Valgini
| Valgini | |||
| Mulsant, 1842 | |||
| Okres istnienia: miocen–dziś | |||
_Male.png) Samiec krzywonoga półskrzydlaka | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię |
Valgini | ||
| Synonimy | |||
| |||
_(3581259103).jpg)
Valgini – plemię chrząszczy z rodziny poświętnikowatych i podrodziny kruszczycowatych. Obejmuje około 320 opisanych gatunków. Występuje we wszystkich krainach zoogeograficznych oprócz neotropikalnej. W zapisie kopalnym znane od miocenu, ale przypuszczalnie pojawiło się w kredzie.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcze osiągają bardzo małe jak na kruszczycowate rozmiary ciała, zwykle nie przekraczając 10 mm długości[1]. Ich oskórek wyróżnia się występowaniem licznych łusek[2][1]. Czułki zbudowane są z dziesięciu członów, z których trzy ostatnie formują buławkę[2][3]. Miejsca osadzenia czułków widoczne są z góry[4][1]. Aparat gębowy ma szczęki zwieńczone włoskami końcowymi, formującymi pędzelek lub języczek, który bierze udział w zasysaniu pokarmu[1].
Przedplecze jest węższe od pokryw. Jego powierzchnia u Valgina zaopatrzona jest w dwa równoległe żeberka pośrodkowe i wgłębienia, natomiast u Microvalgina nie jest zmodyfikowana[4][1][2]. Podobnie jak u Trichiini, a przeciwnie niż u pozostałych kruszczycowatych, boczne krawędzie pokryw nie są wykrojone za barkami, w związku z czym lot odbywa się z otwartymi pokrywami[1][3]. Epimery śródtułowia nie są widoczne, patrząc od góry[4]. Odnóża zwieńczone są długimi stopami[1]. Przednia para odnóży ma pięć ząbków na goleniach[2][4]. Środkowa para odnóży ma na wierzchołku goleni dwie stykające się ze sobą i skierowane dośrodkowo ostrogi[1]. Szeroko rozstawione biodra tylnej pary odnóży są autapomorfią, wyraźnie odróżniającą Valgini od pozostałych kruszczycowatych[2][1]. Ostatnia para przetchlinek jest wyniesiona[1].
Odwłok jest krótki i ma funkcjonalne przetchlinki na segmentach od pierwszego do siódmego[3]. Duże pygidium oraz propygidium są odsłonięte[4][2].
Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Owady dorosłe odwiedzają kwiaty różnych roślin zielnych oraz drzewiastych celem pożywiania się ich nektarem (nektarofagia) i pyłkiem (melitofagia)[1]. Larwy żerować mogą w przegrzybiałym, butwiejącym drewnie pniaków i powalonych drzew liściastych (saproksylofagia)[5][6]. Niektóre gatunki są termitofilami w gniazdach przedstawicieli rodzajów Reticulitermes i Zootermopsis, przechodzącymi rozwój larwalny i tam w stadium dorosłym kopulującymi[1].
Plemię, jak i podplemię Valgina, rozprzestrzenione jest w większości krain zoogeograficznych, ale nie występuje w krainie neotropikalnej[1]. Najliczniej Valgini reprezentowane są w krainie orientalnej[2][1]. Microvalgina ograniczone są w swym zasięgu do Afryki, krainy australijskiej i orientalnej[1]. Ogólnie w Ameryce Północnej występują 2 rodzaje i 6 gatunków[1], z których w jej części nearktycznej występuje tylko rodzaj krzywonóg (Valgus)[4]. Do fauny Palearktyki należy 13 gatunków, z których w Europie Środkowej, w tym w Polsce, znany jest tylko krzywonóg półskrzydlak[2].
Taksonomia i ewolucja[edytuj | edytuj kod]
Takson ten wprowadził w 1842 roku Étienne Mulsant pod nazwą Valguaires[7][8]. Dawniej traktowane były jako niezależna podrodzina Valginae w obrębie poświętnikowatych[2]. Wyniki nowszych analiz, w tym D. Johanthana Browne'a i Clarke’a Scholtza z 1998, skutkowały obniżeniem rangi do plemienia w obrębie kruszczycowatych[9][1]. Najstarsze skamieniałości Valgini pochodzą z miocenu i należą do Valgus oeningensis[10], jednak analizy filogenetyczne wskazują, że jest to grupa prymitywna, przypuszczalnie powstała w kredzie[11][1].
