Bolesław Bronisław Duch

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bolesław Bronisław Duch
Ilustracja
generał dywizji generał dywizji
Data i miejsce urodzenia

15 listopada 1896
Borszczów, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

9 października 1980
Londyn

Przebieg służby
Lata służby

1914–1947

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

60 Pułk Piechoty
73 Pułk Piechoty
39 Dywizja Piechoty
1 Dywizja Grenadierów
3 Dywizja Strzelców Karpackich

Stanowiska

dowódca batalionu
zastępca dowódcy pułku
dowódca pułku piechoty
dowódca piechoty dywizyjnej
dowódca dywizji piechoty
Generalny Inspektor Sił Zbrojnych

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna domowa w Rosji
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa
bitwa o Monte Cassino

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Virtuti Militari Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Wojenny 1914–1918 (Francja) Medal Zwycięstwa (międzyaliancki) Krzyż Wojskowy (Wielka Brytania) Krzyż Wojenny za Męstwo Wojskowe (Włochy od 1943) Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Medal Waleczności (Austro-Węgry)
Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wikiźródłach
Gen. Duch przed frontem ochotników z Kanady

Bolesław Bronisław Duch[a] (ur. 15 listopada 1896 w Borszczowie, zm. 9 października 1980 w Londynie) – generał dywizji Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Młodość[edytuj | edytuj kod]

Szkołę średnią ukończył w Samborze, gdzie działał w skautingu polskim, oraz w organizacji „Zarzewie” i Polowych Drużynach Sokolich. Maturę uzyskał w 1914 roku.

Po wybuchu I wojny światowej w sierpniu 1914 roku wstąpił najpierw do Legionu Wschodniego, a po jego rozwiązaniu do 3 pułku piechoty wchodzącego w skład II Brygady Legionów. Z tym pułkiem walczył na terenie Bukowiny. W nocy 15/16 lutego 1918 roku wziął udział w bitwie pod Rarańczą, gdzie II Brygada Legionów pod dowództwem płk. Józefa Hallera przebiła się przez front rosyjsko-austriacki. Następnie walczył w składzie II Korpusu Polskiego w Rosji dowodzonego przez płk. Józefa Hallera. 11 maja 1918 roku wziął udział w bitwie pod Kaniowem, gdzie II Korpus Polski został otoczony przez Niemców i zmuszony do kapitulacji, a żołnierzy internowano. Uciekł z niewoli i przedostał się do I Korpusu Polskiego w Rosji dowodzonego przez gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego. W związku z jego kapitulacją w dniu 21 maja 1918 roku, udał się do Murmańska. Tam, od grudnia 1918 roku, podczas wojny domowej w Rosji dowodził początkowo 1. Kompanią Polskiego Samodzielnego Oddziału Murmańskiego w ramach interwencyjnych wojsk brytyjskich walczących z oddziałami Armii Czerwonej. W sierpniu 1919 roku w związku z wycofaniem wojsk brytyjskich, udał się wraz z całym Polskim Samodzielnym Oddziałem Murmańskim do Wielkiej Brytanii, gdzie w listopadzie 1919 roku został jego dowódcą[2].

Dwudziestolecie międzywojenne[edytuj | edytuj kod]

Do Polski wrócił wraz z całym dowodzonym przez siebie oddziałem w grudniu 1919 roku. Został dowódcą samodzielnego batalionu murmańskiego w składzie 64 pułku piechoty, później przemianowanego na III batalion 64 pułku piechoty. Jako dowódca batalionu od lipca 1920 roku brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej[3]. Następnie ukończył kurs dowódców batalionów oraz kurs w Centralnej Szkole Strzelniczej w Toruniu. W lutym 1925 został przydzielony z 64 pp do Korpusu Kadetów Nr 2 w Modlinie na stanowisko dowódcy kompanii kadeckiej (etet majora)[4]. Następnie pracował w III Oddziale Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Od 1926 roku został dowódcą batalionu w Szkole Podchorążych dla Podoficerów w Bydgoszczy, funkcję tę pełnił do sierpnia 1929[5]. W latach 1929–1931 studiował w Wyższej Szkole Wojennej. Po jej ukończeniu został mianowany zastępcą dowódcy 60 pułku piechoty w Ostrowie Wielkopolskim. W 1935 został dowódcą 73 pułku piechoty w Katowicach[6]. Od 1938 był dyrektorem nauk w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie, którą to funkcję pełnił do wybuchu wojny[7].

