Fantastyka i Groza

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

„Fantastyka i Groza” – seria książek wydawanych przez Wydawnictwo Literackie od połowy lat 70. do początku lat 90. XX w., zaliczanych do fantastyki grozy.

Odbiór[edytuj | edytuj kod]

Seria po latach została określona jako "popularna"[1], a w ocenie wydawcy była serią "sprawdzoną i dobrze ocenianą"[2].

Oprawa graficzna[edytuj | edytuj kod]

Seria nie posiadała oficjalnej nazwy ani sygnetu[3]. Poszczególne okładki i rysunki wewnątrztekstowe były pozbawione barwy, utrzymane w grafice czerni i bieli (z wyjątkiem ostatniego tomu - wydanych w barwnej okładce w 1992 Opowieści z dziesięciu światów Arthura C. Clarke'a). Jednolita szata graficzna decydowała o dosyć dużej rozpoznawalności serii[3], która była nazywana „białą serią fantastyki i grozy”[4].

Wśród autorów okładek i ilustracji byli m.in. Krzysztof Kiwerski, Marek Pietrzak, Władysław Targosz, Dorota Gromczakiewicz i Krystyna Ziębicka, a stylistyka prac charakteryzowała się dużą różnorodnością - od groteskowo-surrealistycznej do realistycznej[3].

Zawartość[edytuj | edytuj kod]

Jako pierwsza ukazała się Camilla Josepha Sheridana Le Fanu (1974), która stała się wyznacznikiem gatunkowym większości wydanych tytułów[3]. Zamierzeniem wydawcy była prezentacja utworów z pogranicza fantastyki[3]. W serii ukazały się między innymi mity, zbiory podań i legend, klasyczne powieści gotyckie (Zamczysko w Otranto, Mnich), fantastyka baśniowa, dystopie, a także klasyczne utwory science fiction oraz fantasy[3][5], przy czym wydawca przedstawiał zarówno pozycje współczesne, jak i starsze, z różnych epok[2]. W latach 1989–1992 w ramach serii ukazały się tylko 2 książki (Pamiętnik przetrwania Doris Lessing i opowiadania Arthura C. Clarke’a).

