Strahlenburg
49°28′30″N 8°40′09″E/49,475000 8,669167.jpg) Strahlenburg | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku |
zamek |
| Rozpoczęcie budowy |
1235 r. |
| Zniszczono |
około roku 1500 |
| Pierwszy właściciel |
Konrad I Strahlenberg |
Położenie na mapie Badenii-Wirtembergii  | |
Położenie na mapie Niemiec  | |
| 49°28′30″N 8°40′09″E/49,475000 8,669167
| |
Strahlenburg, nazywany również Strahlenberg, jest ruiną zamku wyżynnego w Schriesheim w powiecie Rhein-Neckar-Kreis, w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia w Niemczech. Ruina zamkowa jest obecnie własnością prywatną.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Ruina wraz z restauracją zamkową jest położona na wschodnim zboczu góry Ölberg, nazywanej również Schriesheimer Schlossberg. Bezpośrednio poniżej góry znajduje się miasto Schriesheim. Spoglądając z góry można objąć wzrokiem dużą część Niziny Górnoreńskiej wraz z miejscowościami leżącymi nad Neckar i Renem. Przy dobrej pogodzie można dostrzec Las Palatynacki, a przy bardzo dobrej nawet masyw górski Donnersberg. Dolina wypływającego w Altenbach Kanzelbachu wcina się z boku góry Ölberg w masywie górskim Odenwald.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Budowa Strahlenburgu została zainicjowana około roku 1235 przez Konrada I Strahlenberga, który chciał uczynić z zamku siedzibę rodu Strahlenbergów. W 1240 władca ten zostaje wymieniony po raz pierwszy w źródłach historycznych jako rządca Schriesheim. Z powodu stosunków własnościowych zamek podlegał jako lenno klasztorowi benedyktyńskiemu w Ellwangen. Z tego czasu pochodzą pierwotnie mierzący 30 metrów stołp oraz wewnętrzna część obiektu. Palatium mogło prawdopodobnie zostać wzniesione dopiero w XIV wieku.
W 1329 problemy finansowe zmusiły Rennewarta Strahlenberga do oddania zamku pod zastaw Hartmutowi Cronbergowi. Do swojej śmierci w roku 1338 Hartmut zlecił wykonanie rozległych prac przebudowy i rozbudowy zamku. W roku 1346 została zawiązana pomiędzy Moguncją i jednym z synów Kronberga umowa sprzedaży, która jednak nie została zrealizowana, ponieważ Rennewartowi Strahlenbergowi udało się zebrać środki finansowe potrzebne do jej rozwiązania. Jednak już w roku 1347 zamek został przez niego sprzedany Ruprechtowi I Wittelsbachowi. W roku 1468 w posiadanie zamku wszedł ród von Veldenz na czele z Ludwikiem Wittelsbachem, palatynem i księciem Palatynatu–Zweibrücken.
Do tej pory nie udało się ostatecznie ustalić, kiedy doszło do zniszczenia Strahlenburgu. Dwa wydarzenia historyczne brane są pod uwagę.
Od 6 maja 1470 zamek był oblegany przez Simona Balshofena, sprawującego funkcję namiestnika elektora Palatynatu Reńskiego, Fryderyka Wittelsbacha. Ostrzałem kierował dowódca artylerii Palatynatu Reńskiego, Martin Merz. Powodem była waśń pomiędzy kuzynami, Ludwikiem i Fryderykiem Wittelsbachem, znana jako Weißenburger Fehde, której namiastką był konflikt pomiędzy księciem elektorem Palatynatu Reńskiego, a cesarzem Fryderykiem III. Po ośmiu dniach oblężenia Strahlenburg został zajęty. Załoga, w której skład wchodziło 19-tu szlachciców i 30-tu piechurów, została wzięta do niewoli. 16-tu obrońców zostało z powodu swojego palatyńskiego pochodzenia utopionych w pobliskim potoku, Kanzelbach. Zdobywcy podpalili zamek i zburzyli jego umocnienia obronne. Na skutek tego wydarzenia Schriesheim straciło prawa miejskie[1][2][3].
Jako drugą możliwą datę zniszczenia zamku przyjmuje się okres około roku 1500. Według tego założenia zamek został podpalony podczas wojny o sukcesję w Landshut przez heskie oddziały wojenne. Te przemierzały w roku 1504 okolicę zamku pustosząc miasta i wsie[4].
W 1733 rozpoczęło się burzenie ruiny, co było skutkiem wydania zezwolenia urzędowego do użycia kamieni z zamku do budowy murów oporowych, zabezpieczających przed osunięciem pobliskie zbocza, na których uprawiana jest winorośl. Hrabiowie von Oberndorff zostali w roku 1784 dzierżawcami wieczystymi, a w 1838 właścicielami ruiny. Oni też zabezpieczyli resztki pozostałości przed dalszym rozpadem.
Budowla[edytuj | edytuj kod]
Do budowy zamku zostały użyte dostępne w całym regionie porfir i granit, które były wydobywane ze skał. Z budowli zachowały się jedynie cienki i bardzo prosty architektonicznie, okrągły stołp o wysokości 27m[5] oraz prostokątne palatium, które zostało przebudowane i jest częściowo popękane. Z powodu usterek konstrukcyjnych nie można aktualnie wchodzić na stołp. Okrągły mur wokół zamku zakreśla niemalże równoboczny pięciokąt, którego jeden z wierzchołków jest skierowany w stronę zbocza góry.
W obiektach została otwarta nowoczesna restauracja o nazwie Burggasthof Strahlenburg. W palatium zachowały się 3 wczesnogotyckie okna pochodzące z około 1237 roku. Każde okno składa się z dwóch ostrołuków z okrągłym świetlikiem[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kaspar Friedrich Gottschalck, Die Ritterburgen und Bergschlösser Deutschlands, t. 8, 1831, s. 115 nn. (niem.).
- ↑ J.G. Rieger, Die historisch-topographische Beschreibung vom Mannheim und seiner Umgebung, 1824, s. 467 nn. (niem.).
- ↑ Franz Dominicus Häberlin, Teutsche Reichs-Geschichte, t. 6, 1774, s. 643 (niem.).
- ↑ Historia Strahlenburgu [online], Burg-Gasthof zur Strahlenburg [dostęp 2017-02-16] (niem.).
- ↑ Stołp Strahleburgu [online], BINSY – Burgenforschungsprojekte [dostęp 2017-02-16] (niem.).
- ↑ Steinmetz 1998 ↓, s. 60.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Thomas Biller: Burgen und Schlösser im Odenwald. Ein Führer zu Geschichte und Architektur. Regensburg: Schnell und Steiner, 2005, s. 89–91. ISBN 3-7954-1711-2. (niem.).
- Christoph Bühler: Burgen der Kurpfalz. Bergstraße und Neckartal. Heidelberg: Heidelberger Verlagsanstalt, 1990, s. 50 nn. ISBN 3-89426-012-2. (niem.).
- Thomas Steinmetz: Burgen im Odenwald. Brensbach: Verlag Ellen Schmid, 1998, s. 59–61. ISBN 3-931529-02-9. (niem.).
- Burgen und Schlösser im Rhein-Neckar-Dreieck. Schwetzingen: K.F. Schimper Verlag, 2000. ISBN 3-87742-151-2. (niem.).
- Thomas Juelch: Strahlenburg. Internet Archive: Wayback Maschine. [dostęp 2017-02-13]. (niem.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Burggasthof Strahlenburg (krótka historia Strahlenburgu) (niem.)
- Strahlenburg (niem.) na stronie badischewanderungen.de (niem.)