Teodor Benirski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
Teodor Benirski
Teodor Benirschke
Ilustracja
major saperów major saperów
Data i miejsce urodzenia

22 października 1900
Knihinin Górka

Data śmierci

grudzień 1978

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
Multimedia w Wikimedia Commons

Teodor Benirski vel Benirschke[1][2] (ur. 22 października 1900 w Knihininie Górce, zm. w grudniu 1978) – major saperów Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, inżynier mechanik i przedsiębiorca.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 22 października 1900 we wsi Knihinin Górka, w ówczesnym powiecie stanisławowskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Alojzego i Gertrudy z Windischów[3]. W latach 1908–1911 uczęszczał do Powszechnej Szkoły Ćwiczeń przy Męskim Seminarium Nauczycielskim w Stanisławowie, a następnie do tamtejszej c. k. Wyższej Szkoły Realnej[4]. W roku szkolnym 1915/1916 ukończył naukę w klasie V, a z uwagi na sytuację wojenną zmuszony był kontynuować naukę w Krośnie[1][4]. 5 marca 1918 ukończył naukę w klasie VII i zdał maturę c. k. Szkole Realnej w Krośnie[5][6]. W 1917 był członkiem Hufca Harcerskiego i Polskiej Organizacji Wojskowej w Krośnie[7]. Wiosną 1918 został wcielony do armii austro-węgierskiej, w której ukończył szkołę oficerów rezerwy[4].

1 listopada 1918 jako ochotnik wstąpił do Wojska Polskiego[8]. W szeregach III batalionu 35 pułku piechoty walczył na wojnie z Ukraińcami, a następnie wojnie z bolszewikami[4]. Wyróżnił się 4 marca 1920 w wypadzie na Kalinkowicze jako adiutant III batalionu[9]. 17 sierpnia 1921 został zdemobilizowany i przydzielony w rezerwie do macierzystego pułku[4][10][11]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 5704. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[12][13]. Posiadał wówczas przydział w rezerwie do 83 pułku piechoty w Kobryniu[14][15].

W 1921, po zwolnieniu z wojska, rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej[4]. 27 stycznia 1925 zdał pierwszy egzamin państwowy „z postępem bardzo dobrym”[4]. Od 1 grudnia 1923, zmuszony sytuacją materialną, łączył obowiązki studenta z pracą zarobkową w Państwowej Szkole Technicznej we Lwowie, w charakterze asystenta[4]. Od 1 grudnia 1926 do 15 lutego 1928 pracował w Galicyjskim Karpackim Naftowym Towarzystwie Akcyjnym[4]. 1 listopada 1928 objął posadę asystenta w katedrze mechaniki technicznej macierzystego wydziału politechniki[4]. 10 czerwca 1929 uzyskał dyplom inżyniera mechanika[4]. W czasie studiów został członkiem Akademickiego Związku Młodzieży Postępowej, a później Związku Strzeleckiego i Związku Oficerów Rezerwy[4]. 1 września 1929 rozpoczął pracę wykładowcy w Państwowej Szkole Włókienniczej w Łodzi[4]. 1 listopada 1930 został zatrudniony w Fabryce Wyrobów Tytoniowych Polskiego Monopolu Tytoniowego w Grodnie, w charakterze inżyniera fabrycznego[4]. W 1934 został przeniesiony na takie samo stanowisko do Fabryki Wyrobów Tytoniowych PMT w Poznaniu[16].

Po otrzymaniu dyplomu inżyniera został przeniesiony do korpusu oficerów rezerwy inżynierii i saperów, i przydzielony w rezerwie do batalionu elektrotechnicznego w Nowym Dworze Mazowieckim[17]. Na stopień kapitana rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 21. lokatą w korpusie oficerów saperów[18].

W czasie II wojny światowej służył w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie, awansując na majora. Był jednym z 76 oficerów PSZ, których 26 września 1946 Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej pozbawił obywatelstwa polskiego.

W 1949 założył przedsiębiorstwo Luneside Engineering Company (Halton), w skrócie „LECH” z siedzibą w Halton[19]. Firma zatrudniała 99 pracowników i kooperowała z takimi gigantami jak Rolls-Royce, Vickers, British Nuclear Fuels i British Aerospace[19]. Firma specjalizowała się w produkcji precyzyjnych mechanizmów, które wchodziły w skład wyposażenia takich samolotów jak de Havilland Comet, English Electric Lightning, BAC TSR-2, Concorde, SEPECAT Jaguar i Panavia Tornado[19]. Produkowała również części do reaktorów atomowych i innych urządzeń[19]. Zanim przedsiębiorstwo stało się znaczącym dostawcą precyzyjnie obrobionych komponentów dla przemysłu lotniczego i nuklearnego, zajmowało się między innymi produkcją mechanicznych słoni, które służyły jako atrakcje turystyczne, przejażdżki dla dzieci z nadmorskich miejscowości na terenie całego kraju (poza sezonem słonie wracały do ​​Halton w celu konserwacji i przechowywania)[20][21][22].

Zmarł w grudniu 1978 na zawał mięśnia sercowego.

2 sierpnia 1927 ożenił się ze Stefanią Czerny, z którą miał dwie córki: Ewę, później Evę Hermacinski (1929–2023) i Halinę (ur. 1931)[23][24]. Córka Ewa, po śmierci ojca przez 20 lat prowadziła firmę „LECH”[24].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Sprawozdanie 1916 ↓, s. 71.
  2. ↑ Sprawozdanie 1918 ↓, s. 3, 25, 29, 33.
  3. ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Kolekcja ↓, s. 4.
  5. ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
  6. ↑ Sprawozdanie 1918 ↓, s. 29, 33.
  7. ↑ Kolekcja ↓, s. 3, 4.
  8. ↑ Kolekcja ↓, s. 4, 5.
  9. ↑ Kolekcja ↓, s. 6.
  10. ↑ Druga lista 1922 ↓, s. 17.
  11. ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 14.
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 540.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 478.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 365.
  15. ↑ a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 318.
  16. ↑ Kolekcja ↓, s. 9.
  17. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 166, 688.
  18. ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 688.
  19. ↑ a b c d Wielki sukces „LECHA”. „LUD”. 3586, s. 5, 1978-07-18. Kurytyba. 
  20. ↑ 1949 – MACADES / LUNESIDE ENGINEERING MECHANICAL ELEPHANT – (FRANK SMITH DESIGN) (BRITISH). cyberneticzoo.com. [dostęp 2024-04-25].
  21. ↑ Industrial History at The Mill. Halton Mill. [dostęp 2024-04-25].
  22. ↑ THE ELEPHANT RETURNS. The Prattle. [dostęp 2024-04-25].
  23. ↑ Kolekcja ↓, s. 2, 4.
  24. ↑ a b Eva Hermacinski Obituary. Legacy.com. [dostęp 2024-04-23].
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922, s. 9.
  26. ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 3.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Teodor_Benirski&oldid=73615282”