Thorelliola
| Thorelliola[1] | |
| Strand, 1942 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| (bez rangi) | Salticoida |
| (bez rangi) | Saltafresia |
| (bez rangi) | Simonida |
| Plemię | |
| Rodzaj |
Thorelliola |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Plexippus ensifer Thorell, 1877 | |
| Zasięg występowania | |
| |
Thorelliola – rodzaj pająków z rodziny skakunowatych i podrodziny Salticinae. Obejmuje 19 opisanych gatunków. Występują w Azji Południowo-Wschodniej i Oceanii, większość to endemity Nowej Gwinei.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Pająki o rozmiarach od małych do średnich. Zazwyczaj mają wysoki karapaks[2]. Samce wielu gatunków mają na nadustku szczecinki powiększone do formy rogów[2][3], u innych jednak mają one postać zwykłych szczecinek makroskopowych, a u niektórych gatunków z Papui-Nowej Gwinei brak tej cechy zupełnie[3]. Szczękoczułki mają ząb na tylnej krawędzi zaopatrzony w bruzdę i wskutek tego posiadający więcej niż jeden wierzchołek. U samców wielu gatunków w odsiebnej części przedniej powierzchni szczękoczułka umiejscowiony jest wyrostek. Samice mają płytkę płciową z dużym okienkiem pozbawionym zupełnie przegrody środkowej[2][3], co stanowi synapomorfię rodzaju[3]. Ponadto genitalia samic wielu gatunków odznaczają się obecnością pary spermatek wtórnych obok pary spermatek pierwotnych. Nogogłaszczki samców mają wydatne szczecinki makroskopowe na goleniach, a u części gatunków także na udach. Bulbus ma tegulum pozbawione płata dosiebnego, natomiast embolus może przyjmować rozmaitą długość[2][3].
Rozprzestrzenienie[edytuj | edytuj kod]
Przedstawiciele rodzaju zamieszkują krainę orientalną i australijską. Rozprzestrzenieni są w Azji Południowo-Wschodniej i Oceanii od Półwyspu Malajskiego na zachodzie po Hawaje, Markizy i Tuamotu na zachodzie. Centrum bioróżnorodności znajduje się na Nowej Gwinei, gdzie występuje endemicznie 13 gatunków. Najszerzej rozsiedlony jest T. ensifera, występując w Malezji, Indonezji, Samoa, Polinezji Francuskiej i na Hawajach. Dwa gatunki są endemitami Wysp Banda. Poza tym po jednym endemicie mają Jawa, Wyspy Marshalla i Karoliny[4].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Takson ten wprowadzony został w 1942 roku przez Embrika Stranda. Nazwę rodzajową nadano na cześć Tamerlana Thorella[5]. Gatunekiem typowym wyznaczono Plexippus ensifer[4], opisanego w 1877 roku przez Thorella[6].
Do rodzaju tego należy 19 opisanych gatunków[4]:
- Thorelliola aliena Zhang & Maddison, 2012
- Thorelliola biapophysis Gardzinska & Patoleta, 1997
- Thorelliola crebra Zhang & Maddison, 2012
- Thorelliola cyrano Szűts & De Bakker, 2004
- Thorelliola dissimilis Gardzińska, 2009
- Thorelliola doryphora (Thorell, 1881)
- Thorelliola dumicola Berry, Beatty & Prószyński, 1997
- Thorelliola ensifera (Thorell, 1877)
- Thorelliola glabra Gardzinska & Patoleta, 1997
- Thorelliola javaensis Gardzinska & Patoleta, 1997
- Thorelliola joannae Zhang & Maddison, 2012
- Thorelliola mahunkai Szüts, 2002
- Thorelliola monoceros (Karsch, 1881)
- Thorelliola pallidula Gardzińska, 2009
- Thorelliola squamosa Zhang & Maddison, 2012
- Thorelliola tamasi Zhang & Maddison, 2012
- Thorelliola truncilonga Gardzinska & Patoleta, 1997
- Thorelliola tualapa Zhang & Maddison, 2012
- Thorelliola zabkai Zhang & Maddison, 2012
Rodzaj ten do niedawna umieszczano w podrodzinie Euophoryinae[2]. Po rewizji systematyki skakunowatych z 2015 roku takson ten ma status plemienia w kladzie Simonida w obrębie podrodziny Salticinae[7]. W morfologiczno-molekularnej analizie filogenetycznej przeprowadzonej w 2015 roku przez Junxia Zhang i Wayne’a Maddisona nie przyporządkowano rodzaju do żadnego z wyróżnionych w obrębie Euophoryinae kladów[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Thorelliola, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e Zhang Junxia, Wayne P. Maddison. New euophryine jumping spiders from Papua New Guinea (Araneae: Salticidae: Euophryinae). „Zootaxa”. 3491, s. 1-74, 2012. DOI: 10.11646/zootaxa.3491.1.1.
- ↑ a b c d e f Zhang Junxia, Wayne P. Maddison. Genera of euophryine jumping spiders (Araneae: Salticidae), with a combined molecular-morphological phylogeny. „Zootaxa”. 3938 (1). s. 1-147 (25). DOI: 10.11646/zootaxa.3938.1.1.
- ↑ a b c Norman I. Platnick: Gen. Thorelliola Strand, 1942. [w:] World Spider Catalog Version 23.0 [on-line]. Natural History Museum Bern. [dostęp 2022-02-25].
- ↑ Embrik Strand. Miscellanea nomenclatorica zoologica et palaeontologica. X. „Folia Zoologica et Hydrobiologica, Riga”. 11, s. 386-402, 1942.
- ↑ Tamerlan Thorell. Studi sui Ragni Malesi e Papuani. I. Ragni di Selebes raccolti nel 1874 dal Dott. O. Beccari. „Annali del Museo Civico di Storia Naturale di Genova”. 10, s. 341-637, 1877.
- ↑ Wayne P. Maddison. A phylogenetic classification of jumping spiders (Araneae: Salticidae). „Journal of Arachnology”. 43 (3), s. 231–292, 2015. DOI: 10.1636/arac-43-03-231-292.