Adoracja Madonny z Dzieciątkiem przez świętego Hiacynta
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1608–1614[1] |
| Medium | |
| Wymiary |
99 × 61 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Adoracja Madonny z Dzieciątkiem przez świętego Hiacynta – obraz hiszpańskiego malarza pochodzenia greckiego Dominikosa Theotokopulosa, znanego jako El Greco. Obraz znajduje się w Memorial Art Gallery w Rochester (stan Nowy Jork)[2].
Obraz przedstawia objawienie Matki Bożej św. Hiacyntowi, polskiemu dominikaninowi. Według legendy św. Hiacynt odprawiał mszę, kiedy na miasto Kijów napadli Tatarzy. Ludność w popłochu uciekała z kościoła. Hiacynt również chciał schronić się przed najeźdźcami, lecz ukazała mu się Madonna, prosząc by zabrał ze sobą jej figurkę. Święty wrócił do świątyni, zabrał rzeźbę, która w cudowny sposób stała się lekka i zawiózł ją do Krakowa.
Opis obrazu[edytuj | edytuj kod]
El Greco zastosował ograniczoną paletę barwną, nadając scenie depresyjny nastrój, a postaci pokorną postawę. Na tym ciemnym i bardzo mistycznym obrazie św. Hiacynt ukazany jest w białym habicie i w czarnym płaszczu zawiniętym wokół szyi i ramion. Postać znajduje się w dużej sali, słabo oświetlonej, bez okien, co może sugerować, iż scena rozgrywa się w nocy lub wcześnie nad ranem. Święty stoi wyprostowany, lewą ręką wskazuje w stronę widza, prawą przyciska do piersi, a palce ułożone są w charakterystyczny sposób, podobnie jak u większości modeli El Greca. Hiacynt spogląda ku górze, gdzie objawiła mu się Madonna. Z układu rąk można wnioskować, iż prowadzi on dialog. Być może tłumaczy, że nie jest godzien zrobić tego, o co go proszono. Za plecami świętego widoczny jest masywny filar i posadzka. W tle, na lewo od kolumny, widoczna jest mroczna rzeźba przedstawiająca prawdopodobnie biskupa, kapłana lub innego dostojnika kościelnego.
W prawym górnym rogu, na dużej ciemnej chmurze, siedzi Madonna. Ubrana jest w czerwoną suknię zakrywającą nogi. Na ramiona ma zarzucony niebieski płaszcz z kapturem zakrywającym jej głowę. Na kolanach trzyma nagie, złotowłose Dzieciątko. Dziecko wydaje się wspinać po rękach Matki, która prawą ręką przytrzymuje jego stópkę.
Inne wersje[edytuj | edytuj kod]
Znane są dwie wersje Adoracji Madonny z Dzieciątkiem przez świętego Hiacynta. Wersja z Memorial Art Gallery jest prawdopodobnie kopią większej (158,4 × 98,7 cm), znajdującej się w Barnes Foundation[3] w Merion (Pensylwania). Obie wersje datowane są przez José Gudiola na lata 1608–1614. Harold Wethey umieszcza powstanie obu dzieł w przedziale lat 1605–1610[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Gudiol 1983 ↓.
- ↑ The Apparition of the Virgin to St. Hyacinth. magart.rochester.edu. [dostęp 2013-10-08].
- ↑ Apparition of the Virgin and Child to Saint Hyacinth. barnesfoundation.org. [dostęp 2013-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-04)].
- ↑ Harold Wethey El Greco and his school, Princeton University Press, 1962.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- José Gudiol, The complete painting of El Greco, Nowy Jork: Greenwich House, 1983, ISBN 0-517-404990 (ang.).