5 halerzy czechosłowackich (1977)
.png)
| |
| Dane podstawowe | |
| Emitent | |
|---|---|
| Nominał |
5 halerzy (5/100 Kčs) |
| Rocznik |
1977, 1978, 1979, 1980, 1981, 1982, 1983, 1984, 1985, 1986, 1987, 1988, 1989, 1990 |
| Emisja | |
| Mennica | |
| Nakład |
193 140 354 szt. |
| Data emisji |
1 lipca 1977 |
| Data wycofania |
• 30 kwietnia 1993 C |
| Projektant | |
| Opis fizyczny | |
| Masa |
0,75 g |
| Średnica |
16,2 mm |
| Grubość |
1,6 mm |
| Materiał | |
| Rant |
gładki |
| Stempel | |
| Uwagi | |
5 halerzy (cz. 5 haléřů, słow. 5 halierov) – czechosłowacka moneta obiegowa o nominale 5 halerzy bita w latach 1977–1990 i pozostająca w obiegu do roku 1993. Autorem projektu był rzeźbiarz i medalier František David.
Wzór[edytuj | edytuj kod]
W centralnej części awersu znalazł się stylizowany herb Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej – wizerunek znajdującego się na tarczy w kształcie husyckiej pawęży czeskiego wspiętego lwa o podwójnym ogonie. Na jego piersi umieszczono mniejszą tarczę z reprezentującym Słowaków symbolem watry na tle sylwetki tatrzańskiego szczytu Krywań. Bezpośrednio poniżej zamieszczono rok bicia monety. Wzdłuż krawędzi – znalazła się zapisana zewnętrznie nazwa kraju („ČESKOSLOVENSKÁ SOCIALISTICKÁ REPUBLIKA”) zajmująca oba boki i dół monety[1][4].
Rewers monety przedstawiał duży, zapisany arabską cyfrą nominał pod pięcioramienną gwiazdą nakładający się w dolnej części na mniejszą literę „h” stanowiącą określenie waluty. Tuż obok litery, po jej lewej stronie zamieszczono niewielki inicjał „D”, znak projektanta Františka Davida[1][4].
Nakład[edytuj | edytuj kod]
Podstawę prawną emisji nowych monet o nominale 5 h stanowiło zarządzenie Ministra Finansów z 18 maja 1977 r. W jego treści zawarto zarówno wzór nowej monety, jak i jej parametry fizyczne. Przewidziano, że będzie bita z krążków wykonanych ze stopu glinu i magnezu[4] (2-procentowa domieszka drugiego z pierwiastków)[1] o masie 0,75 g ±2,5%. Wskazano również, że rant pięciohalerzówek ma być gładki, a średnica gotowych monet ma mierzyć 16,2 mm[4]. Ich grubość wyniosła w przybliżeniu 1,6 mm[1][2].
Bite w mennicy w Kremnicy[1] monety wyemitowano po raz pierwszy 1 lipca 1977 r.[4], zastępując w praktyce poprzednie warianty (1953 i 1962) wycofane z końcem 1978 roku[5]. Nowe serie pięciohalerzowych monet produkowano rokrocznie przez kolejnych 14 lat w łącznej liczbie ponad 193 mln sztuk[1][3]. Należy przy tym zauważyć, że w latach 1980–1985 nie trafiały one do obiegu, a udostępniane były na cele kolekcjonerskie w formie zestawów[3].
Monety wzoru z 1977 pozostały w obiegu aż do rozpadu Czechosłowacji i uległy denominacji odrębnie w Czechach i na Słowacji jednocześnie ze swoimi następcami z 1991 roku – odpowiednio z końcem kwietnia[6] i lipca roku 1993[7].
| rok | nakład | |
|---|---|---|
| 1977 | 26 710 000 | [3] |
| 1978 | 51 110 000 | |
| 1979 | 72 380 000 | |
| 1980 | 50 600 | |
| 1981 | 66 160 | |
| 1982 | 53 847 | |
| 1983 | 60 000 | |
| 1984 | 39 957 | |
| 1985 | 39 791 | |
| 1986 | 20 020 000 | |
| 1987 | 520 000 | |
| 1988 | 8 029 999 | |
| 1989 | 110 000 | |
| 1990 | 13 950 000 |
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- czechosłowackie monety obiegowe
- 5 halerzy wzoru z 1923, 1953 i 1962
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Ľudovít Malinovský sr., ČSR 5 h 1977 Päť halierov [online], coins.lmsystem.sk [dostęp 2019-08-05] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-02] (słow.).
- ↑ a b Czechosłowacja 5 halerzy, 1977-1990 [online], ucoin.net [dostęp 2019-08-05] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-25] (pol.).
- ↑ a b c d Thomas Michael, Richard Giedroyc, 2018 Standard Catalog of World Coins 1901-2000, wyd. 45, Iola: Krause Publications, 2017, s. 683, ISBN 978-1-4402-4797-2.
- ↑ a b c d e Vyhláška federálního ministerstva financí ze dne 18. května 1977 o vydání mincí po 5 haléřích vzoru 1977, „Sbírka zákonů”, č. 33/1977 Sb. (čá 10/1977), epravo.cz, 23 maja 1977 [dostęp 2019-08-05] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (cz.).
- ↑ Vyhláška Federálního ministerstva financí ze dne 25. října 1978 o stažení mincí po 5 haléřích vzoru 1953 a vzoru 1962, „Sbírka zákonů”, č. 124/1978 Sb. (čá 29/1978), epravo.cz, 30 października 1978 [dostęp 2019-08-05] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (cz.).
- ↑ Vyhláška České národní banky ze dne 12. března 1993 o vydání mincí po 50 Kč vzoru 1993 a o ukončení platnosti mincí po 1 haléři a po 5 haléřích československé měny a jejich výměně, „Sbírka zákonů”, č. 101/1993 Sb. (čá 28/1993), epravo.cz, 19 marca 1993 [dostęp 2019-08-05] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (cz.).
- ↑ Vyhláška Národnej banky Slovenska z 23. júla 1993 o stiahnutí mincí po 1 halieri vzoru 1953, 1962 a 1991 a mincí po 5 halieroch vzoru 1977 a 1991 z obehu, „Zbierka zákonov”, č. 163/1993 Z. z. (čá 43/1993), zakonypreludi.sk, 28 lipca 1993 [dostęp 2019-08-05] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (słow.).