II wojna światowa[edytuj | edytuj kod]

We wrześniu 1939 został mianowany dowódcą piechoty dywizyjnej 39 Dywizji Piechoty Rezerwowej, którą faktycznie dowodził z uwagi na chorobę jej dowódcy gen. Brunona Olbrychta[8]. 39 Dywizja Piechoty weszła w skład Armii „Lublin” i w dniu 26 września 1939 wraz z pozostałymi jednostkami skapitulowała. Duch jednak uniknął niewoli i przedostał się do Francji[9].

W styczniu 1940 objął po gen. Stanisławie Maczku dowództwo 1 Dywizji Grenadierów. W dniu 18 maja 1940 1 Dywizja Grenadierów została skierowana na front do dyspozycji II Grupy armii francuskiej i weszła w skład XX Korpusu. W dniu 21 czerwca 1940 wobec podjęcia przez marszałka Philippe Petaina rozmów z Niemcami w sprawie rozejmu gen. Duch wydał rozkaz o rozwiązaniu 1 Dywizji Grenadierów i przedzieranie się małymi grupkami do Wielkiej Brytanii[10].

W lipcu 1940 dotarł do Wielkiej Brytanii. Od sierpnia 1940 do marca 1941 był II generałem do zleceń Naczelnego Wodza. Następnie w kwietniu 1941 gen. Władysław Sikorski mianował go szefem Polskiej Misji Wojskowej w Kanadzie, udał się do Kanady, gdzie organizował ośrodek rekrutacji do Wojska Polskiego[11].

W kwietniu 1942 powrócił do Wielkiej Brytanii, gdzie został mianowany dowódcą 1 Brygady Strzelców I Korpusu Polskiego w Szkocji. Funkcję tę pełnił do lipca 1943.

W lipcu 1943 roku został skierowany do Palestyny, gdzie 6 sierpnia 1943 objął dowództwo 3 Dywizji Strzelców Karpackich[12]. 3 Dywizją Strzelców Karpackich dowodził w czasie kampanii włoskiej II Korpusu Polskiego, do dnia zakończenia walk w dniu 21 kwietnia 1945[13].

Ostatnie lata[edytuj | edytuj kod]

Po zakończeniu wojny nadal dowodził 3 Dywizją Strzelców Karpackich, która wchodziła w skład Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. W 1947 został zdemobilizowany i przeniósł się do Londynu.

Wykorzystując własne oszczędności kupił dom na wynajem, pełniąc w nim rolę administratora i stróża, co pozwalało mu na uzyskanie środków utrzymania[14].

Działał w londyńskim środowisku kombatanckim. 27 maja 1978 został mianowany przewodniczącym Wojskowej Komisji Orzekającej[15]. 19 lutego 1980 roku Prezydent RP Edward Bernard Raczyński mianował go Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych[16]. Zmarł 9 października 1980 w Londynie, po spopieleniu zwłok urna z prochami została pochowana na polskim cmentarzu wojennym pod Monte Cassino[17].

Był żonaty z Zofią z Lisiewiczów[18].

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

W 1990 został wybity medal z podobizną Bronisława Ducha o treści Bitwa pod Lagarde 1940–1990, wydany przez Mennicę Państwową, a zaprojektowany przez Ewę Tyc-Karpińską[19].

14 maja 2007 Rada Miasta Lublina, na wniosek grupy radnych PiS, podjęła uchwałę Nr 113/IX/2007 w sprawie zmiany nazwy ulicy Kazimierza Wyrwasa ps. „Michał”, żołnierza AL i sekretarza obwodowego komitetu PPR na „gen. Bronisława Ducha”.

