Titina Silá
 Zdjęcie Titiny Silla narodowym muzeum wojny o niepodległość w Bissau | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| członkini | |
| Przynależność polityczna |
Afrykańska Partia Niepodległości Gwinei i Wysp Zielonego Przylądka |
Titina Ernestina Silá (ur. 1943 w Cadique Betna na południe od Tombali[1], zm. 30 stycznia 1973) – członkini Afrykańskiej Partii Niepodległości Gwinei i Zielonego Przylądka (PAIGC), uważana za bohaterkę wojny o niepodległość Gwinei Portugalskiej, w dzień jej śmierci w Gwinei Bissau jest obchodzony Narodowy Dzień Kobiet Gwinei.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Dołączyła do działań zbrojnych prowadzonych przez Amílcara Cabrala przeciwko Portugalii. Wykazała się zdolnościami organizacyjnymi i przywódczymi. Stała się jedną z jej najpopularniejszych postaci ruchu partyzanckiego. Na początku lat sześćdziesiątych XX w., jako osiemnastolatka, dowodziła partyzantką na froncie północnym[2]. Powierzono jej m.in. dystrybucję ulotek, ułatwianie komunikacji między mieszkańcami a działaczami PAIGC, rekrutację ludzi do ruchu wyzwoleńczego, kierowanie Komitetem Milicji Ludowej na Północy, organizowanie ruchu ludzi i towarów w celu zaopatrzenia oddziałów partyzanckich, szkolenie partyzanckie i walkę[3]. W 1963 walczyła o niepodległość u boku Teodory Inácii Gomes[4][5]. W sierpniu 1963 obie wyjechały do ZSRR na staż polityczny[6]. Titina przeszła szkolenie pielęgniarskie[1]. Po powrocie wyszkoliła 95 kobiet, opisując powody konieczności walki z europejską (głównie portugalską) dominacją w Gwinei Portugalskiej[6]. W 1970 została członkinią Najwyższego Komitetu Walki (CSL). Wyszła za mąż za członka CSL, Manuela D'igne, z którym miała dwoje dzieci. Jedno zmarło w 1972[1].
Zginęła w 1973 w starciu z portugalskim wojskiem podczas przekraczania rzeki Farim. Jechała na pogrzeb Amílcara Cabrala, który został zamordowany kilka dni wcześniej w Konakry. Miała 30 lat[2][3]. Została zaskoczona przez Portugalczyków i utopiona w rzece[5].
Po rewolucji goździków w Lizbonie i uzyskaniu niepodległości przez Gwineę Bissau (1974) w miejscu, gdzie zginęła, wzniesiono pomnik ku jej czci. Datę jej śmierci wyznaczono jako Narodowy Dzień Kobiet Gwinei w Gwinei Bissau. Wiele miejsc i instytucji w Gwinei Bissau nosi nazwę Silá (np. Praça Titina Silá w Bissau, siedziba ministerstw rządowych i misji zagranicznych)[2][3][7][8][9]. Jest też bohaterką muralu w Bissau[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Ernestina Silla (1943-1973) [online], Biografias de Mulheres Africanas [dostęp 2022-02-23] (port. braz.).
- ↑ a b c #BlackHistory: Remembering The Young But Courageous Titina Silá: A Martyr Of Guinea-Bissau's War of Independence Whose Death Date Is Celebrated As National Women’s Day [online], Duchess International Magazine, 9 marca 2021 [dostęp 2022-02-23] (ang.).
- ↑ a b c Honoring Our Ancestors – Titina Silá [online] [dostęp 2022-02-23].
- ↑ Patrícia Godinho Gomes, A Mulher guineense como sujeito e objecto do debate histórico contemporâneo: Excertos da história de vida de Teodora Inácia Gomes, „Africa Development / Afrique et Développement”, 41 (3), 2016, s. 71–95, ISSN 0850-3907 [dostęp 2022-02-23].
- ↑ a b Kandimba, KANDIMBA: Titina Sila´, uma Heroina Africana [online], KANDIMBA, 1 sierpnia 2013 [dostęp 2022-02-23].
- ↑ a b Por Dentro da África, Titina Silá e uma homenagem às feministas guineenses [online], Por dentro da África, 31 stycznia 2017 [dostęp 2022-02-23] (port. braz.).
- ↑ Basil Davidson, The fortunate Isles: A Study in African Transformation, Cape Verde 1989.
- ↑ Guiné-Bissau assinala Dia da Mulher [online], web.archive.org, 6 września 2004 [dostęp 2022-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2004-09-06].
- ↑ Cidade de Bolama: FÁBRICA DE COMPOTA TRANSFORMA-SE EM ‘CASA DE MORCEGOS’ E TÊXTIL RECUPERADO PARA DESCASQUE DA CASTANHA DE CAJÚ [online] [dostęp 2022-02-23] (port. braz.).
- ↑ Convidado - Guiné-Bissau: "Young Nuno" quer resgatar com murais memórias dos combatentes da liberdade [online], RFI, 24 października 2020 [dostęp 2022-02-23] (port.).