Uliczka Cieszyńskich Kobiet
 Uliczka Cieszyńskich Kobiet, widok od strony Oranżerii | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość |
Cieszyn |
| Miejsce |
Wzgórze Zamkowe |
| Typ obiektu |
instalacja plenerowa |
| Styl architektoniczny |
minimalistyczny |
| Projektant |
Sabina Knapczyk i Aleksandra Satława (autorki projektu lamp) |
| Data odsłonięcia | |
Uliczka Cieszyńskich Kobiet – pomnik w postaci instalacji plenerowej składającej się z osiemnastu geometrycznych lamp umieszczonych wzdłuż alejki ciągnącej się równolegle do wschodnich murów Pałacu Myśliwskiego Habsburgów na wzgórzu zamkowym w Cieszynie. Uliczka honoruje zasłużone dla Śląska Cieszyńskiego kobiety. Pomysł zrealizowano w 2010 dzięki Stowarzyszeniu Klub Kobiet Kreatywnych[1] przy wsparciu Zamku Cieszyn[2][3]. Jest to jeden z unikalnych tego typu projektów w Polsce[4][5].
Historia uliczki[edytuj | edytuj kod]
Instalacja powstała w 2010 z inicjatywy Stowarzyszenia Klub Kobiet Kreatywnych[6] w Cieszynie, szczególnie jego prezeski Romy Rojowskiej oraz historyczki Władysławy Magiery w ramach obchodów symbolicznej rocznicy 1200-lecia założenia miasta. Poza tym w 2010 ukazała się pierwsza książka z cyklu Cieszyński Szlak Kobiet autorstwa Władysławy Magiery, ówczesnej członkini Klubu Kobiet Kreatywnych. Książka zawiera biografie kobiet pochodzących ze Śląska Cieszyńskiego[7], które w dużej mierze przyczyniły się do rozwoju i promocji regionu w różnych dziedzinach. Dostępność do edukacji spowodowała, że już na początku XX w. nie było wśród nich analfabetek, co pozwalało kobietom również z środowisk wiejskich na udział w życiu gospodarczym, kulturalnym, a nawet politycznym[8].
Uliczka powstała w trzech etapach. W 2010 podczas uroczystego otwarcia odsłonięto siedem lamp, a trzy lata później, z inicjatywy Władysławy Magiery, kolejne dziewięć, które ufundowane zostały przez rodziny i przyjaciół uhonorowanych kobiet[9][10][11].
W 2017 Telewizja Polska przygotowała film o upamiętnieniu. Narratorką w filmie jest Władysława Magiera[4][12].
W 2018 przybyły kolejne dwie lampy poświęcone członkiniom Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego – pierwszego lokalnego rządu na ziemiach polskich po I wojnie światowej[13]. Była to inicjatywa Zamku Cieszyn[14].
Pomniki w formie lamp zostały wykonane z konglomeratu LG Hi-macs, który przepuszcza rozproszone światło[15][16]. Zaprojektowały je Sabina Knapczyk-Marek[17] i Aleksandra Satława[16]. O projekcie powiedziały: Obiekty przybrały najprostsze formy sześcianów, by cała uwaga widza skupiła się na obcowaniu z niezwykłymi kobietami, ich życiorysami (...). W mroku świecą... może wskazują drogę dosłownie i w przenośni?[18]. Na każdej z lamp umieszczone jest nazwisko wyróżnionej kobiety, a na obu końcach uliczki znajdują się tablice ze zdjęciami i krótkimi biogramami w języku polskim i angielskim. Teksty opracowała Władysława Magiera[7].
W 2019 ustalono, że uliczce będą patronować Olga Havlová i Danuta Wałęsa, dla których posadzono magnolie[2].
Upamiętnione kobiety[edytuj | edytuj kod]
| Rok upamiętnienia | 2010 | 2013 | 2018 |
|---|---|---|---|
| Upamiętnione kobiety |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Położenie Uliczki. Klub Kobiet Kreatywnych [online] [dostęp 2022-03-08] (pol.).
- ↑ a b Zamek Cieszyn – Uliczka Cieszyńskich Kobiet [online], Zamek Cieszyn [dostęp 2021-12-20].
- ↑ Zamek Cieszyn – Uliczka Cieszyńskich Kobiet [online], Zamek Cieszyn [dostęp 2022-03-09].
- ↑ a b TVP na cieszyńskim szlaku kobiet [online], OX.pl [dostęp 2022-03-09] (pol.).
- ↑ Wizyta Małżonki Prezydenta w Cieszynie [online], Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, 2 lipca 2013 [dostęp 2022-03-09] (pol.).
- ↑ Uliczka tylko dla kobiet [online], gazetacodzienna.pl [dostęp 2022-03-09].
- ↑ a b Katarzyna Koczwara, Uliczka Cieszyńskich Kobiet – historia regionu pisana losami niezwykłych kobiet [online], Dziennik Zachodni, 7 października 2013 [dostęp 2022-03-18] (pol.).
- ↑ Iza Desperak, Kobiety i kultura Śląska Cieszyńskiego na przykładzie Dory Kłuszyńskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2019, ISBN 978-83-8142-591-9 [dostęp 2022-03-20] (pol.).
- ↑ Uliczka cieszyńskich pań [online], OX.pl [dostęp 2022-03-09] (pol.).
- ↑ Kolejne zasłużone dla miasta kobiety wzbogaciły Uliczkę cieszyńskich kobiet [online], gazetacodzienna.pl [dostęp 2022-03-09].
- ↑ Cieszyn: Anna Komorowska spotkała się z działaczkami społecznymi [online], gazetacodzienna.pl [dostęp 2022-03-09].
- ↑ Kobiety Cieszyna motywem przewodnim w filmie [online], OX.pl [dostęp 2022-03-09] (pol.).
- ↑ a b ''Uliczka Cieszyńskich Kobiet'' bogatsza o dwie nowe lampy [online], OX.pl [dostęp 2022-03-09] (pol.).
- ↑ Nowe lampy na Uliczce Cieszyńskich Kobiet [online], gazetacodzienna.pl [dostęp 2022-03-09].
- ↑ Cieszyńska trówła odkryła skarby [online], gazetacodzienna.pl [dostęp 2022-03-09].
- ↑ a b ULICZKA CIESZYŃSKICH KOBIET [online], aleksandrasatlawa.com [dostęp 2022-03-09] (ang.).
- ↑ mgr Sabina Knapczyk-Marek [online] [dostęp 2022-03-09] (pol.).
- ↑ To będzie Niedziela Kobiet w Cieszynie [online], Radio 90 FM [dostęp 2021-12-20] (pol.).
- ↑ Stefania Michejdowa 1884–1942 [online], www.visitcieszyn.com [dostęp 2022-03-08] (pol.).
- ↑ Marianna Górniak-Cienciałowa 1856–1905 [online], www.visitcieszyn.com [dostęp 2022-03-08] (pol.).
- ↑ Łucja Maria Monne 1908–1991 [online], www.visitcieszyn.com [dostęp 2022-03-08] (pol.).
- ↑ Emilia Kołder – czy tylko kucharka? [online], gazetacodzienna.pl [dostęp 2022-03-08].
- ↑ Helena Molak 1921–2012 [online], www.visitcieszyn.com [dostęp 2022-03-08] (pol.).
- ↑ Tomasz Rojek, Maciej Antkiewicz, Kryształ dla Druhny Władysławy Sikory [online], cieszyn.zhp.pl [dostęp 2022-03-08] (pol.).
- ↑ Anna Szalbot ps. Rachela [online], historia.luter2017.pl [dostęp 2022-03-08].