Treat Williams

Treat Williams
	; Treat Williams (2008)
Imię i nazwisko	Richard Treat Williams
Data i miejsce urodzenia	1 grudnia 1951 ; Stamford
Data i miejsce śmierci	12 czerwca 2023 ; Albany
Zawód	aktor, reżyser, pisarz
Współmałżonek	Pam Van Sant; (1988–2023; jego śmierć)
Lata aktywności	1969–2023
	Multimedia w Wikimedia Commons

Treat Williams, właśc. Richard Treat Williams (ur. 1 grudnia 1951 w Stamford, zm. 12 czerwca 2023 w Albany^[1]) – amerykański aktor i reżyser.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Stamford w Connecticut jako syn Marion (z domu Andrew) Williams, sprzedawczyni antyków^[2]^[3], i Richarda Normana Williamsa, chemika^[3] pracującego na kierowniczym stanowisku^[2]^[3] w przedsiębiorstwie Merck & Co.^[4] Kiedy miał trzy lata wraz z rodziną przeniósł się do Rowayton^[4] w Connecticut. Jego praprapradziadkiem ze strony matki był William Henry Barnum, amerykański senator z Connecticut i trzecim kuzynem P.T. Barnuma^[5]. Williams był dalekim krewnym zarówno Roberta Treata Paine’a - sygnatariusza Deklaracji Niepodległości – jak i Herberta Hoovera, 31. prezydenta Stanów Zjednoczonych^[6]^[7]. Jego rodzina miała korzenie angielskie, holenderskie, irlandzkie, szkockie, walijskie i niemieckie^[7].

Williams grał w piłkę nożną w liceum i na studiach. Uczęszczał do szkoły w Kent w Connecticut^[8], gdzie uczęszczali także: Seth MacFarlane, Sebastian Siegel, Ted Danson i Peter Farrelly. W 1973 ukończył Franklin & Marshall College^[9] w Lancaster. Jako nastolatek występował w szkolnych i lokalnych przedstawieniach teatralnych, a o karierze aktorskiej zaczął poważnie myśleć już na pierwszym roku studiów.

Kariera[edytuj | edytuj kod]

Karierę aktorską rozpoczął od występów na Broadwayu w komedii muzycznej Grease (1973) jako dubler Johna Travolty w roli Danny’ego Zuko^[10]. Rok później zagrał w musicalu Over Here (1974) z udziałem The Andrews Sisters i ponownie Travolty. Na kinowym ekranie po raz pierwszy został obsadzony w roli detektywa w komedii Richarda Lestera Elegant (The Ritz, 1976) u boku F. Murraya Abrahama. W tym samym roku zagrał także w dreszczowcu Johna Schlesingera Maratończyk (Marathon Man, 1976) z Dustinem Hoffmanem, Laurence’em Olivierem i Royem Scheiderem, dramacie kryminalnym Śmiertelny bohater (Deadly Hero, 1976) u boku Jamesa Earla Jonesa oraz dramacie wojennym Orzeł wylądował (The Eagle Has Landed, 1976) z Michaelem Caine’em, Donaldem Sutherlandem i Robertem Duvallem.

Sukcesem okazała się nominowana do nagrody Złotego Globu brawurowo zagrana kreacja przywódcy hippisów w musicalu Milosa Formana Hair (1979), filmowej wersji słynnego musicalu. W komedii wojennej Stevena Spielberga 1941 (1979) wystąpił w roli kaprala Chucka 'Stretcha' Sitarskiego. Kolejne dwie nominacje do Złotego Globu zdobył za role Daniela Ciello w dramacie Sidneya Lumeta Książę wielkiego miasta (Prince of the City, 1981) oraz Stanleya Kowalskiego w telewizyjnej adaptacji sztuki Tennessee Williamsa ABC Tramwaj zwany pożądaniem (A Streetcar Named Desire, 1984)^[11]. W dramacie kryminalnym Sergio Leone Dawno temu w Ameryce (Once Upon a Time in America, 1984) zagrał postać Jamesa Conwaya O’Donnella.

