Umschlagplatz w Lublinie
Umschlagplatz (niem. „plac przeładunkowy”) – miejsce w Lublinie związane z Holokaustem, z którego Niemcy deportowali Żydów do obozu zagłady w Bełżcu oraz obozu zagłady w Sobiborze[potrzebny przypis]. Mieści się na terenie dawnych zakładów rzeźniczych przy ulicach Turystycznej i Zimnej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Bocznica kolejowa powstała w tym miejscu w latach 20. XX wieku i służyła do załadunku towarów z pobliskiej rzeźni[1]. W czasie wojny z uwagi na bezpośrednią bliskość getta została wykorzystana jako plac załadunkowy dla lubelskich Żydów oraz Romów, deportowanych od marca 1942 roku do obozu zagłady w Bełżcu. W transportach wychodzących z lubelskiego Umschlagplatzu w kierunku obozów zagłady wysłano ok. 26–30 tys. Żydów, każdego dnia wywożono około 1,4 tys. osób[2].
Po wojnie na terenie Umschlagplatzu działały Zakłady Mięsne „Lubmeat”. Po ich likwidacji teren uległ zaniedbaniu i pokrył się śmieciami[1]. Sprawę nagłośnił Zbigniew Dobkowski, wnuk Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, który zajął się uporządkowaniem posesji, a także podjął starania na rzecz przejęcia tego miejsca przez miasto. Część torowiska i budynków została sprzedana bowiem w ręce prywatne przez syndyka likwidującego majątek dawnych zakładów mięsnych[3]. W 2005 u wojewody interweniował w tej sprawie Andrzej Przewoźnik, sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa[1].
Do około 2016 roku miejsce upamiętniała mała tabliczka umieszczona w 2002 roku, w 60. rocznicę likwidacji lubelskiego getta, przez warszawską gminę żydowską. Obok znajdował się wycięty fragment toru ze zlikwidowanej bocznicy kolejowej[4].
30 września 2008 roku Lublin przekazał instytucji Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” prawo do użytkowania części placu przy ulicy Zimnej, z przeznaczeniem na zagospodarowanie tego terenu jako miejsca pamięci. Upamiętnienie w formie instalacji "Nie/Pamięć Miejsca" zostało odsłonięte w marcu 2017 roku[5].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Lubelski Umschlagplatz będzie wreszcie uporządkowany? [online], Portal Społeczności Żydowskiej, 29 października 2007 [dostęp 2021-12-29] [zarchiwizowane z adresu 2015-06-10].
- ↑ Dziś rozpoczyna się konkurs na Plac Śmierci [online], Dziennik Wschodni, 6 lipca 2009 [dostęp 2023-03-04].
- ↑ Zapomniany Umschlagplatz ginie w śmieciach [online], TVN 24, 12 maja 2009 [dostęp 2021-12-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-08].
- ↑ Zbigniew Dobkowski: Pierwsze upamiętnienie. Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”, 2020-02-19. [dostęp 2021-12-29].
- ↑ Otwarto Szlak Pamięci lubelskich Żydów. Dzieje.pl, 2017-03-16. [dostęp 2021-12-29].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Instalacja „Nie/Pamięć Miejsca” [online], Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” [dostęp 2021-12-29].
| Dzielnice | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Obiekty budowlane |
| ||||||
| Zagłada | |||||||
| Inne |
