Stone (singel Alice in Chains)

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stone
Okładka
Wykonawca singla
z albumu The Devil Put Dinosaurs Here
Alice in Chains
Wydany

25 marca 2013

Nagrywany

wrzesień 2011–listopad 2012 w Henson Recording Studios, Los Angeles[1]

Gatunek

sludge metal[2][3]heavy metalrock alternatywny[2]

Długość

4:22

Wydawnictwo

Capitol

Producent

Nick Raskulinecz

Format

singel CDdigital download

Autor

Jerry Cantrell

Singel po singlu
Hollow
(2012)
„Stone”
(2013)
Voices
(2013)

Stone – drugi singel amerykańskiego zespołu muzycznego Alice in Chains, promujący opublikowany w maju 2013 nakładem wytwórni Capitol piąty album studyjny The Devil Put Dinosaurs Here. Singel został wydany 25 marca 2013 za pośrednictwem rozgłośni radiowych. Kompozycję zamieszczono na trzeciej pozycji na płycie. Jej czas trwania wynosi 4 minuty i 22 sekundy, co sprawia, że „Stone” jest najkrótszym utworem wchodzącym w skład albumu. Autorem tekstu i kompozytorem jest Jerry Cantrell. Singel został wydany na nośniku CD oraz w formacie digital download.

Utwór Alice in Chains okazał się przebojem w rozgłośniach emitujących muzykę rockową. Jako piąty singel w dorobku grupy, po „No Excuses” (1994), „Check My Brain”, „Your Decision” (oba z 2009) i „Hollow” (2012), uplasował się na szczycie listy Mainstream Rock Songs, publikowanej przez tygodnik „Billboard”, pozostając na najwyższej pozycji nieprzerwanie przez trzy tygodnie.

Historia nagrywania[edytuj | edytuj kod]

Zakończywszy jesienią 2010 minitournée Blackdiamondskye, promujące czwarty album studyjny Black Gives Way to Blue (2009), muzycy zrobili sobie przerwę[a]. Sesja nagraniowa do nowej płyty została opóźniona z uwagi na konieczność poddania się przez Jerry’ego Cantrella operacji ostrogi kostnej i chrząstki prawego ramienia – muzyk podobny zabieg lewego ramienia przeszedł sześć lat wcześniej (przed zabiegiem zdążył nagrać demonstracyjną wersję utworuVoices”)[4]. Główny riff do kompozycji „Stone” Cantrell wymyślił w trakcie przechodzenia rehabilitacji, lecz nie mogąc grać na gitarze, nucił go do swojego iPhone’a i opracowywał melodię[4][5][6]. Kiedy członkowie zespołu po kilku miesiącach przystąpili do sesji demo, muzyk odnalazł wspomniany riff w swoich wiadomościach głosowych[7].

Analiza[edytuj | edytuj kod]

Cantrell (na zdj. w 2013) wymyślił główny riff utworu w trakcie rehabilitacji po przebytej operacji barku[4]

William DuVall, tłumacząc znaczenie warstwy lirycznej, przyznawał w rozmowie z „Los Angeles Timesem”: „Wydaje mi się, że jest to tekst mówiący o konfrontacji błędnych wyobrażeń. Wydaje ci się, że znasz mnie? Nie, nie znasz”[6].

Cantrell w wywiadzie dla magazynu on-line Loudwire odniósł się do pomysłu powstania utworu oraz jego budowy: „To klasyczny utwór Alice. Pomysł na riff przyszedł mi w momencie, kiedy byłem po operacji barku i nie mogłem grać na gitarze. Ale siedział on w mojej głowie, właściwie to nuciłem go do telefonu […] To jest bardzo prosta piosenka. Niektóre proste riffy okazują się być tymi, które właśnie najbardziej przemawiają do ludzi. Podoba mi się rozwiązanie, w którym riff występuje w połączeniu z dronem[5]. Cechą charakteryzującą „Stone” jest ciężka, dudniąca partia basu[8] oraz intensywne gitarowe riffy[7], powtarzające ten sam rodzaj struktury akordów[8], średnie tempo, nawiązujące do „It Ain’t Like That” z debiutanckiego albumu Facelift (1990)[3], a także harmonie wokalne Cantrella i DuValla[8][9]. Z kolei dynamika kompozycji odwołuje się do rozwiązań znanych z płyty Dirt (1992)[10].

