Sztuczne odnowienie lasu

Sztuczne odnowienie lasu na Koziej Równi w Sudetach Środkowych, w Górach Sowich

Sztuczne odnowienie lasu – proces tworzenia w sposób sztuczny młodego pokolenia lasu w miejsce wyciętego drzewostanu w toku normalnego użytkowania lub po jego zniszczeniu przez klęski żywiołowe, choroby lub gradacje szkodników. Młody drzewostan w miarę swojego rozwoju i wzrostu, w przyszłości wywierać będzie istotny wpływ na kształtowanie się środowiska leśnego w określonej przestrzeni i czasie. Odnowienie sztuczne polega na wysiewie nasion na powierzchni przyszłej uprawy lub na wysadzeniu sadzonek. Ze względu na właściwości powierzchni przeznaczonej do odnowienia i wymagania wprowadzanych gatunków stosuje się:

• Odnowienie lasu pod osłoną drzew (odnowienie podokapowe) – polegające na stosowaniu siewu lub sadzeniu sadzonek pod okapem drzewostanu przewidzianego do usunięcia. Stosuje się wtedy, gdy wprowadzane gatunki drzew wymagają osłony, a starodrzew nie zapewnia pożądanego samosiewu ze względu na swój skład gatunkowy, pochodzenie, zdrowotność.
• Odnowienie pod osłoną krzewów – polegające na wykorzystaniu krzewów jako osłony dla wprowadzonych gatunków drzew wrażliwych na nasłonecznienie lub przymrozek w najtrudniejszym okresie ich życia, do momentu wyjścia z runa leśnego (przyziemnej warstwy).
• Odnowienie na powierzchni otwartej.

Sztuczne odnowienie lasu przebiega zawsze dzięki działaniom człowieka. Udział przyrody w procesie odnowienia ogranicza się do tworzenia warunków wzrostu dla nasadzeń lub zasiewu. Cały proces przygotowania do sadzenia (zasiewu), jak i samo sadzenie (siew) odbywa się w sposób mechaniczny bądź ręczny.

Porównanie sposobów odnowienia

W porównaniu z naturalnym, sztuczny sposób odnawiania cechuje się:

• Mniejszą różnorodnością biologiczną potomstwa.
• Gorszym zachowaniem lokalnych genotypów u różnych gatunków.
• Mniejszą złożonością składu gatunkowego i strukturą pionową drzewostanu.
• Znacznymi kosztami materiału sadzeniowego i prac odnowieniowych.
• Mniejszymi kosztami i złożonością cięć rębnych i pielęgnacji.
• Mniejszymi wymaganiami co do kompetencji administracji leśnej.
• Pełnym pokryciem terenu materiałem sadzeniowym.
• Odnowienie nie wymaga dosadzeń uzupełniających.
• Odnowienie nie wymaga cięć pielęgnacyjnych.
• Przy sztucznym odnowieniu wykorzystuje się istniejące już odnowienie naturalne.
• Możliwość wcześniejszego osiągnięcia zwarcia i odpowiedniej budowy piętrowej.
• Równomierność wysiewu, przy małej ilości wysianych nasion, oraz równomierność przyrostów wysokości sadzonek.
• Zachowanie ciągłości drzewostanu, co zgodnie z ustawą o lasach jest obowiązkiem właściciela lasu.

Zobacz też

• Uprawa leśna
• Zalesianie

Bibliografia

• Mała encyklopedia leśna, RomanR. Andrzejewski, Warszawa: PWN, 1991, ISBN 83-01-08938-5, OCLC 749329237 .brak strony (książka)
• A. Jaworski; Hodowla lasu; Tom I, Sposoby zagospodarowania, odnawianie lasu, przebudowa i przemiana drzewostanów: Wydawca: PWRiL; Warszawa 2011; ISBN 978-83-09-01075-3

Linki zewnętrzne

• Marek Matecki, Zasady Hodowli Lasu. lp.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-01-24)].