Sztuka okopowa
Sztuka okopowa[1] – dzieła sztuki wykonywane przez żołnierzy, jeńców wojennych i cywilów podczas konfliktów zbrojnych lub w ich następstwie, powstające z materiałów używanych przez wojsko (np. z elementów broni lub amunicji)[1] lub też z innych dostępnych materiałów[2].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Dzieła sztuki okopowej wykonywano z najróżniejszych, dostępnych materiałów. Obejmowały one wojenny złom, taki jak łuski po nabojach i pociskach, szrapnele oraz fragmenty zniszczonych budynków lub zestrzelonych samolotów. Materiały takie były dostępne w strefach działań wojennych. Szczególnie przydatne były łuski po nabojach i pociskach, wykorzystywane do tworzenia, między innymi, wiecznych piór, ołówków, wazonów, krucyfiksów i otwieraczy do listów. Przedmioty te dodatkowo dekorowano napisami lub grafikami[2].
Dzieła sztuki okopowej tworzono dla zabicia czasu, rozrywki lub jako pamiątki dla żołnierzy w zapamiętaniu miejsc stacjonowania lub bitew. Niektóre dzieła powstawały na pierwszej linii frontu w przerwach między potyczkami, ale zdecydowana większość dzieł wykonanych przez żołnierzy została zaprojektowana i stworzona daleko za liniami frontu, w czym pomocny był specjalistyczny sprzęt dostępny w warsztatach kowalskich i inżynieryjnych. Jeńcy wojenni tworzyli przedmioty nie tylko dla zabicia czasu, ale także po to, by wymieniać je na żywność lub papierosy[2].
Osobną kategorię sztuki okopowej tworzyła ludność cywilna na zniszczonych wojną obszarach, gdzie pozostałości po bitwach dostarczały przydatnych surowców, dzięki czemu rozwinęło się chałupnictwo, produkujące pamiątki z okopów dla żołnierzy, co trwało przez cały okres międzywojenny. Co istotne czasami trudno jest odróżnić sztukę okopową wytworzoną przez żołnierzy, jeńców wojennych i cywilów od produkowanej komercyjnie. Niektóre pamiątki komercyjne łączyły materiały wojenne, takie jak łuski po nabojach, z elementami fabrycznie nowymi[2].
Galeria (wybór)[edytuj | edytuj kod]
-
Wieczne pióro -
Statuetka -
Wazony -
Krucyfiks -
Otwieracz do listów -
Wiatrak -
Kubek -
Wazon na kwiaty z kwiatowymi wzorami - niemiecka sztuka okopowa II wojny światowej
_in_Wiesbaden_1943.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Wiktor Szymborski, Sztuka okopowa a jej wykorzystanie w dydaktyce historii, „Perspektywy Kultury”, 36 (1), 2022, s. 209-230, DOI: 10.35765/pk.2022.3601.14.
- ↑ a b c d Personal Treasures: WWI Trench Art. National Army Museum Te Mata Toa. [dostęp 2022-08-28]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Katalog sztuki okopowej. The UK Trench Art Site. [dostęp 2022-08-28]. (ang.).