Zdaniem DuValla melodia do „Stone” powstała w wyniku zabawnej sytuacji: „Jerry robił sobie jakieś jaja, grając odwrotne bicie kostką na akordzie E z podciągnięciem struny G. Powiedziałem mu wtedy: «możesz to powtórzyć?»”[11]. W rozmowie z brytyjskim magazynem branżowym „Total Guitar” dodał: „Numery takie jak ten, są trudne do grania i śpiewania, ale są one niczym katharsis – formą terapeutyczną”[12].

Teledysk[edytuj | edytuj kod]

Teledysk nagrywano u podnóża gór San Bernardino w Kalifornii[13], a jego fabuła nawiązywała do postaci Syzyfa i mitologii greckiej[14]

15 kwietnia 2013 udostępniono za pośrednictwem oficjalnego kanału zespołu w serwisie YouTube tzw. lyric video[15]. Trzy dni później opublikowano teledysk, którego fabuła ukazuje muzyków grających na skalistym wzgórzu, a także ludzi niosących kamienie lub toczących przy użyciu koszy i wózków ciężkie głazy pod górę, walczących tym samym z własnymi wyzwaniami[16] – sceny przedstawiające mężczyznę toczącego głaz pod górę są bezpośrednim nawiązaniem do eseju Mit Syzyfa (1942), jednego z najbardziej znanych dzieł francuskiego pisarza Alberta Camusa, a pomysł na fabułę teledysku zaczerpnięto z mitologii greckiej i postaci Syzyfa, którego bogowie skazali na wieczną oraz bezużyteczną pracę, polegającą na wtaczaniu na szczyt ogromnej góry wielkiego głazu, który przed wierzchołkiem wymyka mu się z rąk i stacza na sam dół zbocza[14].

Za reżyserię wideoklipu odpowiada Robert „Roboshobo” Schober[13]. Zdjęcia realizowano w jednostce osadniczej Lucerne Valley w stanie Kalifornia, u podnóża gór San Bernardino. Przy okazji premiery muzycy nawiązali współpracę z serwisem Vevo[13]. Cantrell w następujących słowach odniósł się do współpracy z „Roboshobo”: „Teledysk okazał się naprawdę fajny. Robo to zrobił, a także «Hollow», więc interesującym będzie, aby to zobaczyć. Świetnie nam się razem pracuje. To fajna piosenka i wideoklip, mimo że realizacja nie należała do najłatwiejszych, ale wyszło całkiem dobrze. Robo jest naprawdę wspaniałym człowiekiem, z którym warto pracować, i ciekawym będzie móc zobaczyć jak ludzie na to zareagują”[16].

Wydanie[edytuj | edytuj kod]

„Stone” był drugim[17], po „Hollow”[5][18], singlem promującym piąty album studyjny Alice in Chains, The Devil Put Dinosaurs Here. 25 marca 2013 na stronie wortalu Blabbermouth.net zamieszczono 90-sekundowy fragment utworu. Tego samego dnia singel premierę miał w rozgłośniach radiowych[19]. Prócz formatu digital download[15] ukazał się on również na tradycyjnym nośniku CD o numerze katalogowym 509999 75881 2 2, wydanym nakładem wytwórni Capitol[20].

Odbiór[edytuj | edytuj kod]

Krytyczny[edytuj | edytuj kod]

„Stone”, z uwagi na ciężkie gitarowe riffy, bywa porównywany do twórczości Black Sabbath[7]

