Ustawa o monopolu loteryjnym (II RP)
Ustawa o monopolu loteryjnym (II RP) – regulacja prawna pozwalająca na prowadzenie wszelkiego rodzaju loterii, która stanowiły wyłączny przywilej Państwa.
Powołanie monopolu[edytuj | edytuj kod]
Na podstawie ustawy z 1936 r. o monopolu loteryjnym ustawiono monopol[1]. Ustawa powstała w miejsce zniesionej ustawy z 1920 r. o Polskiej Państwowej Loterii Klasowej, w której ustalono że organizowanie i prowadzenie wszelkiego rodzaju loterii na obszarze Rzeczypospolitej jest monopolem Państwa[2][3].
W rozporządzenie Ministra Skarbu z 1937 r. w sprawie wykonania ustawy o monopolu loteryjnym określono procedury przy organizacji loteriach fantowych i loteriach klasowych[4]. Z kolei zarządzeniem Ministra Skarbu z 1937 r. nadano statut przedsiębiorstwu Polski Monopol Loteryjny[5].
Wykonanie ustawy powierzono Ministrowi Skarbu.
Pojęcie loterii[edytuj | edytuj kod]
Za loterię w rozumieniu ustawy uważano grę losową prowadzoną według z góry określonych warunków. Minister Skarbu w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych decydował jaka grą jest loterią w rozumieniu ustawy.
Władze skarbowe po porozumieniu się z władzami administracji ogólnej zezwalali na urządzanie jednorazowych loterii fantowych na cele dobroczynności lub użyteczności publicznej.
Uprawnienia Ministra Skarbu[edytuj | edytuj kod]
Minister Skarbu określał w drodze rozporządzeń:
- wysokość opłaty monopolowej od takich loterii,
- przedmioty, które nie mogą stanowić wygranych w loteriach fantowych,
- inne warunki pod jakimi zezwolenia na urządzanie loterii były udzielane,
- właściwość władz powołanych do udzielania zezwoleń na urządzanie loterii fantowych.
Wszelka działalność loterii zagranicznych na obszarze Rzeczypospolitej, współudział w tej działalności oraz nabywanie, zbywanie i posiadanie losów loterii zagranicznych były zabronione.
Ponadto zabraniano:
- sprzedaży losów loteryjnych na raty lub na dniówki,
- sprzedaży samych możliwości wygrania na poszczególne losy loteryjne (szans),
- premiowania losami loteryjnymi innych transakcji.
Powołanie Polskiego Monopolu Loteryjnego[edytuj | edytuj kod]
Mocą ustawy powołano Polski Monopol Loteryjny. Minister Skarbu był naczelną władzą Monopolu. Bezpośredni zarząd przedsiębiorstwem sprawował dyrektor [Polskiego Monopolu Loteryjnego podporządkowany Ministrowi Skarbu.
Polski Monopol Loteryjny posiadał samoistną osobowość prawną z siedzibą w Warszawie i prowadzony był na zasadach handlowych.
Polski Monopol Loteryjny na warunkach określonych przez Ministra Skarbu, prowadził swoje zakłady na całym obszarze Państwa.
Majątek Monopolu[edytuj | edytuj kod]
Polski Monopol Loteryjny przejął na własność cały majątek ruchomy Skarbu Państwa, pozostający dotychczas w użytkowaniu przedsiębiorstwa "Polska Państwowa Loteria Klasowa".
Polski Monopol Loteryjny był wolny od wszelkich danin publicznych z wyjątkiem:
- opłat na rzecz Państwowego Funduszu Drogowego,
- podatków komunalnych od gruntów i budynków,
- opłat komunalnych od przeniesienia własności nieruchomości,
- zakwestionowanych weksli, plakatów i anonsów,
- innych podatków komunalnych.
Uprawnienia Monopolu[edytuj | edytuj kod]
Polski Monopol Loteryjny miał prawo ściągać swoje należności, wynikające z tytułu prowadzenia loterii, w trybie egzekucji administracyjnej, przewidzianej dla władz skarbowych przy egzekucji podatków bezpośrednich.
Polski Monopol Loteryjny miał prawo z pierwszeństwem przed innymi wierzycielami pokrywać swoje należności
Polski Monopol Loteryjny pokrywał swoje wydatki z własnych dochodów i funduszy.
Gospodarka Monopolu[edytuj | edytuj kod]
Polski Monopol Loteryjny prowadził swoją gospodarkę na podstawie rocznego planu finansowo-gospodarczego, który wchodził do ogólnego budżetu państwowego. Bilans i rachunek zysków i strat zatwierdzał Minister Skarbu.
Minister Skarbu przeznaczał pewien odsetek czystego zysku na nagrody pieniężne, zapomogi i cele opieki dla pracowników Polskiego Monopolu Loteryjnego i współdziałających z nim organów skarbowych.
Prowadzenie loterii[edytuj | edytuj kod]
Minister Skarbu zatwierdzał plany prowadzonych przez Monopol loterii i sposób ich rozgrywania oraz określał wysokość opłaty monopolowej na rzecz Skarbu Państwa.
Wygrane na loteriach prowadzonych przez Polski Monopol Loteryjny, nie podlegały żadnym potrąceniom poza przewidzianymi w planach i były wolne od wszelkich podatków i opłat państwowych oraz samorządowych.
Wygrane wypłacano okazicielowi oryginalnego dowodu, stwierdzającego udział w grze loteryjnej. Wygrane na prowadzonych przez Polski Monopol Loteryjny loteriach do czasu ich podjęcia nie mogły być przedmiotem zabezpieczenia, zastawu, zajęcia i egzekucji.
Sprzedaż losów dokonywana była przez samo przedsiębiorstwo lub za pośrednictwem sprzedawców.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ustawa z dnia 9 lipca 1936 r. o monopolu loteryjnym. Dz.U. z 1936 r. nr 55, poz. 398
- ↑ Ustawa z dnia 26 marca 1920 r. w przedmiocie urządzania loterii i założenia Polskiej Państwowej Loterii Klasowej. Dz.U. z 1920 r. nr 31, poz. 180
- ↑ Ustawa z dnia 5 grudnia 1923 r. o rozciągnięciu na obszar województw: śląskiego, wołyńskiego, poleskiego i nowogródzkiego, powiatów: grodzieńskiego i wołkowyskiego, jak również gmin: białowieskiej, suchopolskiej i masiewskiej województwa białostockiego oraz powiatów: wileńskiego, oszmiańskiego, święciańskiego, trockiego, brasławskiego, dziśnieńskiego, duniłowiczowskiego i wilejskiego Ziemi Wileńskiej mocy obowiązującej ustawy z dnia 26 marca 1920 r. w przedmiocie urządzania loterii i założenia Polskiej Państwowej Loterii Klasowej. Dz.U. z 1923 r. nr 131, poz. 1063
- ↑ Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 26 lutego 1937 r. w sprawie wykonania ustawy o monopolu loteryjnym. Dz.U. z 1937 r. nr 21, poz. 134
- ↑ Zarządzenie Ministra Skarbu z dnia 30 stycznia 1937 r. o organizacji państwowego przedsiębiorstwa "Polski Monopol Loteryjny". M.P. z 1937 r. nr 39, poz. 54