7 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej (PSZ)
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1941 |
| Rozformowanie |
1942 |
| Tradycje | |
| Kontynuacja | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
kpt. Teodor Dobrowolski |
| Ostatni |
kpt. Karol Zieliński |
| Organizacja | |
| Dyslokacja |
Tockoje, Kermine |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
7 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej (7 daplot) – oddział artylerii przeciwlotniczej 7 Dywizji Piechoty Polskich Sił Zbrojnych.
Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]
7 daplot pierwsze formowanie w składzie PSZ w ZSRR[edytuj | edytuj kod]
7 dywizjon artylerii przeciwlotniczej sformowano po raz pierwszy na podstawie rozkazu Dowódcy Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR gen. dyw. Władysława Andersa nr Ldz. 140 z dnia 20 października 1941 r. W Ośrodku Organizacyjnym Armii podjęto organizację 7 Dywizji Piechoty. W jej składzie przy 7 pułku artylerii lekkiej w Tockoje podjęto organizację 7 daplot Dywizjon formowano z oficerów i szeregowych przybywających do PSZ w ZSRR z obozów jenieckich, obozów pracy i miejsc zesłania. Z przybywających żołnierzy, którzy służyli w 1939 r. w artylerii przeciwlotniczej formowano kadry dywizjonu, sukcesywnie uzupełnianych ochotnikami i poborowymi. Dowództwo formowanego dywizjonu objął kpt. Teodor Dobrowolski. Z uwagi na stan fizyczny i sanitarny przybywających żołnierzy starano się zapewnić im podstawowe warunki bytowe i zdrowotne. Brakowało dostatecznej ilości umundurowania, żywności i leków. Stan kadrowy dywizjonu nie otrzymał żadnej broni i wyposażenia niezbędnego do szkolenia. Po sformowaniu szkieletu organizacyjnego dywizjonu według etatu radzieckiego, podjęto podstawowe szkolenie wojskowe, ale głównie ze względu na niskie temperatury starano się zapewnić podstawowe warunki zakwaterowania. Z uwagi na brak perspektyw dalszego rozwoju Armii w dotychczasowym miejscu zakwaterowania, a głównie ze względu na brak możliwości zakwaterowania zaniechano pod koniec grudnia 1941 dalszego formowania 7 daplot Po przeniesieniu OOA wraz z 7 daplot do Guzar w Uzbeckiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej nazwę jego zmieniono na zapasowy dywizjon artylerii przeciwlotniczej[1].
7 daplot drugie formowanie w składzie PSZ w ZSRR[edytuj | edytuj kod]
5 stycznia 1942 dowódca armii wydał rozkaz organizacyjny zgodnie z którym 7 Dywizja Piechoty miała być formowana ponownie na podstawie etatów brytyjskich, w jej składzie ponownie podjęto formowanie 7 dywizjonu artylerii przeciwlotniczej. Po przywiezieniu zalążek kadrowych dywizjonu z Tockoje 28 stycznia 1942 r. w Kermine podjęto organizację 7 daplot pierwszym dowódcą został ppor. W. Siemiński. W pierwszym okresie formowania z uwagi na uciążliwy klimat prowadzono głównie działania mające na celu zapewnienie dostatecznych warunków sanitarnych, żywnościowych i bytowych. W pierwszych dniach lutego 1942 roku umundurowano żołnierzy w mundury wzoru brytyjskiego. Przybywający ochotnicy i żołnierze przybywali z więzień, obozów pracy i miejsc zesłania ich stan fizyczny był bardzo zły. Dowództwo dywizjonu objął kpt. Karol Zieliński[2]. Podstawowe szkolenie wojskowe prowadzono w ograniczonym zakresie. Dywizjon nie posiadał broni strzeleckiej, jedynie korzystał okresowo z wypożyczonej z 5 Dywizji Piechoty, nie posiadał też armat przeciwlotniczych i niezbędnego wyposażenia. 15 kwietnia 1942 r. do dywizjonu przybyło 5 oficerów i 3 podchorążych z 5 dywizjonu artylerii przeciwlotniczej 5 DP przeszkolonych na kursie artylerii przeciwlotniczej w Centrum Wyszkolenia Artylerii w Karasu. Pod koniec marca 1942 nastąpiła I ewakuacja w ramach, której z dywizjonu odjechało kilkunastu żołnierzy chorych i obecnie nienadających się do służby. Przyjmowano dalszych ochotników i poborowych w dniu 10 maja stan dywizjonu wynosił ponad 100 żołnierzy. 11 maja 1942 r. sformowano pluton szkoły podoficerskiej dywizjonu. Z uwagi na upały zajęcia nie odbywały się w godz. 10-16, wielu żołnierzy chorowało na czerwonkę, tyfus i malarię. Spośród żołnierzy dywizjonu zmarło kilkunastu z chorób i niedostatecznych warunków sanitarnych. Na początku sierpnia 1942 r. 7 daplot został załadowany do transportów kolejowych i skierowany do Krasnowodzka. 8 sierpnia w ramach II ewakuacji przemieścił się do portu w Krasnowodzku, skąd drogą morska został przetransportowany do portu Pahlewi w Iranie[1]. Po zejściu 10 sierpnia ze statku chorzy żołnierze zostali zabrani do szpitala, pozostali poddani dezynfekcji i po okresie kwarantanny zostali drogą kołową przetransportowani do Iraku. 18 sierpnia dywizjon dotarł do Khanaquin, gdzie został zakwaterowany w namiotach obok 22 pułku piechoty. Prowadzono na miejscu początkowo działania prozdrowotne, leczono żołnierzy z malarii, szkorbutu, prowadzono odżywianie, lekkie zajęcia sportowe i umiarkowane wojskowe. We wrześniu dywizjon liczył ponad 150 żołnierzy, poza oddziałem jeszcze duża grupa była w szpitalach brytyjskich. 18 października nastąpiła zmiana dowódcy dywizjonu miejsce odchodzącego kpt. Karola Zielińskiego zajął por. Mrazek. Podejmowano szkolenie wojskowe i wstępne artyleryjskie[3]. Na mocy rozkazu dowódcy Armii Polskiej na Wschodzie nr 259/I/42 z dnia 10 listopada 1942 r. dywizjon został przeformowany i dał podstawę do sformowania 8 pułku artylerii przeciwlotniczej ciężkiej[4].
Obsada personalna 7 daplot[edytuj | edytuj kod]
- dowódca dywizjonu – kpt. Karol Zieliński
- dowódca 1 baterii – por. S. Jankowski
- dowódca 2 baterii – ppor. M. Wolski
- dowódca plutonu szkoły podoficerskiej – ppor. J. Kukliński[1]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Bortkiewicz (red.) 1986 ↓, s. 26.
- ↑ Kryska-Karski, Barański i 14/1973 ↓, s. 41-42.
- ↑ Bortkiewicz (red.) 1986 ↓, s. 27.
- ↑ Bortkiewicz 1991 ↓, s. 3.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kazimierz Bortkiewicz (red.): Związek Artylerii Przeciwlotniczej. Biuletyn Informacyjny nr 71. Londyn: Związek Artylerii Przeciwlotniczej, 1986.
- Kazimierz Bortkiewicz: 8 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej Ciężkiej. Zarys historii. Londyn: Związek Artylerii Przeciwlotniczej Wielka Brytania, 1991.
- Tadeusz Kryska-Karski, Henryk Barański: Piechota Polska 1939-1945. Zeszyt nr 14. Londyn: 1973.
