5 Dywizjon Artylerii Pancernej

5 Dywizjon Artylerii Pancernej
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1944
Rozformowanie	1945
	Dowódcy
Pierwszy	kpt. Maksym Budinczuk
	Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	wojska lądowe
Rodzaj wojsk	wojska pancerne
Podległość	6 Pomorska Dywizja Piechoty
Skład	Etat 04/568 z poprawkami

5 Dywizjon Artylerii Pancernej^[a] – samodzielny pododdział broni pancernej ludowego Wojska Polskiego.

Dywizjon sformowany został na mocy rozkazu dowódcy Armii Polskiej w ZSRR nr 0130 z 5 lipca 1944, w składzie 6 Pomorskiej Dywizji Piechoty z 1 Armii Wojska Polskiego. Jednostka organizowana była według sowieckiego etatu Nr 04/568, lecz do końca istnienia należnych dział samobieżnych SU-76 nie otrzymała. 18 października 1944, w Przemyślu, żołnierze dywizjonu złożyli przysięgę^[2]. Do kwietnia 1945 jednostka pozostawała na tyłach^[3]. Pod koniec kwietnia 1945 pododdział otrzymał zdobyczny, niemiecki sprzęt pancerny, który został wyremontowany przez 24 batalion remontu czołgów:

1 czołg PzKpfw IV Ausf. J
3 „działa samobieżne T-38 (75 mm)”
3 „działa samobieżne T-3 (75 mm)”
1 półgąsienicowy transporter opancerzony Sd.Kfz.251^[4]
gąsienicowy improwizowany transporter opancerzony "EPA"

11 maja, już po zakończeniu działań wojennych, dywizjon dotarł do rejonu dyslokacji 6 DP. 5 października 1945 jednostka przekazała posiadany sprzęt pancerny do 3 szkolnego pułku czołgów, po czym uległa rozformowaniu.

Dowódca[edytuj | edytuj kod]

kpt. Maksym Budinczuk
kpt. Baranow

Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]

dowództwo

pluton dowodzenia,
3 baterie artylerii a. 4 działony
drużyny: zaopatrzenia bojowego, remontowa, gospodarcza, punkt sanitarny

Stan etatowy liczył 165 żołnierzy, w tym 51 oficerów, 73 podoficerów i 41 kanonierów.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ W literaturze występują również nazwy Dywizjon Artylerii Samobieżnej oraz Dywizjon Artylerii Samochodowej

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Rozkaz naczelnego dowódcy Wojska Polskiego nr 00248/org z 14 września 1945
↑ Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie : krótki informator historyczny o Wojsku Polskim ... s. 213.
↑ Stanisław Komornicki, Krótki informator historyczny ... s. 213 podał, że dywizjon uczestniczył w walkach jako oddział przeciwpancerny. Niestety nie sprecyzował, kiedy i gdzie oraz przy użyciu jakiego uzbrojenia.
↑ Stanisław Komornicki, Krótki informator historyczny ... s. 213 podał, że był to transporter opancerzony Sd.Kfz.250.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960 : skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń ;Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 3, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek kawalerii, wojsk pancernych i zmotoryzowanych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07419-4.
Magnuski, Janusz: Wozy bojowe LWP : 1943-1983. Magnuski, Janusz. Warszawa: Wydaw. Min. Obrony Narodowej, 1985. ISBN 83-11-06990-5.

[2] W literaturze występują również nazwy Dywizjon Artylerii Samobieżnej oraz Dywizjon Artylerii Samochodowej

[1] Rozkaz naczelnego dowódcy Wojska Polskiego nr 00248/org z 14 września 1945

[kom-3] Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie : krótki informator historyczny o Wojsku Polskim ... s. 213.

[4] Stanisław Komornicki, Krótki informator historyczny ... s. 213 podał, że dywizjon uczestniczył w walkach jako oddział przeciwpancerny. Niestety nie sprecyzował, kiedy i gdzie oraz przy użyciu jakiego uzbrojenia.

[5] Stanisław Komornicki, Krótki informator historyczny ... s. 213 podał, że był to transporter opancerzony Sd.Kfz.250.

[1]

[a]

[2]

[3]

[4]

Korpusy pancerne	1 Drezdeński Korpus Pancerny
Brygady pancerne	1 2 3 4 16
Pułki czołgów	1 Warszawski Pułk Czołgów 2 Pułk Czołgów 3 Szkolny Pułk Czołgów
Pułki czołgów ciężkich	4 Pułk Czołgów Ciężkich 5 Pułk Czołgów Ciężkich 6 Pułk Czołgów Ciężkich
Bataliony rozpoznawcze	1 Warszawski Batalion Rozpoznawczy 2 Motocyklowy Batalion Rozpoznawczy
Pułki artylerii pancernej	13 24 25 27 28 (23)
Dywizjony artylerii pancernej	1 2 3 4 5 6 7 10 11 12 13
Wyposażenie	T-70 T-34/76 T-34/85 IS-2 SU-57 SU-76 SU-85 ISU-122 ISU-152 BA-64 BA-20

Korpusy pancerne	1 Drezdeński KPanc 1 KPanc (1949–1951) 2 KPanc
Dywizje pancerne	5 10 11 16 19 20
Brygady pancerne	1 2 3 4 16
Pułki czołgów	1 2 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 13 15 16 18 20 22 23 24 25 26 26 27 28 29 30 33 35 51 58 60 68 71 73
Bataliony rozpoznawcze	1 2
Pułki artylerii pancernej	10 12 13 14 17 24 25 26 27 28 (23) 31 46 49 51 52
Dywizjony artylerii pancernej	1 2 3 4 5 6 7 10 11 12
Wyposażenie	T-70 PT-76 T-34-85 T-54 T-55 T-72 IS-2 IS-3 SU-57 SU-76 SU-85 SU-100 ISU-122 ISU-152 ASU-85

Rodowód	Związek Patriotów Polskich PSZ w ZSRR (1943–1944) Armia Ludowa
Instytucje centralne	Naczelne Dowództwo (1944) Sztab Główny ND Główny Sztab Formowania Szefostwo Mobilizacji i Uzupełnień Główny Zarząd Polityczno-Wychowawczy Główne Kwatermistrzostwo
Formacje	1 AWP 2 AWP piechota na froncie wsch. broń pancerna na froncie wsch. artyleria na froncie wsch. Wojska Ochrony Pogranicza Wojskowa Służba Wewnętrzna
Struktura organizacyjna	OdB 1 Korpusu PSZ w ZSRR OdB WP w 1949 OdB WP w okresie stalinizmu OdB WP na przełomie lat 50/60 XX w. WP w latach 80.
Działania wojsk	bitwa pod Lenino przyczółki pod Dęblinem i Puławami przyczółek warecko-magnuszewski przyczółki warszawskie Praga Warszawa przełamanie Wału Pomorskiego operacja pomorska bitwa o Kołobrzeg forsowanie Nysy operacja łużycka forsowanie Odry operacja berlińska GO Rzeszów akcja „Wisła” GO Wisła Poznański Czerwiec Operacja „Dunaj” Grudzień 1970 wzgórza Golan stan wojenny w Polsce
Stalinizm w wojsku	Główny Zarząd Informacji obława augustowska walka z partyzantką niepodległościową i antykomunistyczną proces Tatar-Utnik-Nowicki proces generałów Uroczysko Baran Wojskowy Korpus Górniczy Kwatera na Łączce
Szkolnictwo wojskowe	ASG WAP WAT WAM WSOWOP WSOWZ SOR TOSWLot COS WSW