Graham Hartmann z Loudwire brzmienie utworu opisywał jako „mieszankę sludge metalu, jeszcze bardziej zagłębiającą się w coraz ciemniejszą i niepokojącą stronę alternatywnego rocka i atmosferycznego metalu[2]. Chris Schulz z „The New Zealand Herald” zwracał uwagę na zastosowanie niskiego stroju gitar, przez co „Stone” brzmi – w ocenie autora – jak „Metallica jammująca ze Stone Temple Pilots[21]. Barry Nicolson z „NME” wyróżniał śpiew DuValla oraz charakterystyczne riffy Cantrella, które określił mianem „megalitycznych”[22]. Stephen M. Deusner z vortalu Pitchfork stwierdził, że „technika zbliża melodię, ale precyzyjnie oddaje nastrój. To właśnie sprawia, że drugi singel «Stone» jest tak skuteczny. Wystarczy minuta, zanim zdasz sobie sprawę, jak mądry i groźny jest jego centralny gitarowy riff lub jak przebiegle wprowadza on atmosferę subtelnej agresji”[23]. Cole Waterman z PopMatters zwracał uwagę na charakterystyczny, falujący i ciężki wstęp na gitarze basowej oraz harmonizację linii wokalnych DuValla i Cantrella w zwrotkach i refrenach utworu[9]. Jordan Wagner na łamach miesięcznika „Premier Guitar” wyróżniał partie gitarowe Cantrella w „Stone” i „Scalpel”, nazywając je „jednymi z najbardziej mistrzowskich dzieł gitarowych w [jego] karierze”[24]. Kory Grow za pośrednictwem czasopisma „Revolver” przyrównywał sposób riffowania do stylu Black Sabbath[7]. Nick Krewen z „Toronto Star” uwagę skupiał na charakterystycznym, ciężkim basie Mike’a Ineza[25].

Komercyjny[edytuj | edytuj kod]

18 maja „Stone” został odnotowany na 46. lokacie listy Canada Rock, opracowywanej przez magazyn „Billboard[26]. 13 lipca, w dziewiątym tygodniu obecności w zestawieniu, awansował na 11. pozycję[27]. Łącznie na liście spędził siedemnaście tygodni[28]. 8 czerwca singel zadebiutował na 45. miejscu listy „Billboardu” Hot Rock Songs[29]. Po dwóch tygodniach, 22 czerwca uplasował się na 37. lokacie[30]. Łącznie był notowany na wspomnianej liście przez siedem tygodni[31]. 20 kwietnia kompozycja Alice in Chains zadebiutowała na 37. pozycji listy „Billboardu” Rock Airplay[32]. 13 lipca, po trzynastu tygodniach, uplasowała się na 11. miejscu[33]. „Stone” utrzymał się na liście przez okres dwudziestu tygodni[34]. 19 kwietnia zadebiutował on na 34. pozycji listy przebojów Programu Trzeciego. W trzynastym i osiemnastym tygodniu pobytu w zestawieniu, był notowany na 15. lokacie[35]. Został on także odnotowany na liście Mainstream Rock Songs „Billboardu”, debiutując 13 kwietnia na 31. miejscu[36]. 22 czerwca, po jedenastu tygodniach obecności w zestawieniu, uplasował się jako piąty utwór w dorobku zespołu – po „No Excuses” (1994), „Check My Brain”, „Your Decision” (2009) i „Hollow” (2012)[37] – na 1. pozycji[38], pozostając na niej do 6 lipca[39].

W końcoworocznym podsumowaniu zestawienia Rock Airplay, opracowywanego przez „Billboard”, singel Alice in Chains zajął 42. miejsce[40].

Wykorzystanie utworu[edytuj | edytuj kod]

W kwietniu 2013 fragment utworu zaprezentowano w krótkometrażowym mockumencie parodystycznym AIC 23 (reż. Peter Darley Miller), zrealizowanym w celach promocyjnych album The Devil Put Dinosaurs Here[b][41]. „Stone” został wykorzystany również w muzycznej grze komputerowej Rocksmith 2014, wydanej 22 października 2013 przez Ubisoft[c][42][43]. W 2015 kompozycję Alice in Chains użyto w grze Guitar Hero Live[44][45].