W latach 80. Williams otwarcie mówił o swoich zmaganiach z uzależnieniem od narkotyków, które jego zdaniem utrudniały jego karierę w czasie, gdy nazywano go „wschodzącym Pacino lub De Niro”^[12]. Wbrew oczekiwaniom nie stał się gwiazdą pierwszej wielkości, ale był cenionym aktorem charakterystycznym. Specjalizował się w zapadających w pamięć rolach drugoplanowych, grywał także główne role w skromniejszych produkcjach filmowych, telewizyjnych i off-broadwayowskich^[13].

W 1994 zadebiutował jako reżyser filmu krótkometrażowego Teksan (Texan) z udziałem Williama H. Macy. Rola Michaela Ovitza w telefilmie HBO Nocna zmiana (The Late Shift, 1996) przyniosła mu nominację do nagrody Emmy.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Spotykał się z Daną Delany (1984). 25 czerwca 1988 ożenił się z tancerką i aktorką Pam Van Sant. Mają syna Gila (ur. 1992) i córkę Elinor (ur. w październiku 1998).

Śmierć[edytuj | edytuj kod]

12 czerwca 2023 w wieku 71 lat zginął w tragicznym wypadku motocyklowym na Vermont Route 30 w Dorset w Vermont; zderzył się z kierowcą samochodu osobowego Honda Element, który zjechał na przeciwległy pas. Choć Williams został bardzo szybko przewieziony helikopterem do szpitala w Albany w stanie Nowy Jork, to nie udało się go uratować^[14].

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Filmy fabularne[edytuj | edytuj kod]

1975: Śmiertelny bohater (Deadly Hero) jako Billings
1976: Orzeł wylądował (The Eagle Has Landed) jako kapitan Clark
1976: Elegant (The Ritz) jako Michael Brick
1976: Maratończyk (Marathon Man) jako Jogger w Central Park
1979: 1941 jako kapral Chuck 'Stretch' Sitarski
1979: Hair jako George Berger
1980: Gwiezdne wojny: część V – Imperium kontratakuje jako Rebeliant w Bazie Echo
1981: Książę wielkiego miasta (Prince of the City) jako Daniel Ciello
1983: Dempsey (TV) jako Jack Dempsey
1984: Tramwaj zwany pożądaniem (A Streetcar Named Desire, TV) jako Stanley Kowalski
1984: Dawno temu w Ameryce (Once Upon a Time in America) jako James Conway O’Donnell
1987: Słodkie kłamstwa (Sweet Lies) jako Peter
1989: Zderzeni z życiem (Heart of Dixie) jako Hoyt Cunningham
1995: Rzeczy, które robisz w Denver, będąc martwym jako Rąbnięty Bill
1996: Nieugięci jako pułkownik Nathan Fitzgerald
1996: Fantom jako Xander Drax
1996: Nocna zmiana (The Late Shift, TV) jako Michael Ovitz
1997: Zdrada jako Billy Burke
1999: Głębia oceanu (The Deep End of the Ocean) jako Pat Cappadora
1999: Podróż do wnętrza Ziemi jako Theodore Lytton
2001: Belfer: Przegrana nie wchodzi w grę jako Karl Thomasson
2002: Koniec z Hollywood (Hollywood Ending) jako Hal Jaeger
2005: Miss Agent 2: Uzbrojona i urocza jako Collins
2008: Klasa pana Tourette’a (Front of the Class) jako Norman Cohen
2008: Co się zdarzyło w Las Vegas jako Jack Fuller Sr.
2010: Skowyt jako Mark Schorer
2010: 127 godzin (127 Hours) jako ojciec Ralstona
2013: Era dinozaurów (Age of Dinosaurs) jako Gabe Jacobs
2014: Barefoot jako pan Wheeler

Seriale TV[edytuj | edytuj kod]

