The Way to Perfection

Dodaj linki
To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Joseph Fielding Smith, autor książki

The Way to Perfection: Short Discourses on Gospel Themes Dedicated to All Who Are Interested in the Redemption of the Living and the Dead[1], znana jako The Way to Perfection – książka autorstwa Josepha Fieldinga Smitha opublikowana po raz pierwszy w 1931[2][3]. Oficjalna publikacja Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, dostarczyła najpełniejszej wykładni jego nauk w kwestiach rasowych. Cieszyła się znaczną popularnością, doczekała się osiemnastu wydań oraz tłumaczeń na sześć języków. Znana z rasistowskiego języka, zwłaszcza wobec osób afrykańskiego pochodzenia, została ostatecznie wycofana ze sprzedaży w 2018.

Tło[edytuj | edytuj kod]

Ukazała się nakładem Towarzystwa Genealogicznego Utah w Salt Lake City[2]. Jej autor był w owym czasie członkiem Kworum Dwunastu Apostołów, jak również oficjalnym historykiem Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich. Od 1970 do swojej śmierci w 1972 posługiwał natomiast jako prezydent Kościoła[4]. Została pomyślana jako zbiór krótkich rozpraw o tematyce doktrynalnej, w istocie stanowi jednak całkowicie oryginalną i wewnętrznie spójną niezależną kompozycję[5]. Liczy 365 stron[6].

Treść[edytuj | edytuj kod]

Napisana zasadniczo jako kurs genealogiczny, mogła być jednak wykorzystywana jako podręcznik podczas zajęć kościelnych wykraczających swą tematyką poza historię rodziny. Skupia się na historii ludzkości od momentu stworzenia połączonej z podstawami ewangelii. Odnosi te tematy do pracy wykonywanej w mormońskich świątyniach. Nakreśla drogę prowadzącą świętych w dniach ostatnich do wywyższenia. Stara się też wezwać wiernych do większej aktywności w badaniach genealogicznych[5]. Obowiązek ich przeprowadzania wiąże bezpośrednio z wieczną naturą oraz wieczystą strukturą rodziny[7].

W zarysowywaniu mormońskiej teologii rodziny sięga do jej aspektów budzących znaczne kontrowersje. Próbuje ją usystematyzować i uczynić bardziej spójną[8]. Opiera się przy tym na i stale odwołuje się do tradycji teologicznej świętych w dniach ostatnich, sięgającej nieomal czasów założenia Kościoła[9].

Opowiada się jednoznacznie i wyraziście za wyłączeniem wiernych o afrykańskim pochodzeniu od błogosławieństw świątynnych, wspierając ówczesną politykę zakazującą im wstępu do świątyń. Podtrzymuje słuszność praktyki niewyświęcania osób wywodzących się z Afryki do kapłaństwa. Uznaje ich jednoznacznie za przedstawicieli gorszej rasy[10][11] oraz określa mianem nieszczęśników[12]. W tym też właśnie kontekście wspomina o rzekomo ciążącej na osobach czarnoskórych klątwie Kaina. Nie znajdując biblijnego uzasadnienia na powiązanie współczesnych sobie Afroamerykanów i Afrykańczyków z przeklętym nasieniem Kaina, książka odnajduje kanoniczne usprawiedliwienie tej nauki w Perle Wielkiej Wartości oraz kazaniach Josepha Smitha[13][14].

Rasistowska perspektywa na prawo do kapłaństwa nie jest jedynym przejawem rasistowskich przekonań wyrażonych w książce. Smith, odwołując się do mormońskich poglądów na temat preegzystencji, powiela przekonanie o istnieniu hierarchicznie uszeregowanych, zróżnicowanych linii rodowych[15][16]. Miejsce konkretnej linii w życiu doczesnym, w tym jej kolor skóry czy poziom jej inteligencji, ma być zdeterminowany przez jej godność oraz wierność przymierzom przed przyjściem na świat. Linie rodowe osób czarnoskórych miały wykluczać uczestnictwo w przymierzach z Bogiem poprzez swój brak związku z Abrahamem oraz pochodzenie od Chama, syna Noego[16].

Ta sama logika, mieszająca fizyczne różnice między ludźmi z ich duchowością, pozwoliła autorowi dojść do wniosku o szczególnym miejscu świętych w dniach ostatnich. Mieli oni dzięki swemu przedśmiertnemu posłuszeństwu być wyjątkową rasą o szczególnych prawach i szczególnych obowiązkach[7], oddzieloną od innych, mniej posłusznych i mniej pobożnych grup ludzi[17]. Paradoksalnie Smith opowiada się za dopuszczeniem Afrykańczyków i osób afrykańskiego pochodzenia do chrztu. Na kartach swojej książki wyraża się jednak bardzo zdawkowo na temat ich miejsca i zadań w Kościele[12].

Dodatkowo książka dostarcza uzasadnienia rasistowskich ograniczeń obrzędowych, które swym zasięgiem wykraczają poza sam tylko kanon pism świętych. Odnosi się do dyskusji na ten temat toczących się w ścisłym kierownictwie mormońskim od dekad i próbuje pogodzić obecne w tychże dyskusjach sprzeczne stanowiska. Czyni to poprzez sformułowanie tak zwanej hipotezy o preegzystencji[18]. Stwierdza w niej, że pozbawienie czarnoskórych wiernych prawa do posiadania kapłaństwa rzeczywiście było efektem grzechów popełnionych w życiu przedśmiertnym[18]. Nie były to jednak grzechy na tyle ciężkie i poważne, by zasługiwać na karę wymierzoną szatanowi i jego zwolennikom[19]. Nie były też na tyle ciężkie, by wiernego pozbawić wrodzonej niewinności przed obliczem Bożym, z którą przychodzi się na świat[20].

