Teodor Schwanebach
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki |
Teodor Schwanebach, znany też jako Teodor Szwanebach lub Schwanenbach, Théodore de Schwanebach, Theodor von Schwanebach (ur. 30 sierpnia 1874, zm. 15 lutego 1949) – polski artysta malarz pochodzenia rosyjsko-niemieckiego, marynista.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z rosyjsko-niemieckiej rodziny ziemiańskiej, osiadłej w majątku Żyrmuny na Litwie (obecnie Białoruś)[1]. Przed I wojną światową mieszkał w Paryżu, gdzie miał studiować malarstwo pod okiem Jeana Paula Laurensa w École nationale supérieure des beaux-arts[2]. W latach 20. XX w. kontynuował studia malarskie na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. W latach 1927–1935 często bywał we Francji, mieszkając w Bretanii, na Riwierze i w Paryżu. Od 1932 do 1939 roku mieszkał na stałe w Wilnie, gdzie miał kamienicę przy ul. Ofiarnej (zwaną „domem malarza”), w której znajdowała się jego pracownia[2][3]. Z żoną Elżbietą ze Swensonów miał córkę Nadzieję (zm. 1929 w Paryżu), która poślubiła w 1927 roku Stanisława Burhardta, sędziego sądu okręgowego w Wilnie i byłego oficera I Korpusu Polskiego w Rosji[4].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Był związany z wileńskim ruchem artystów „niezależnych”, charakteryzujących się sprzeciwem wobec środowiska akademickiego i sztuki oficjalnej. W 1931 roku został przyjęty do Wileńskiego Towarzystwa Niezależnych Artystów Sztuk Plastycznych. Od 1932 do 1935 roku zasiadał w zarządzie tej organizacji[5]. W latach 1927–1932 i 1935 brał udział w Salonach Niezależnych w Paryżu. Ponadto prezentował swoje prace m.in. na wystawach Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie, Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, jak również Société Nationale des Beaux-Arts w Paryżu. Wziął również udział w Pierwszej Wystawie Grupy Artystów Polskich w Paryżu w 1935 roku. W 1939 roku otrzymał dyplom honorowy za obraz Szkuner we mgle, zaprezentowany na III Wystawie Morskiej w warszawskiej Zachęcie[6].
Szwanebach był przede wszystkim marynistą, cenionym za „oryginalny koloryt i interesujące oświetlenie” (recenzja M. Nałęcz Dobrowolskiego z 1939 roku). W swoich obrazach, głównie olejnych, ukazywał przede wszystkim marynistyczne widoki z Bretanii, rzadziej innych regionów Francji, jak również krajobrazy polskie[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ R. Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, t. 4, Wrocław 1991, s. 474.
- ↑ a b Słownik artystów polskich, s. 309.
- ↑ J. Karosas, Mówią kamienie Wilna, Warszawa 1968, s. 279.
- ↑ A. Włodarski, Burhardtowie, s. 5.
- ↑ Encyklopedia Ziemi Wileńskiej, s. 194.
- ↑ Słownik artystów polskich, s. 309; Polskie życie artystyczne.
- ↑ Słownik artystów polskich, s. 309–310.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- R. Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, t. 4, Wrocław 1991.
- Encyklopedia Ziemi Wileńskiej, t. 3, Sztuka, Bydgoszcz 2005.
- Polskie życie artystyczne w latach 1915–1939, red. A. Wojciechowski, Wrocław 1974.
- Słownik artystów polskich, t. 10, Warszawa 2016, s. 309–310 (biogram T. Schwanebacha).
- A. Włodarski, Burhardtowie, Warszawa 1933.