr 10 (była to baza szkoleniowa o kryptonimie „Impudent”) we Włoszech. Brał udział w zrzucie nad Polską w nocy z 16 na 17 października 1944 roku w ramach operacji „Poldek 1” dowodzonej przez por. naw. Stanisława Kleybora na placówkę „Newa” 19 km na południowy wschód od Piotrkowa Trybunalskiego. Podczas skoku zaplątał się w taśmy na zewnątrz samolotu, po czym został odcięty przez niewiedzącego o tym podoficera pokładowego (despatchera). Zginął śmiercią spadochroniarza, spadając w lasku Kluczowotki, 800 m na południowy wschód od Sokołowa. Ciało znaleziono 22 października 1944 roku.

Leopold Krizar był żonaty z Marią Wicherską, z którą miał dwóch synów: Leszka (ur. 1923) i Tadeusza (ur. 1924).

Awanse

• chorąży – 19 września 1917 roku
• podporucznik (armii austriackiej) – ze starszeństwem z dniem 19 września 1917 roku
• porucznik – ze starszeństwem z dniem 19 lutego 1920 roku
• kapitan – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku
• major – ze starszeństwem z dniem 19 marca 1938 roku
• podpułkownik – październik 1944 roku.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 2052 (28 lutego 1921)
• Krzyż Walecznych
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami (pośmiernie)
• Medal Wojska (dwukrotnie)
• Srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1937)
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Brązowy Medal za Długoletnią Służbę
• Odznaka za Rany i Kontuzje
• Krzyż Oficerski Orderu Korony Rumunii (Rumunia)
• Krzyż Wojenny ze Srebrną Gwiazdą (Francja, pośmiertnie)

Upamiętnienie

W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę Pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych – spadochroniarzy z Anglii i Włoch, poległych za niepodległość Polski. Wśród wymienionych 110 poległych cichociemnych jest Leopold Krizar.

Bibliografia

• Krizar Leopold. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.73-6749 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-05-20].
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Rozkazy dzienne 1 Batalionu Strzelców Podhalańskich, sygn. R.19. [dostęp 2016-09-21].
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 4. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2011, s. 110–112. ISBN 978-83-933857-0-6.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1984, s. 347. ISBN 83-211-0537-8.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 257.

Linki zewnętrzne

• biogram na stronie elitadywersji.org - kompendium wiedzy o 316 Cichociemnych spadochroniarzach Armii Krajowej