Koło tętnicze mózgu
Koło tętnicze mózgu[1][2][3], krąg tętniczy mózgu[4], pierścień tętniczy mózgu[1], koło tętnicze Willisa[1], krąg tętniczy Willisa[4] (łac. circulus arteriosus cerebri, circulus arteriosus Willisi[1]) – układ tętnic zaopatrujących mózgowie, leżących na jego podstawie[1]. Nazwa eponimiczna upamiętnia angielskiego lekarza z XVII wieku, Thomasa Willisa[4].
Naczynia[edytuj | edytuj kod]
Na koło składają się (patrz schemat obok):
- tętnica szyjna wewnętrzna – lewa i prawa
- tętnica przednia mózgu – lewa i prawa
- tętnica łącząca przednia – pojedyncza
- tętnica łącząca tylna – lewa i prawa
- tętnica tylna mózgu – lewa i prawa[1][5].
Tętnica podstawna i środkowa mózgu, mimo że zaopatrują mózgowie, nie są uważane za składowe koła tętniczego.
Znaczenie fizjologiczne[edytuj | edytuj kod]
Ułożenie tętnic mózgu w koło tętnicze przeciwdziała niedokrwieniu mózgowia, ponieważ nawet w przypadku zwężenia lub zatoru jednej z nich krew nadal jest rozprowadzana dzięki pozostałym naczyniom. Warunkiem jest drożność wszystkich elementów koła tętniczego, co u człowieka nie zawsze ma miejsce z uwagi na dużą zmienność osobniczą koła[5][1]. Tkanka nerwowa jest bardzo wrażliwa na niedotlenienie, a zmienność osobnicza koła tętniczego u człowieka jest wysoka, dlatego podwiązanie na dłużej już jednej tętnicy szyjnej wewnętrznej może być u ludzi niebezpieczne.
Zakres unaczynienia[edytuj | edytuj kod]
Gałęzie koła tętniczego mózgu zaopatrują całe mózgowie, zawartość oczodołu, okolice nosa oraz część opony twardej.
Pochodzenie[edytuj | edytuj kod]
Koło tętnicze bierze początek z trzech źródeł:
- od tętnicy podstawnej – która powstaje z dwóch tętnic kręgowych. Tętnice kręgowe biorą początek z tętnic podobojczykowych, która odchodzi po stronie lewej bezpośrednio od łuku aorty, natomiast po prawej od pnia ramienno-głowowego.
- od obu tętnic szyjnych wewnętrznych – powstałych z rozwidlenia tętnic szyjnych wspólnych, która odchodzi, po stronie lewej, bezpośrednio od łuku aorty, natomiast po stronie prawej od pnia ramienno-głowowego.
Zmienność[edytuj | edytuj kod]
Do najczęstszych anomalii dotyczących koła należą[6]:
- brak lub hipoplazja jednej z tętnic przednich mózgu (25% przypadków);
- brak lub hipoplazja jednej lub obu tętnic łączących tylnych (20% przypadków);
- hipoplazja odcinka P1 tętnicy tylnej mózgu z płodowym odejściem tętnicy tylnej mózgu od tętnicy szyjnej wewnętrznej (15% przypadków);
- brak tętnicy łączącej przedniej występuje rzadko (0,3% przypadków).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom IV. Układ nerwowy ośrodkowy, wyd. VI, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, s. 415–416, ISBN 978-83-200-4203-0.
- ↑ Zygmunt Urbanowicz, Współczesne mianownictwo anatomiczne, Lublin: Wydawnictwo Czelej, 2002, s. 282, ISBN 83-88063-91-X.
- ↑ Jan Henryk Spodnik, Mianownictwo anatomiczne polsko-angielsko-łacińskie, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2022, s. 221, ISBN 978-83-66960-76-3.
- ↑ a b c Bogusław Gołąb, Słownik eponimów morfologicznych, Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1974, s. 108.
- ↑ a b Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom III. Układ naczyniowy, wyd. IX, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018, s. 191–193, ISBN 978-83-200-3257-4.
- ↑ Tetnice podstawy mózgu, koło Willisa, tętnica szyjna w odcinku wewnątrzczaszkowym i jej główne odgałęzienia [online], secure.mp.pl [dostęp 2022-05-02].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Adam Bochenek, Michał Reicher, Stanisław Hiller, Wiesław Łasiński: Układ naczyniowy. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2004, s. 191–193. ISBN 83-200-2889-2.
