Zbójca reglowy
| Ocypus tenebricosus | |||||
| (Gravenhorst, 1846) | |||||
-172613.jpg)
| |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Gromada | |||||
| Rząd | |||||
| Podrząd | |||||
| Infrarząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Podrodzina | |||||
| Plemię | |||||
| Podplemię | |||||
| Rodzaj | |||||
| Podrodzaj | |||||
| Gatunek |
zbójca reglowy | ||||
| |||||
Zbójca reglowy[1] (Ocypus tenebricosus) – gatunek chrząszcza z rodziny kusakowatych i podrodziny kusaków.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek opisany został po raz pierwszy w 1846 roku przez Johanna L.C. Gravenhorsta pod nazwą Staphylinus tenebricosus. Jako miejsce typowe wskazano „Śląsk i Węgry”. Kombinację Ocypus tenebricosus podał jako pierwszy w 1887 roku Eduard Eppelsheim. W 1849 roku Ludwig Redtenbacher opisał z Wiednia Ocypus micropterus, którego najpierw Ernst Gustav Kraatz w 1857 roku zsynonimizował z Staphylinus brachypterus, a potem Ludwig Ganglbauer w 1895 roku z Staphylinus tenebricosus[2].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcz o wydłużonym ciele długości od 20 do 32 mm, porośniętym krótkim, przylegającym, brunatnoczarnym owłosieniem. Głowa jest czworokątna w zarysie, całkowicie czarna, delikatnie punktowana, matowa. W widoku grzbietowym skronie są znacznie dłuższe od oczu. Czułki są czarne z czarnobrunatnym ostatnim członem. Żuwaczki są stosunkowo krótkie i uzębione. Głaszczki wargowe mają człon ostatni pośrodku najszerszy i tam nieco szerszy niż przedostatni. Przedplecze jest matowoczarne, delikatnie punktowane, bez gładkiej linii pośrodkowej w przedniej części, nieco węższe od głowy, o niemal równoległych bokach[3] i zaokrąglonych kątach[1]. Punkty na głowie i przedpleczu są jednakowych wielkości, głębokie i okrągłe, na tym ostatnim rozstawione na odległości znacznie mniejsze od ich średnic. Pokrywy są czarne, o krawędziach bocznych niewiele krótszych niż przedplecze. Odnóża są czarne z czarnobrunatnymi stopami. Przednia ich para ma na goleniach duże, rzucające się w oczy kolce. Odwłok jest matowoczarny. Piąty tergit cechuje się brakiem błoniastej obwódki tylnego brzegu, a szósty nieznacznie rzadszym owłosieniem i punktowaniem niż poprzednie[3].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Owad ten zamieszkuje lasy, głównie w górach i na pogórzach, aczkolwiek sporadycznie i lokalnie znajdywany bywa też na nizinach[4][1]. Chrząszcz edaficzny, bytujący w ściółce leśnej, wierzchniej warstwie gleby[3], pod kamieniami, wśród mchów i na starych owocnikach grzybów. Aktywny jest od wiosny do jesieni[1].
Gatunek palearktyczny, europejski, znany z Francji, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, północnych Włoch[5][2], Łotwy[4], Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Rumunii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry i Albanii[5][2]. W Polsce znany z Sudetów, Karpat, południowej części wyżyn oraz Puszczy Augustowskiej[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Ocypus tenebricosus – Zbójca reglowy. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2023-03-09].
- ↑ a b c Lee H. Herman. Catalog of the Stapylinidae (Insecta: Coleoptera). 1758 to the End of Second Millenium. VI Staphylinine Group (Part 3). Staphylininae: Staphylinini (Quediina, Staphylinina, Tanygnathinina, Xanthopygina), Xantholinini. Staphylinidae incertae sedis. Fossils, Protactinae†. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 265, s. 3021–3840, 2001.
- ↑ a b c d Andrzej Szujecki: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera z. 24 e Kusakowate - Staphylinidae: Kusaki - Staphylininae. Warszawa, Wrocław: PWN, PTE, 1980.
- ↑ a b B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Staphylinidae część 2. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (7), 1980.
- ↑ a b Ocypus (Matidus) tenebricosus (J.L.C. Gravenhorst, 1846). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-03-09].