Zenon Wiktorczyk
| Imię i nazwisko |
Zenon Bolesław Wiktorczyk |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
17 lipca 1918 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
      
| |
 Grób aktora i satyryka Zenona Wiktorczyka na Starych Powązkach w Warszawie | |
 porucznik
| |
| Data i miejsce urodzenia |
17 lipca 1918 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1939–1945 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca kompanii |
| Główne wojny i bitwy | |
Zenon Bolesław Wiktorczyk (ur. 17 lipca 1918 w Stanisławowie, zm. 27 marca 1997 w Warszawie) – polski aktor estradowy, reżyser teatralny[1], satyryk, konferansjer, dziennikarz, porucznik Armii Krajowej, uczestnik kampanii wrześniowej, powstaniec warszawski.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był synem Tadeusza, zawodowego oficera[1]. Przed wojną ukończył Liceum im. Tadeusza Reytana w Warszawie (1936)[2] i rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, a następnie studia medyczne[1].
Żołnierz kampanii wrześniowej 1939, oficer Armii Krajowej, uczestnik powstania warszawskiego, dowódca kompanii w batalionie Bełt. Więziony w obozach jenieckich w Łambinowicach, Sandbostel i Lubece. W 1945 wraz z kolegami z oflagu założył w Lubece teatr rewiowy.
W 1946 powrócił do kraju i zamieszkał w Katowicach. Parał się dziennikarstwem, pisał recenzje teatralne, występował w audycjach radiowych. W 1949 przeniósł się do Warszawy i związał się z radiem, które przyniosło mu wielką popularność. W 1954 ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim[3].
Był założycielem warszawskiego Teatru Buffo, Kabaretu Szpak, członkiem radiowego Studia Piosenki Zespołu Dziewiątka i Teatrzyku piątej klepki[1]. Znany przede wszystkim jako współtwórca i gospodarz audycji radiowej Podwieczorek przy mikrofonie, którą prowadził przez ponad trzy dekady.
W latach 1950–1983 pełnił funkcje kierownicze w Polskim Radiu w Warszawie. W latach 1950–1968 kierował Redakcją Humoru i Satyry, a w latach 1973–1983 Redakcją Rozrywki. Był także wieloletnim działaczem ZASP-u, m.in. przewodniczącym Sekcji Estrady oraz członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
Zmarł 27 marca 1997 w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 29-6-3)[4].
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
- Miś (1980), reż. Stanisław Bareja – minister Władek Złotnicki
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Estrada – Materiały repertuarowe dla estrad Cz. 3, Kabaret Szpak, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 1975
Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1995)[5]
- Krzyż Walecznych (1944)
- Krzyż Zasługi z Mieczami (1944)
- Warszawski Krzyż Powstańczy (1981)
- Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” (1985);
- Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” (1977)
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1971)
- Honorowa Odznaka Komitetu do Spraw Radia i Telewizji (1977)
- Odznaka „Za zasługi dla Warszawy” (1978)
- Medal 30-lecia Polskiej Estrady (1979)
- Medal 75-lecia ZASP (1993)
- Nagroda Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za reżyserię radiowych audycji satyrycznych: Radio-kabaret, Trzy po trzy oraz Radio-variete (1965)
- Nagroda Ministerstwa Obrony Narodowej za kierownictwo i reżyserię programów zespołu estradowego POW – Czarne berety (1967)
- „Złoty Mikrofon” za całokształt działalności aktorskiej i reżyserskiej za polu satyry radiowej i audycji rozrywkowych oraz twórcze poszukiwania w dziedzinie słuchowisk (1973)
- Nagroda I stopnia Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za całokształt twórczości i działalności w Polskim Radiu (1982)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Zenon Wiktorczyk, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2023-04-15].
- ↑ Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1936. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2023-04-15].
- ↑ Zenon Bolesław Wiktorczyk. 1944.pl. [dostęp 2023-04-16].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: ZENON WIKTORCZYK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 listopada 1995 r. o nadaniu orderów (M.P. z 1996 r. nr 11, poz. 117).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zenon Wiktorczyk w bazie filmpolski.pl
- Zenon Wiktorczyk w bazie Filmweb
- Zenon Wiktorczyk, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-10].
- Katalogi Biblioteki Narodowej
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zenon Wiktorczyk w bazie IMDb (ang.)
- Zenon Wiktorczyk w bazie Filmweb
- Zenon Wiktorczyk w bazie filmpolski.pl
- Zenon Wiktorczyk, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-09].
- Absolwenci i uczniowie szkoły imienia Tadeusza Reytana w Warszawie
- Absolwenci Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego
- Członkowie Stowarzyszenia Pisarzy Polskich
- Jeńcy Stalagu VIIIB/344 Lamsdorf
- Jeńcy Stalagu X B Sandbostel
- Ludzie radia w Polsce
- Ludzie urodzeni w Stanisławowie
- Ludzie związani z Katowicami
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Zasługi z Mieczami
- Odznaczeni medalem „Za udział w wojnie obronnej 1939”
- Odznaczeni odznaką honorową „Za Zasługi dla Warszawy”
- Odznaczeni odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”
- Odznaczeni Srebrnym Medalem „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
- Odznaczeni Warszawskim Krzyżem Powstańczym
- Oficerowie Armii Krajowej
- Pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
- Polscy aktorzy teatralni
- Polscy artyści kabaretowi
- Polscy dziennikarze
- Polscy reżyserzy teatralni
- Polscy satyrycy
- Powstańcy warszawscy
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Urodzeni w 1918
- Zmarli w 1997