Zenon Mariak

Zenon Mariak

Państwo działania	Polska
Data urodzenia	9 lipca 1952
Prof. dr hab. n. med.
Specjalność: neurochirurgia
Alma Mater	Akademia Medyczna w Białymstoku
Habilitacja	18 grudnia 1995
Profesura	31 października 2000
Kierownik kliniki
Klinika Neurochirurgii UMB w USK	Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
Okres zatrudn.	1975-2024
Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi; Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Zenon Dionizy Mariak (ur. 9 lipca 1952 w Węgorzewie) – polski lekarz, specjalista w zakresie neurochirurgii, profesor nauk medycznych.

Droga zawodowa i naukowa

Ukończył Liceum Ogólnokształcące w Węgorzewie w 1969. W latach 1969-1975 studiował na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej – AMB (obecnie Uniwersytet Medyczny – UMB) w Białymstoku. W czasie studiów działał w Studenckim Centrum Radiowym „Radiosupeł” AMB. Odbył studenckie praktyki zagraniczne w szpitalach klinicznych w Hiszpanii, Grecji i RFN.

W 1982 uzyskał specjalizację drugiego stopnia z neurochirurgii. W tym samym roku obronił doktorat pod tytułem Badania reoencefalograficzne chorych z nadnamiotowymi guzami nowotworowymi mózgu.

Stopień naukowy doktora habilitowanego nauk medycznych w zakresie medycyny – neurochirurgii uzyskał w 1995. Tytuł dysertacji: Neurofizjologiczne i kliniczne aspekty regulacji temperatury mózgu.

Zaliczył kursy, szkolenia i stypendia naukowe w klinikach neurochirurgii i instytucjach naukowych, m.in. w Dreźnie (1982), Moskwie (1985), Budapeszcie (1986), Cambridge (1993), Oxford (1994), Toronto (1996), Aarhus (1997), Erlangen (1998), Groningen (1999), Filadelfii (2003).

W 2000 otrzymał tytuł naukowy profesora nauk medycznych.

Praca

Po uzyskaniu dyplomu lekarza, w 1975 został zatrudniony w Klinice Neurochirurgii AMB w Państwowym Szpitalu Klinicznym – PSK (obecnie: Uniwersytecki Szpital Kliniczny – USK) w Białymstoku, gdzie pracuje nadal.

W latach 1986-1990 praktykował jako neurochirurg w Polskim Zespole Medycznym w Zliten, Libia.

Od 2008 do 2022 kierował Kliniką Neurochirurgii UMB w USK w Białymstoku. W klinice tej, jako pierwszej w Polsce, za jego kadencji, wprowadzono do rutynowej praktyki klinicznej małoinwazyjne, endoskopowe metody chirurgii podstawy czaszki i kręgosłupa.

W latach 2008-2016 był prorektorem UMB ds. klinicznych. Jednocześnie pełnił funkcję przewodniczącego Komitetu Sterującego wieloletniej inwestycji pn. Przebudowa i rozbudowa Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku, finansowanej przez budżet państwa kwotą 509 mln zł.

Działalność zawodowa

Podejmowana przez Mariaka tematyka badawcza obejmowała m.in. termoregulację mózgu w zdrowiu i w chorobach „neurochirurgicznych”, neurookulistykę, nowoczesne metody neurochirurgii małoinwazyjnej/endoskopowej, ocenę i diagnozę mózgowego przepływu krwi oraz ciśnienia wewnątrzczaszkowego. W tym zakresie już w 2000 publikował opracowania z zastosowaniem metod sztucznej inteligencji.

Aktywność naukowa i dydaktyczna

Autor i współautor 180 pełnotekstowych publikacji naukowych, w tym 97 w czasopismach posiadających współczynnik wpływu (łączny IF=245). Publikował m.in. w Journal of Neurosurgery, STROKE, Radiology, Am Journal of Rentgenology, Am J Neuroradiology, Eur J Neurosurgery, Journal of Applied Physiology, Eur J of Physiology, J Thermal Biology i in. Współredaktor pozycji książkowej „Endoskopowa chirurgia podstawy czaszki” (2012). Pisał również artykuły popularnonaukowe oraz publicystyczne.

Promotor 7 doktoratów, opiekun naukowy 4 habilitacji. Recenzent w 12 postępowaniach o nadanie stopnia doktora habilitowanego oraz w 11 postępowaniach o nadanie tytułu naukowego profesora.

Członkostwo w towarzystwach naukowych, najważniejsze funkcje

• Polskie Towarzystwo Neurochirurgów – członek Zarządu Głównego (2013-2021), przewodniczący Komisji Rewizyjnej PTNch (od 2021), członek honorowy PTNch (od 2023);
• Komitet Nauk Neurologicznych V Wydziału Nauk Medycznych Polskiej Akademii Nauk – członek (2015-2023 – dwie kadencje);
• Polskie Towarzystwo Techniki Sensorowej – członek Zarządu Głównego PTTS (1994-1998).

Działalność społeczna

• Członek Uczelnianej Komisji Zakładowej AMB NSZZ „Solidarność” (1980-1981), publikował w uczelnianym biuletynie „S”. W stanie wojennym poddany „weryfikacji” i warunkowemu przedłużeniu zatrudnienia w uczelni, za co w 1990 otrzymał pisemne przeprosiny rektora uczelni;
• Rzecznik praw lekarza Okręgowej Izby Lekarskiej w Białymstoku (2001-2004);
• Pełnomocnik wojewody podlaskiego ds. ochrony zdrowia (od 2008);
• Konsultant wojewódzki w dziedzinie neurochirurgii (od 2009);
• Członek Państwowej Komisji Egzaminacyjnej dla specjalności neurochirurgia (od 2008);
• Zastępca prezesa fundacji „Bella Voce”, powołanej w celu promocji muzyki operowej (od 2020);
• Członek Podlaskiej Wojewódzkiej Rady do spraw Potrzeb Zdrowotnych (2021).

Odznaczenia i nagrody

• Złoty Krzyż Zasługi (2000)
• Zespołowa nagroda naukowa Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej (2000, 2006);
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2012);
• Odznaka Ministra Zdrowia „Zasłużony dla Służby Zdrowia” (2012);
• Nagroda Prezydenta Miasta Białegostoku „Nauczyciel Mądry Sercem” (2013);
• Order Św. Marii Magdaleny Równej Apostołom – odznaczenie Autokefalicznej Cerkwi Polskiej (2015);
• Indywidualna nagroda Ministra Zdrowia za osiągnięcia organizacyjne (2016);
• Medal „Za zasługi dla Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku” (2016).

Życie prywatne

Żona Zofia – lekarz, specjalistka w zakresie okulistyki, profesor nauk medycznych. Hobby: neurokognitywistyka, opera.