Do plemienia tego zalicza się około 320 gatunków[1], zgrupowanych w 32 rodzajach i 2 podplemionach[7]:
- Microvalgina Kolbe, 1904
- Ischnovalgus Kolbe, 1897
- Microvalgus Kraatz, 1883
- Synistovalgus Kolbe, 1897
- Valgina Mulsant, 1842
- Acanthovalgus Kraatz, 1895
- Bivalgus Paulian, 1961
- Chaetovalgus Moser, 1914
- Charitovalgus Kolbe, 1904
- Chromovalgus Kolbe, 1897
- Comythovalgus Kolbe, 1897
- Cosmovalgus Kolbe, 1897
- Dasyvalgoides Endrödi, 1952
- Dasyvalgus Kolbe, 1904
- Euryvalgus Moser, 1908
- Excisivalgus Endrödi, 1952
- Heterovalgus Krikken, 1978
- Hoplitovalgus Kolbe, 1904
- Hybovalgus Kolbe, 1904
- Idiovalgus Arrow, 1910
- Lepivalgus Moser, 1914
- Lobovalgus Kolbe, 1897
- Mimovalgus Arrow, 1944
- Oedipovalgus Kolbe, 1897
- Oreoderus Burmeister, 1842
- Oreovalgus Kolbe, 1904
- Podovalgus Arrow, 1910
- Pygovalgus Kolbe, 1884
- Sphinctovalgus Kolbe, 1904
- Tibiovalgus Krikken, 1978
- Valgoides Fairmaire, 1899
- Valgus Scriba, 1790 – krzywonóg, koślawka
- Xenoreoderus Arrow, 1910
- Yanovalgus Nomura, 1952
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Brett C. Ratcliffe: Valgini Mulsant, 1842. Valgine scarabs. [w:] Generic Guide to New World Scarab Beetles [on-line]. 2001-2005. [dostęp 2020-05-22]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b c d e f g h i Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 28b Żukowate – Scarabaeidae grupa podrodzin: Scarabaeidae pleurosticti. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1978, s. 41-43.
- ↑ a b c Rolf G. Beutel, Richard A. B. Leschen: Coleoptera, Beetles, Volume 1: Morphology and Systematics (Archostemata, Adephaga, Myxophaga, Polyphaga partim). de Gruyter, 2005, seria: Handbuch der Zoologie. ISBN 3-11-017130-9.
- ↑ a b c d e f Brett C. Ratcliffe: Cetoniinae Leach 1815. Flower chafers. [w:] Generic Guide to New World Scarab Beetles [on-line]. 2001-2005. [dostęp 2020-05-22]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Tom XXIII, zeszyt 9. Chrząszcze – Coleoptera. Scarabaeoidea, Dascilloidea, Byrrhoidea i Parnoidea. Warszawa: 1983.
- ↑ Brett C. Ratcliffe: Valgus Scriba, 1790. [w:] Generic Guide to New World Scarab Beetles [on-line]. 2001-2005. [dostęp 2020-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b tribus Valgini Mulsant, 1842. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2020-05-20].
- ↑ Patrice Bouchard i inni, Family-group names in Coleoptera (Insecta), „ZooKeys”, 88, 2011, s. 1-972, DOI: 10.3897/zookeys.88.807.
- ↑ D.J. Browne, C.H. Scholtz. Evolution of the scarab hindwing articulation and wing base: a contribution toward the phylogeny of the Scarabaeidae (Scarabaeoidea: Coleoptera). „Systematic Entomology”. 23, s. 307-326, 1998.
- ↑ O. Heer. Beitrage zur Insektenfauna Oeningens: Coleoptera. Geodephagen, Hydrocanthariden, Gyriniden, Brachelytren, Clavicornen, Lamellicornen und Buprestiden. „Natuurkundige Verhandelingen van de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem”. 16 (2), s. 1-90, 1862.
- ↑ Jan Krikken. A new key to the suprageneric taxa in the beetle family Cetoniidae, with annotated lists of the known genera. „Zoologische Verhandelingen”. 210, s. 1-75, 1984.