Theraphosa apophysis

Theraphosa apophysis
(Tinter, 1991)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	szczękoczułkowce
Gromada	pajęczaki
Rząd	pająki
Infrarząd	ptaszniki
Rodzina	ptasznikowate
Podrodzina	Theraphosinae
Rodzaj	Theraphosa
Gatunek	Theraphosa apophysis
Synonimy
Pseudotheraphosa apophysis Tinter, 1991

Theraphosa apophysis – gatunek pająka z infrarzędu ptaszników i rodziny ptasznikowatych. Zamieszkuje północną Amerykę Południową.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1991 roku przez Andreasa Tintera pod nazwą Pseudotheraphosa apophysis. Jako lokalizację typową wskazano okolice Roraima Tepui w wenezuelskim stanie Bolívar. Tinter zdecydował się na umieszczenie gatunku w monotypowym rodzaju Pseudotheraphosa, pomimo jego podobieństwa do Theraphosa blondi, ze względu na obecność u samców apofiz (haków) goleniowych (do nich także nawiązuje nadany epitet gatunkowy). W 2001 roku Rogério Bertani za pomocą analizy kladystycznej potwierdził siostrzaną relację omawianego gatunku z T. blondi i na tej podstawie zsynonimizował Pseudotheraphosa z rodzajem Theraphosa.

Morfologia

Ptasznik ten dorasta do 11 cm długości ciała (w przypadku samic) i ponad 30 cm rozstawu odnóży, co czyni go wraz z ptasznikiem goliatem największym przedstawicielem infrarzędu. Osobniki młode mają ubarwienie szarobrązowe z kremowymi znakami na stopach i nadstopiach wszystkich par odnóży, czym różnią od T. stirmi, która ma je tylko na dwóch pierwszych parach odnóży oraz T. blondi, która nie ma ich wcale. Z wiekiem pająki brązowieją. Wyrośnięte osobniki są brązowe do kawowobrązowych z pomarańczowobrązowym do rudobrązowego owłosieniem. U dorosłych samców na prosomie, szczękoczułkach oraz częściowo odnóżach pojawia się fioletowy połysk metaliczny. Aparat strydulacyjny obecny jest między nogogłaszczkami i biodrami pierwszej pary oraz między nimi a biodrami drugiej pary. Rzepki zaopatrzone są w długie, pozakrzywiane włoski. Samce wyróżniają się na tle rodzaju obecnością haków na goleniach odnóży przedniej pary.

Ekologia i występowanie

Gatunek neotropikalny, występujący na północy Ameryki Południowej, w północnej i środkowej części Amazonii. Znany jest ze wschodniej Kolumbii, stanów Bolívar i Amazonas w Wenezueli oraz stanu Amazonas w Brazylii. W przeciwieństwie do pozostałych gatunków z rodzaju T. apophysis oprócz bardzo wilgotnych lasów deszczowych zasiedla także suchsze rejony z lasami o drzewach częściowo zrzucających liście.

Ptasznik naziemny. Bytuje w samodzielnie wykopanych i częściowo wyściełanych pajęczyną norkach, dochodzących do metra głębokości. Poluje u wylotu nory na bezkręgowce i małe kręgowce. Okres rozrodczy rozpoczyna się po zakończeniu pory deszczowej, zwykle w październiku, i trwa do grudnia. W tym czasie samce opuszczają nory i wędrują w poszukiwaniu samic. Do kopulacji dochodzi przed norą samicy. Od dwóch do trzech miesięcy później samica powiększa norę, zasklepia jej otwór przędzą i produkuje kokon jajowy, który zabezpiecza przez pokrycie włoskami parzącymi z odwłoka.

Hodowla

Dla dorosłego pająka wymagane jest terrarium o wymiarach 45×35×25 cm lub większe, wyposażone w grubą warstwę podłoża i dobrą wentylację. Zaleca się utrzymywanie wilgotności na poziomie 70–75% oraz temperatury 23–28°C. Rozmnażanie jest trudne z uwagi na częste zjadanie kokonu jajowego przez samicę. Jaj w kokonie jest do około 200. Gatunek cechuje się impulsywnym temperamentem i często reaguje na zaniepokojenie wyczesywaniem włosków parzących z odwłoka.