Ulica Urzędnicza w Krakowie
| Krowodrza | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Widok ogólny ulicy od strony skrzyżowania z ul. Lea w kierunku północnym. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
ok. 900 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Krakowa  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 50,071340°N 19,919266°E/50,071340 19,919266 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Urzędnicza w Krakowie – ulica w Krakowie, w dzielnicy V, która biegnie od ulicy Czarnowiejskiej w kierunku północnym do ulicy Kazimierza Wielkiego, przecinając po drodze ul. Lea i ul. Królewską. Za ul. Kazimierza Wielkiego przechodzi w deptak, a następnie dochodzi do parku Młynówka Królewska[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wytyczona została w 1912 roku (od tego roku również obecna nazwa) i prowadziła wówczas od ulicy Czarnowiejskiej w stronę pól[1]. Pierwsze domy powstały od strony południowej z inicjatywy Towarzystwa Urzędników w latach 1911–1914[2]. Pozostała zabudowa pochodzi z lat 30. XX wieku (głównie mieszkaniowa wielorodzinna)[1].
Zabudowa[edytuj | edytuj kod]
- Większość budynków znajdujących się przy ul. Urzędniczej jest wpisana do gminnej ewidencji zabytków[2], a kamienica przy ul. Urzędniczej 14-16, wybudowana w 1911 roku, została w 1988 roku wpisana do rejestru zabytków pod nr. A-737[3]. Autorami projektu są Józef Wilczyński i Alfred Kramarski[2].
- Przy deptaku za ul. Kazimierza Wielkiego znajduje się Szkoła Podstawowa nr 34 w Krakowie im. Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku (Urzędnicza 65), oddana do użytku w 1954 roku[4].
- Przy ul. Urzędniczej 68 zlokalizowany jest dom studencki nr II Uniwersytetu Rolniczego im. H. Kołłątaja („Młodość”)[5].
Architekci[edytuj | edytuj kod]
Architektami projektującymi pierwsze kamienice byli: Józef Wilczyński (7, 21), Alfred Kramarski (9), Wilczyński i Kramarski (14-16, 21), G. Klusak (8), Jerzy Struszkiewicz i Maksymilian Burstin (12), Ludwik Daniek (13, 28), Tomasz Bujas (19), Jan Grzybiński (24), Józef Chmielewski (26, 28).
Budynki z lat 30. zaprojektowali: Leopold Bachner (43, 44, 45, 46), Henryk Ritterman (42), Juliusz Eintracht (41, 48), Zygmunt Prokesz i Izydor Goldberger (37), Leon Feniger (36), Isser Harband (35), Józef Chmielewski (22), Jerzy Struszkiewicz i Maksymilian Burstin (12), Salomon Jonkler (60, 62), Leon Lieberman (51, 59), Henryk Jakubowicz (55, 57), Tadeusz Źróbek (54)[2].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Widok odcinka między ulicami Czarnowiejską i Lea na północ -
ul. Urzędnicza 3
Kamienica -
ul. Urzędnicza 8
Kamienica (proj. G. Klusak, 1912) -
ul. Urzędnicza 11
Kamienica -
-
ul. Urzędnicza 13
Kamienica (proj. Ludwik Daniek, 1914) -
ul. Urzędnicza 16
Kamienica (proj. Józef Wilczyński, Alfred Kramarski, 1911) -
ul. Urzędnicza 17
Kamienica (ok. 1911) -
ul. Urzędnicza 23
Kamienica -
ul. Urzędnicza 29
Kamienica -
ul. Urzędnicza 36
Kamienica (proj. Leon Feniger, 1928–1934) -
ul. Urzędnicza 39
Kamienica -
ul. Urzędnicza 40
Kamienica
Modernistyczne godła kamienic[edytuj | edytuj kod]
Ulica Urzędnicza znajduje się na szlaku „Modernistyczne Godła Kamienic”[6]. W tej okolicy na trzech kamienicach zlokalizowane są godła nad wejściami do budynków:
- na kamienicy nr. 37, która powstała w 1934 roku według projektu Zygmunta Prokesza i Izydora Goldberga znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca chińskiego smoka,
- na kamienicy nr. 55 według projektu Henryka Jakubowicza z 1937 roku widnieje płaskorzeźba królika.
- na kamienicy nr. 57 także według projektu Henryka Jakubowicza z 1937 roku umieszczono godło przedstawiające dwie wrony.
Na godłach na kamienicach 55 i 57 zachowały się sygnatury - LW[6].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
godło - Chiński Smok, ul. Urzędnicza 37 -
godło - Królik, ul. Urzędnicza 55 -
godło - Wrony, ul. Urzędnicza 57
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Encyklopedia Krakowa. T. 2. Kraków: Wydawnictwo Biblioteka Kraków i Muzeum Krakowa, 2023, s. 656, ISBN 978-83-66253-48-3.
- ↑ a b c d Lista adresowa gminnej ewidencji zabytków Krakowa. bip.krakow.pl. [dostęp 2024-03-29].
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-03-31].
- ↑ Historia szkoły. sp34.pl. [dostęp 2024-03-29].
- ↑ Dom studencki. pomocmaterialna.urk.edu.pl. [dostęp 2024-03-29].
- ↑ a b Michał Wiśniewski: Godła kamienic. szlakmodernizmu.pl. [dostęp 2024-03-26].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Encyklopedia Krakowa, wyd. PWN, Warszawa-Kraków 2000.