Zestawienia[edytuj | edytuj kod]

W 2019 magazyn „Guitar World” sklasyfikował riff z utworu „Stone” na 16. miejscu w rankingu „20 najlepszych riffów gitarowych dekady”. W uzasadnieniu Jonathan Horsley pisał, że „wygięcie struny wyciąga publiczność ze strefy komfortu”. Autor listy podkreślał szorstkość utworu oraz jego dręczący i żałobny charakter. Jak twierdził: „Do diabła, to brzmi, jakby ktoś cierpiał, dinozaur z kostnym ciosem w boku. Ale w tym się specjalizuje AIC [Alice in Chains], tworząc bestialskie momenty i rozwiązując je w chórze. To musi być jeden z najbardziej satysfakcjonujących riffów do grania, a im głośniej, tym lepiej”[46].

Rok Tytuł Publikacja Pozycja Źródło
2019 „20 najlepszych riffów gitarowych dekady” Guitar World 16 [46]

Utwór na koncertach[edytuj | edytuj kod]

William DuVall wykonujący „Stone” w Jimmy Kimmel Live! (2013)

„Stone” został premierowo wykonany przez zespół 10 kwietnia 2013 w trakcie występu w programie telewizyjnym Jimmy Kimmel Live! stacji ABC w Los Angeles z okazji zbliżającej się premiery piątego albumu studyjnego[47]. Podczas wspomnianego minikoncertu muzycy zagrali również „Hollow”, „Man in the Box”, „Your Decision” oraz „Them Bones[48]. Utwór był regularnie prezentowany w trakcie trwania trasy The Devil Put Dinosaurs Here Tour (2013–2014)[49]. 3 sierpnia 2014 członkowie zespołu wystąpili w jednym z odcinków 8. sezonu programu telewizyjnego Guitar Center Sessions – przygotowanego przez największego detalistę instrumentów i sprzętu Guitar Center oraz amerykańską platformę cyfrową DirecTV[50]. Z nowej płyty zagrali „Stone” i „Choke”[51].

Utwór regularnie pojawiał się również w setlistach w ramach tras 2015 North American Tour, 2016 North American Tour, 2018 Tour i Rainier Fog Tour (2018–2019)[49].

Lista utworów na singlu[edytuj | edytuj kod]

singel CD (509999 75881 2 2):

Nr Tytuł utworu AutorzyDługość
1.„Stone”Jerry Cantrell4:22

Personel[edytuj | edytuj kod]

Opracowano na podstawie materiału źródłowego[52]:

Notowania[edytuj | edytuj kod]

Lista (2013) Pozycja
Billboard Canada Rock (Stany Zjednoczone)[28] 11
Billboard Hot Rock Songs (Stany Zjednoczone)[31] 37
Billboard Rock Airplay (Stany Zjednoczone)[34] 11
Lista przebojów Programu Trzeciego (Polska)[35] 15
Mainstream Rock Songs (Stany Zjednoczone)[37] 1

Notowania końcoworoczne[edytuj | edytuj kod]

