Catops ventricosus
| Catops ventricosus | |||
| (Weise, 1877) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Podplemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Catops ventricosus | ||
| Synonimy | |||
| |||
Catops ventricosus – gatunek chrząszcza z rodziny grzybinkowatych i podrodziny zyzkowatych.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1877 roku przez Juliusa Weisego pod nazwą Ptomaphagus ventricosus. Zalicza się do niego dwa podgatunki[1]:
- Catops ventricosus rotundatus Szymczakowski, 1963
- Catops ventricosus ventricosus (Weise, 1877)
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcz o ciele długości od 3,3 do 4,3 mm, krępym, wysklepionym, w zarysie wydłużonym i smukłym, bardzo ciemno, zwykle czarno ubarwionym, z wierzchu z krótkim, złotawym owłosieniem. Czułki różnią się od tych bardzo podobnego C. tristis większą grubością, ciemniejszą, w przypadku buławek całkowicie wybarwionych okazów smoliście czarną barwą, piątym członem tak szerokim jak długim, a szóstym znacznie szerszym niż dłuższym. U obu gatunków natomiast ostatni człon czułków jest znacznie krótszy niż długość dwóch poprzednich razem wziętych. Siódmy człon jest co najmniej półtora raza szerszy i dłuższy od poprzedniego, wyraźnie zaznaczając początek buławki. Kształt przedplecza cechuje się mniejszą szerokością oraz bokami w tyle słabiej zaokrąglonymi i mocniej ku tyłowi zwężonymi niż u C. chrysomeloides. Największą szerokość przedplecze osiąga w pobliżu środka długości. Powierzchnia przedplecza ma punktowanie w postaci bardzo drobnych, wystających, ukośnie ku tyłowi zwróconych ziarenek, formujących fragmentaryczne, nieregularne szeregi poprzeczne. Ziarenka są upakowane mniej gęsto niż u C. dichorus i nie łączą się ze sobą, wskutek czego połysk przedplecza jest zachowany, jednak przestrzenie między ziarenkami są bardzo delikatnie pomarszczone, wskutek czego połysk jest mniejszy niż C. nitidicollis i C. grandicollis. Punktowanie pokryw przypomina to na przedpleczu, a między punktami obecne są bardzo drobne poprzeczne fałdki, nadające pokrywom połysk łupkowy. Przednia para odnóży u samców ma wewnętrzną stronę uzbrojoną w guzek. Tylna para odnóży ma stopy niemal dwukrotnie krótsze niż szerokość ciała. Genitalia samca charakteryzują się szczytową częścią prącia rozszerzoną łyżeczkowato i zaopatrzoną po stronie grzbietowej w wyniesione listwy brzegowe[2].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Owad górski, zasiedlający piętra od reglowego po alpejskie. Spotykany na padlinie. Przylatuje także do pułapek z serem[2][3].
Gatunek palearktyczny[1]. Podgatunek nominatywny jest endemitem Kaukazu[4][3], aczkolwiek wątpliwe doniesienia o jego występowaniu pochodzą też z europejskiej części Turcji[4]. Podgatunek C. v. rotundatus znany jest Hiszpanii, Włoch, Polski, Słowacji i Rumunii[5]. Stwierdzenia polskie pochodzą z Tatr, hiszpańskie z Gór Kantabryjskich, a włoskie z Alpy i Apeninów[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Catops ventricosus (Weise, 1877). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-03-09].
- ↑ a b Wacław Szymczakowski: Klucze Do Oznaczania Owadów Polski: cz. XIX Chrząszcze – Coleoptera: z. 13 Catopidae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1961.
- ↑ a b c B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Histeroidea i Staphylinoidea prócz Staphylinidae. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (5), 1978.
- ↑ a b Catops ventricosus subsp. ventricosus (Weise, 1877). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-03-09].
- ↑ Catops ventricosus subsp. rotundatus Szymczakowski, 1963. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-03-09].