Lp Tytuł Autor Rok wydania (w serii) Język oryginału Rok wydania I
1 Awatar Gautier, ThéophileThéophile Gautier 1976 francuski 1833
2 Carmilla Le Fanu, SheridanSheridan Le Fanu 1974 angielski 1872
3 Cierpienia księcia Sternenhocha Klíma, LadislavLadislav Klíma 1980 czeski 1928
4 Człowiek z pampy Supervielle, JulesJules Supervielle 1981 francuski
5 Deszczowy koń i inne opowiadania Hughes, TedTed Hughes 1982 angielski 1982
6 Dziecko Rosemary Levin, IraIra Levin 1988 angielski 1967
7 Dziwna panna Ruth. Podwójna zbrodnia siostry Diany (opowiadania) Fulga, LaurentiuLaurentiu Fulga 1981 rumuński
8 Hanrahan Rudy i inne opowiadania Yeats, William ButlerWilliam Butler Yeats 1978 angielski 1897
9 Najlepsza jest woda (opowiadania) Levi, PrimoPrimo Levi 1983 włoski 1983
10 Noc księżycowa (opowiadania) Wolfkind, Peter DanielPeter Daniel Wolfkind 1977 niemiecki 1977
11 Podróże do wielu odległych narodów świata Swift, JonathanJonathan Swift 1979 angielski 1726
12 Pan A.G. w X. Déry, TiborTibor Déry 1979 węgierski 1964
13 Quincunx i inne opowiadania de la Mare, WalterWalter de la Mare 1980 angielski
14 Szkoła czarownic (opowiadania) Thomas, DylanDylan Thomas 1976 angielski
15 Upiór rodu Canterville’ów (opowiadania) Wilde, OscarOscar Wilde 1977 angielski 1891
16 Wathek Beckford, WilliamWilliam Beckford 1975 francuski 1786
17 Wynalazek Morela Casares, Adolfo BioyAdolfo Bioy Casares 1975 hiszpański 1940
18 Zamczysko w Otranto Walpole, HoraceHorace Walpole 1974 angielski 1764
19 Zamczysko w Otranto Walpole, HoraceHorace Walpole 1976 (wyd. 2.) angielski 1764
20 Zjawa Pérez Galdós, BenitoBenito Pérez Galdós 1978 hiszpański 1870
21 Balkon był za wysoko Bednár, AlfonzAlfonz Bednár 1983 słowacki 1968
22 Bóg Skorpion Golding, WilliamWilliam Golding 1988 angielski 1971
23 Czarnoksiężnik z Archipelagu Le Guin, Ursula K.Ursula K. Le Guin 1983 angielski 1968
24 Czarodziejski Ptak Ułudy Guido, ClementeClemente Guido 1981 hiszpański 1974
25 Czy to się mogło zdarzyć? (opowiadania) Bierce, AmbroseAmbrose Bierce 1981 angielski
26 Dom przy cmentarzu Le Fanu, Sheridan JosephSheridan Joseph Le Fanu 1977 angielski 1863
27 Dziwna historia o upiorach z latarnią w kształcie piwonii Sanyūtei, EnchōEnchō Sanyūtei 1981 japoński
28 Fabrykant obłoków (opowiadania) Escarpit, RobertRobert Escarpit 1976 francuski 1969
29 Italczyk albo Konfesjonał Czarnych Pokutników (3 t. w 2 vol.) Radcliffe, AnnAnn Radcliffe 1977 angielski 1796
30 Jednorożec Murdoch, IrisIris Murdoch 1978 angielski 1963
31 Lewa ręka ciemności Le Guin, Ursula K.Ursula K. Le Guin 1988 angielski 1969
32 Marmurowy faun Hawthorne, NathanielNathaniel Hawthorne 1984 angielski 1860
33 Młody człowiek w niedzielę i w inne dni Supervielle, JulesJules Supervielle 1977 francuski 1952
34 Mnich Lewis, Matthew GregoryMatthew Gregory Lewis 1975 angielski 1794
36 Nowy wspaniały świat Huxley, AldousAldous Huxley 1988 angielski 1932
37 Ogród czasu (opowiadania) Ballard, J.G.J.G. Ballard 1983 angielski
38 Opowieści niesamowite (opowiadania) Poe, Edgar AllanEdgar Allan Poe 1984 angielski
39 Opowieści z dziesięciu światów (opowiadania) Clarke, Arthur C.Arthur C. Clarke 1992 angielski 1962
40 Palacz zwłok Fuks, LadislavLadislav Fuks 1979 czeski 1967
41 Pamiętnik przetrwania Lessing, DorisDoris Lessing 1990 angielski 1975
42 Po drugiej stronie morza (opowiadania) Moyano, DanielDaniel Moyano 1986 hiszpański 1986
43 Retronauci (opowiadania) Sawczenko, WładimirWładimir Sawczenko 1989 rosyjski
44 Rusałka Aymé, MarcelMarcel Aymé 1981 francuski 1941
45 Spekulacje (opowiadania) antologia 1985 angielski 1982
46 Stryj Silas Le Fanu, SheridanSheridan Le Fanu 1987 angielski 1864
48 Tajemnica doktora Honigbergera Eliade, MirceaMircea Eliade 1983 rumuński 1940
49 Tajemniczy przybysz Twain, MarkMark Twain 1982 angielski 1916
50 Tytus Groan Peake, MervynMervyn Peake 1982 angielski 1946
51 Wesele Stu Tysięcy Barbarzyńców Tojal, Altino doAltino do Tojal 1980 portugalski 1978
52 Ninawa-Wieloryb Lądowy Kroeber, TheodoreTheodore Kroeber 1983 angielski 1959
53 Głowa profesora Dowella. Ariel Bielajew, AleksanderAleksander Bielajew 1984 rosyjski 1958
54 Niezwykły koncert Vulpescu, RomulusRomulus Vulpescu 1978 rumuński 1967
55 W zaczarowanym zwierciadle. Opowiadania fantastyczne Ameryki Łacińskiej Philipp, red. Krystynared. Krystyna Philipp 1977 hiszpański/portugalski
56 Grzybojad Galindo, SergioSergio Galindo 1982 hiszpański 1976
57 Poczwarki Wyndham, JohnJohn Wyndham 1984 angielski 1955

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Notes wydawniczy, Ex Libris, the Polish and East European Review of Books, 2003, s. 29, ISBN 978-83-87628-19-2 [dostęp 2022-04-10] (pol.).
  2. a b Z przewagą tłumaczeń. Mówi Katarzyna Krzymuska, redaktor naczelny Wydawnictwa Literackiego w Krakowie, w: Fantastyka, nr 2 (1983), s. 55
  3. a b c d e f Artur Nowakowski Fantastyczne światy na okładkach i w ilustracjach książek oraz czasopism od wieku XIX do lat 80. XX wieku, wyd. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków 2014, s. 143-144.
  4. Anna Jaworska, Polski przekład powieści "The romance of the forest" Ann Radcliffe oraz jego związek z "Konradem Wallenrodem" Adama Mickiewicza - Prolib Integro [online], STUDIA SŁOWIANOZNAWCZE, 2016 [dostęp 2022-04-11].
  5. Anna Michalik, Polscy pisarze literatury fantastycznej w pogoni za sławą (przed rokiem 1989 i później), „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nauki Humanistyczne” (24 (1)), 2019, ISSN 2299-1638 [dostęp 2022-04-10].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Śliwiak Rafał, "Fantastyka. Groza" Wydawnictwa Literackiego, Sfinks, 1997 nr 1 s. 48-52