Lista (2013) Pozycja
Billboard Rock Airplay (Stany Zjednoczone)[40] 42

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Podczas rozgrzewki przed ostatnim koncertem w ramach Blackdiamondskye, który odbył się 16 października 2010 w Las Vegas w stanie Nevada, Cantrell opracował główny riff do utworu „Hollow[4].
  2. We wspomnianym mockumencie wykorzystano również fragment singla „Hollow” oraz premierowo „Voices” i „Phantom Limb[8].
  3. Jerry Cantrell wziął udział w jednym ze spotkań z okazji wydania gry, odpowiadając na pytania serwisu IGN. Jak przyznawał w młodości uczył się grać na gitarze ze słuchu, naśladując swoich idoli[42].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Ken Micallef. New Lineup Records The Devils Put Dinosaurs Here. „Electronic Musician”. ISSN 0884-4720. [dostęp 2017-12-02]. [zarchiwizowane z adresu 2014-08-02]. (ang.). 
  2. a b c Graham Hartmann: Alice in Chains Release New Single „Stone”. Loudwire. [dostęp 2013-05-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-27)]. (ang.).
  3. a b Richard Bienstock. Them Bones. „Guitar World”, s. 72–73, czerwiec 2013. ISSN 1045-6295. 
  4. a b c d de Sola 2015 ↓, s. 329.
  5. a b c Chad Childers: Alice in Chains Talk ‘The Devil Put Dinosaurs Here,’ Single Success + Fan Support. Loudwire. [dostęp 2013-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-29)]. (ang.).
  6. a b Steve Appleford. Through the Good and the Bad, Alice in Chains Unbroken. „Los Angeles Times”. ISSN 2165-1736. [dostęp 2017-12-02]. [zarchiwizowane z adresu 2014-06-16]. (ang.). 
  7. a b c d Kory Grow. Back to the Grind. „Revolver”, s. 60, maj/czerwiec 2013. ISSN 1527-408X. 
  8. a b c d Jon Hotten. Alice in Chains: The Devil Put Dinosaurs Here. „Classic Rock”. ISSN 1464-7834. [dostęp 2017-07-09]. [zarchiwizowane z adresu 2017-07-09]. (ang.). 
  9. a b Cole Waterman: Alice in Chains: The Devil Put Dinosaurs Here. PopMatters. [dostęp 2015-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-05)]. (ang.).
  10. Jordan Babula. Alice in Chains – The Devil Put Dinosaurs Here. „Teraz Rock”, s. 58, listopad 2018. ISSN 1730-394X. 
  11. Marcin Kubicki. Jerry Cantrell & William DuVall. „Magazyn Gitarzysta”. ISSN 1895-3832. [dostęp 2017-12-02]. [zarchiwizowane z adresu 2017-12-02]. (pol.). 
  12. Jonathan Horsley. The Devil Put Dinosaurs Here: Track by Track. „Total Guitar”, s. 47, czerwiec 2013. ISSN 1355-5049. 
  13. a b c Alice in Chains: „Stone” Video Released. Blabbermouth.net. [dostęp 2013-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-26)]. (ang.).
  14. a b Liam Cooper: Camus Gets a Facelift. [dostęp 2015-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-05)]. (ang.).
  15. a b Alice in Chains: Official „Stone” Lyric Video Released. Blabbermouth.net. [dostęp 2013-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-03)]. (ang.).
  16. a b Chad Childers: Alice in Chains Unleash „Stone” Video. Loudwire. [dostęp 2017-05-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-04)]. (ang.).
  17. Eleanor Goodman. Heavy Metal Chunder!. „Kerrang!”, s. 40, maj 2013. ISSN 0262-6624. 
  18. Amit Sharma. Angels and Demons. „Metal Hammer”, s. 68, czerwiec 2013. ISSN 0955-1190. 
  19. Alice in Chains: New Single „Stone” Goes to Radio. Blabbermouth.net. [dostęp 2013-03-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-02)]. (ang.).
  20. Alice in Chains – Stone (2013, CD). Discogs. [dostęp 2021-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-18)]. (ang.).
  21. Chris Schulz. The Devil Put Dinosaurs Here. „The New Zealand Herald”. ISSN 1170-0777. [dostęp 2016-01-01]. [zarchiwizowane z adresu 2013-06-26]. (ang.). 
  22. Barry Nicolson. The Devil Put Dinosaurs Here. „NME”. ISSN 0028-6362. [dostęp 2017-12-02]. [zarchiwizowane z adresu 2017-11-12]. (ang.). 
  23. Stephen M. Deusner: Alice in Chains The Devil Put Dinosaurs Here. Pitchfork. [dostęp 2016-01-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-15)]. (ang.).
  24. Jordan Wagner. The Devil Put Dinosaurs Here. „Premier Guitar”. ISSN 1945-0788. [dostęp 2021-02-20]. [zarchiwizowane z adresu 2021-02-18]. (ang.). 