Popularność[edytuj | edytuj kod]

Stanowi jedną z najpopularniejszych prac w dorobku Smitha, ustępując jedynie Essentials in Church History (1922) oraz Teachings of the Prophet Joseph Smith (1938)[21]. Zaliczana do klasyków literatury mormońskiej[22]. Doczekała się łącznie osiemnastu wydań, honoraria autorskie z niej wynikające były wypłacane nawet po śmierci jej twórcy[23]. Ze sprzedaży w formie fizycznej została wycofana w 1990, aż do 2018 można ją było nabyć w formie cyfrowej[24]. Doczekała się tłumaczeń na niemiecki, niderlandzki, francuski, portugalski, fiński i japoński[25].

Znaczenie[edytuj | edytuj kod]

Była oficjalną publikacją kościelną, ukazała się za przyzwoleniem Pierwszego Prezydium. Jako taka szybko stała się źródłem oficjalnej wykładni nauk Kościoła w kwestiach rasowych, systematyzując je po raz pierwszy w mormońskiej historii[10]. Pozostaje zresztą najbardziej kompleksowym opracowaniem tegoż zagadnienia opublikowanym przez członka władz naczelnych wspólnoty[26].

Bezpośrednio wpłynęła na życie religijne świętych w różnych częściach świata, daleko poza Ameryką Północną czy Afryką. Aż do lat 50. XX wieku patriarchowie udzielający błogosławieństw patriarchalnych nie otrzymali jasnych wytycznych co do tego w jaki sposób ogłaszać rodowód wiernego należącego do opisywanej w niej nieuprzywilejowanej linii rodowej. Dotknęło to w szczególności rdzennych mieszkańców Australii, Fidżyjczyków czy część ludności Filipin[27]. Nierzadko prowadziło to do pominięcia tej części błogosławieństwa w ogóle[28]. Błogosławieństwo patriarchalne jest w mormońskiej tradycji świętym tekstem zawierającym pouczenia i obietnice dla godnego ich wiernego. Ma naśladować błogosławieństwa, którymi starotestamentalny Jakub obdarzył swych synów. Pominięcie rodowodu czyni je zatem wyraźnie niekompletnym[29] i nie daje dostępu do związanych z nim wieczystych błogosławieństw[30].

Posłużyła za podstawę wydanego w 1949 oświadczenia Pierwszego Prezydium[31], w którym uznano, że zakaz posiadania kapłaństwa przez osoby o afrykańskich korzeniach wynika wprost z Bożego nakazu[32][33]. Przyczyniła się do popularyzacji tak rasistowskich nauk, jak i wynikających zeń rasistowskich praktyk wśród aktywnych świętych w dniach ostatnich. Wspomogła przetrwanie ograniczeń dostępu do kapłaństwa, opóźniając ich ostateczne zniesienie prawdopodobnie o kilka dekad[34].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Book of Mormon Central, Jeffrey M. Bradshaw: Book of Moses Essays #74: The Family of Adam and Eve (Moses 6:1–12). [w:] The Interpreter Foundation [on-line]. interpreterfoundation.org, 2021-09-25. [dostęp 2022-12-25]. (ang.).
  2. ↑ a b Neilson i Marianno 2018 ↓, s. 63.
  3. ↑ Harris 2022 ↓, s. 11.
  4. ↑ The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints: Joseph Fielding Smith Time Line of Life Events. [w:] Church History [on-line]. churchofjesuschrist.org, 2015-12-30. [dostęp 2021-04-09]. (ang.).
  5. ↑ a b Neilson i Marianno 2018 ↓, s. 39.
  6. ↑ Neilson i Marianno 2018 ↓, s. 38.
  7. ↑ a b Neilson i Marianno 2018 ↓, s. 40.
  8. ↑ Harris 2022 ↓, s. 13.
  9. ↑ Mauss 1981 ↓, s. 111.
  10. ↑ a b Harris 2022 ↓, s. 15.
  11. ↑ Harris 2018 ↓, s. 96.
  12. ↑ a b Harris 2022 ↓, s. 31.
  13. ↑ Neilson i Marianno 2018 ↓, s. 39-40.
  14. ↑ Bush, Jr. 2001 ↓, s. 278-279.
  15. ↑ Harris 2013 ↓, s. 108.
  16. ↑ a b Harris 2018 ↓, s. 100.
  17. ↑ Mauss 1999 ↓, s. 164.
  18. ↑ a b Bush, Jr. 2001 ↓, s. 279-280.
  19. ↑ Bush, Jr. 2001 ↓, s. 279.
  20. ↑ Bush, Jr. 2001 ↓, s. 280.
  21. ↑ Harris 2022 ↓, s. 4.
  22. ↑ Mauss 1999 ↓, s. 162.
  23. ↑ Harris 2022 ↓, s. 4-5.
  24. ↑ de Schweinitz 2019 ↓, s. 70.
  25. ↑ Harris 2022 ↓, s. 5.
  26. ↑ Bush, Jr. 2001 ↓, s. 278.
  27. ↑ Harris 2018 ↓, s. 100-101.
  28. ↑ Harris 2018 ↓, s. 101.
  29. ↑ Harris 2018 ↓, s. 84-85.
  30. ↑ Harris 2018 ↓, s. 85.
  31. ↑ Mauss 1999 ↓, s. 163-164.
  32. ↑ Harris 2022 ↓, s. 17.
  33. ↑ Bush, Jr. 2001 ↓, s. 284.
  34. ↑ Adams 2012 ↓, s. 61.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=The_Way_to_Perfection&oldid=69510385”