1990: Wojny narkotykowe – Camarena (Drug Wars: The Camarena Story) jako Ray Carson
1991: Eddie Dodd jako Eddie Dodd
1992: Opowieści z krypty jako Howard Prince
1993: Droga do Avonlea (Road to Avonlea) jako Zak Morgan
2002−2006: Everwood jako dr Andrew Andy Brown
2006: Bracia i siostry jako David Morton
2011: Prawo i bezprawie jako Jake Stanton
2012: Białe kołnierzyki (White Collar) jako Sam Phelps
2013: Hawaii Five-0 jako Mick Logan
2013: Białe kołnierzyki (White Collar) jako James Bennett
2013–2015: Chicago Fire jako Benny Severide
2014: CSI: Kryminalne zagadki Las Vegas jako Sam Bishop
2015: American Odyssey jako pułkownik Stephen Glen
2016: Zaprzysiężeni (Blue Bloods) jako Lenny Ross
2016: Chesapeake Shores jako Mick O'Brien

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Marta Korycka: Treat Williams nie żyje. Gwiazda musicalu „Hair” zginęła w wypadku motocykla. gazeta.pl, 2023-06-13. [dostęp 2023-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-28)].
↑ ^a ^b Treat Williams Biography (1951-) [online], Film Reference [dostęp 2024-04-05] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Treat Williams, www.starpulse.com [zarchiwizowane 2016-02-21] (ang.).
↑ ^a ^b Q&A with Treat Williams [online], Vermont Magazine [dostęp 2024-04-05] (ang.).
↑ Marien 'Andy' Williams, 82, Rowayton antique dealer. The Darien Times. [dostęp 2023-06-28]. (ang.).
↑ Barry Schiff: Pilots: Treat Williams. AOPA Pilot, 2011-02-05. [dostęp 2023-06-28]. (ang.).
↑ ^a ^b Treat Williams RIP What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2023-06-28]. (ang.).
↑ Treat Williams – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2023-06-28]. (rum.).
↑ Treat Williams. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-01-30]. (ang.).
↑ Treat Williams. Internet Broadway Database. [dostęp 2021-07-03]. (ang.).
↑ Treat Williams. TV.com. [dostęp 2016-01-30]. (ang.).
↑ Ruthe Stein: Treat Williams Off Cocaine, Back on Career Track. SFGATE, 1995-10-12. [dostęp 2016-01-30]. (ang.).
↑ Treat Williams. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2021-01-30]. (ang.).
↑ Ingrid Vazquez, JP Mangalindan: Treat Williams, Star of 'Everwood' and 'Hair,' Dead at 71 Following Motorcycle Accident. „People”, 2023-06-12. [dostęp 2023-06-28]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Treat Williams w bazie IMDb (ang.)
Treat Williams w bazie Filmweb
Treat Williams w bazie Notable Names Database (ang.)
Treat Williams w bazie Discogs.com (ang.)

[1] Marta Korycka: Treat Williams nie żyje. Gwiazda musicalu „Hair” zginęła w wypadku motocykla. gazeta.pl, 2023-06-13. [dostęp 2023-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-28)].

[filmreference-2] Treat Williams Biography (1951-) [online], Film Reference [dostęp 2024-04-05] (ang.).

[starpulse-3] Treat Williams, www.starpulse.com [zarchiwizowane 2016-02-21] (ang.).

[Vermont-4] Q&A with Treat Williams [online], Vermont Magazine [dostęp 2024-04-05] (ang.).

[5] Marien 'Andy' Williams, 82, Rowayton antique dealer. The Darien Times. [dostęp 2023-06-28]. (ang.).

[6] Barry Schiff: Pilots: Treat Williams. AOPA Pilot, 2011-02-05. [dostęp 2023-06-28]. (ang.).

[ethnicelebs-7] Treat Williams RIP What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2023-06-28]. (ang.).

[8] Treat Williams – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2023-06-28]. (rum.).

[9] Treat Williams. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-01-30]. (ang.).

[ibdb-10] Treat Williams. Internet Broadway Database. [dostęp 2021-07-03]. (ang.).

[11] Treat Williams. TV.com. [dostęp 2016-01-30]. (ang.).

[12] Ruthe Stein: Treat Williams Off Cocaine, Back on Career Track. SFGATE, 1995-10-12. [dostęp 2016-01-30]. (ang.).

[13] Treat Williams. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2021-01-30]. (ang.).

[14] Ingrid Vazquez, JP Mangalindan: Treat Williams, Star of 'Everwood' and 'Hair,' Dead at 71 Following Motorcycle Accident. „People”, 2023-06-12. [dostęp 2023-06-28]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]