  25. Nick Krewen. Alice in Chains’ The Devil Put Dinosaurs Here Won’t Disappoint Fans. „Toronto Star”. ISSN 0319-0781. [dostęp 2017-12-02]. [zarchiwizowane z adresu 2013-06-26]. (ang.). 
  26. Canada Rock Chart – May 18, 2013. Billboard. [dostęp 2021-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-18)]. (ang.).
  27. Canada Rock Chart – July 13, 2013. Billboard. [dostęp 2021-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-18)]. (ang.).
  28. a b Alice in Chains – Chart History – Canada Rock. Billboard. [dostęp 2021-02-20]. (ang.).
  29. Hot Rock & Alternative Songs Chart – June 8, 2013. Billboard. [dostęp 2021-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-18)]. (ang.).
  30. Hot Rock & Alternative Songs Chart – June 22, 2013. Billboard. [dostęp 2021-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-18)]. (ang.).
  31. a b Alice in Chains – Chart History – Hot Rock & Alternative Songs. Billboard. [dostęp 2013-08-23]. (ang.).
  32. Rock & Alternative Airplay – April 20, 2013. Billboard. [dostęp 2021-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-18)]. (ang.).
  33. Rock & Alternative Airplay – July 13, 2013. Billboard. [dostęp 2021-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-18)]. (ang.).
  34. a b Alice in Chains – Chart History – Rock & Alternative Airplay. Billboard. [dostęp 2013-08-23]. (ang.).
  35. a b Alice in Chains – „Stone”. Lista przebojów Programu Trzeciego. [dostęp 2021-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-20)]. (pol.).
  36. Mainstream Rock Airplay – April 13, 2013. Billboard. [dostęp 2021-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-20)]. (ang.).
  37. a b Alice in Chains – Chart History – Mainstream Rock Airplay. Billboard. [dostęp 2013-05-07]. (ang.).
  38. Mainstream Rock Airplay – June 22, 2013. Billboard. [dostęp 2021-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-20)]. (ang.).
  39. Mainstream Rock Songs – 2013 Archive. Billboard. [dostęp 2015-07-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-27)]. (ang.).
  40. a b Rock Airplay Songs: 2013 Year–End Charts. Billboard. [dostęp 2015-09-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-16)]. (ang.).
  41. Graham Hartmann: Alice in Chains Team with Funny or Die for Hilarious ‘AIC 23’ Mockumentary. Loudwire. [dostęp 2021-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-13)]. (ang.).
  42. a b Amy Sciarretto: Alice in Chains’ Jerry Cantrell Supports Rocksmith 2014’s Real Play. [dostęp 2021-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-18)]. (ang.).
  43. Alice in Chains Guitarist Talks to IGN About ‘Rocksmith 2014 Edition’ (Video). Blabbermouth.net. [dostęp 2015-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-04)]. (ang.).
  44. Anya Zadrozny: Alice in Chains, Weezer, Bullet for My Valentine + More Added to ‘Guitar Hero Live’ Song List. Loudwire. [dostęp 2015-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-04)]. (ang.).
  45. Daniel Kreps. Exclusive: Rolling Stones, Green Day Lead ‘Guitar Hero Live’ Set List. „Rolling Stone”. ISSN 0035-791X. [dostęp 2021-02-20]. [zarchiwizowane z adresu 2021-02-18]. (ang.). 
  46. a b Jonathan Horsley. The 20 Best Guitar Riffs of the Decade. „Guitar World”. ISSN 1045-6295. [dostęp 2021-02-20]. [zarchiwizowane z adresu 2021-02-18]. (ang.). 
  47. Spencer Kaufman: Alice in Chains Rock ‘Jimmy Kimmel Live!’ with „Stone”, „Man in the Box” and „Hollow”. Loudwire. [dostęp 2021-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-18)]. (ang.).
  48. Nick Krewen. Watch Alice in Chains’ Revelatory „Man in the Box” on ‘Kimmel’. „Spin”. ISSN 0886-3032. [dostęp 2017-12-02]. [zarchiwizowane z adresu 2017-12-02]. (ang.). 
  49. a b Stone by Alice in Chains. setlist.fm. [dostęp 2015-07-06]. (ang.).
  50. Alice in Chains: Interview Clip from ‘Guitar Center Sessions’. Blabbermouth.net. [dostęp 2021-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-11)]. (ang.).
  51. Alice in Chains Concert Setlist at Guitar Center, Los Angeles. setlist.fm. [dostęp 2021-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-20)]. (ang.).
  52. Poligrafia dołączona do albumu The Devil Put Dinosaurs Here; wyd. Capitol, nr kat. 509999 47800 2 4.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]