Awanse[edytuj | edytuj kod]

  • podporucznik – 1918 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 lutego 1918[20]
  • porucznik – 1919
  • kapitan – zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919
  • major – 1 grudnia 1924 r. ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 197. lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty
  • podpułkownik – 24 grudnia 1929 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 i 32. lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty
  • pułkownik dyplomowany – 1938
  • generał brygady – 3 maja 1940
  • generał dywizji – 1 czerwca 1945

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ W styczniu 1934 roku minister spraw wojskowych sprostował imiona i datę urodzenia z „Bronisław Bolesław ur. 16 listopada 1896” na „Bolesław Bronisław ur. 15 listopada 1896”[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 24.
  2. ↑ Kamiński 2010 ↓, s. 43.
  3. ↑ Kamiński 2010 ↓, s. 46.
  4. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 22 lutego 1925 roku, s. 85-88.
  5. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 23 sierpnia 1929 r., Nr 15, s. 289.
  6. ↑ Kamiński 2010 ↓, s. 62-63.
  7. ↑ Kamiński 2010 ↓, s. 70.
  8. ↑ Kamiński 2010 ↓, s. 79.
  9. ↑ Kamiński 2010 ↓, s. 100.
  10. ↑ Kamiński 2010 ↓, s. 133.
  11. ↑ Kamiński 2010 ↓, s. 139-148.
  12. ↑ Kamiński 2010 ↓, s. 154.
  13. ↑ Kamiński 2010 ↓, s. 250.
  14. ↑ Włodzimierz Nikitenko: Włóczędzy w generalskich mundurach. Historia.org.pl., 23 września 2014. [dostęp 2016-11-01]. (pol.).
  15. ↑ Rozporządzenie wykonawcze Ministra Obrony Narodowej do dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z 10 maja 1978 r. o powołaniu Wojskowej Komisji Orzekającej. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 14, Nr 3 z 1 czerwca 1978. 
  16. ↑ Dziennik Ustaw ↓, Nr 3 z 11 marca 1980 roku, s. 9.
  17. ↑ Kamiński 2010 ↓, s. 285-290.
  18. ↑ Nasza rodzina. „Polska Zbrojna”. 168, s. 4, 1925-06-20. Warszawa. .
  19. ↑ Andrzej Romaniak: Medale, medaliony, plakiety. Katalog zbiorów. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2005, s. 104. ISBN 83-919305-8-0.
  20. ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych nr 23 z 1 marca 1919, s. 561.
  21. ↑ Krzysztof Filipow: Order Virtuti Militari 1972-1945. Warszawa: Bellona, 1990, s. 141.
  22. ↑ Zbigniew Puchalski: Dzieje polskich znaków zaszczytnych. Warszawa: Wyd. Sejmowe, 2000, s. 196.
  23. ↑ Dekret Naczelnika Państwa z 19 lutego 1922 r. L. 11429/V.M. Adj. Gen. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 10, s. 321)
  24. ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 32, Nr 7 z 31 grudnia 1979. 
  25. ↑ M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  26. ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  27. ↑ Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 39-40, s. 131, Grudzień 1980. Koło Lwowian w Londynie. 
  28. ↑ M.P. z 1935 r. nr 65, poz. 85 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  29. ↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Nadanie Krzyża Zasługi. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 4, s. 19, 19 marca 1935. 
  30. ↑ Decyzja Naczelnika Państwa z 12 grudnia 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 9, s. 301)
  31. ↑ Wieści z ziem południowo-wschodniej Polski. Legia Honorowa dla dowódcy polskich grenadierów. „Biuletyn”. Nr 25, s. 50, Grudzień 1973. Koło Lwowian w Londynie. 
  32. ↑ Kronika. Odznaczenia w Legionie polskim. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 107 z 11 maja 1917. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Generalni inspektorzy Sił Zbrojnych

Flaga Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bolesław_Bronisław_Duch&oldid=71674040”