Stigmoptera
| Stigmoptera | |
| Bechly, 1996 | |
| Okres istnienia: karbon–dziś | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| (bez rangi) | Dicondylia |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Nadrząd | |
| (bez rangi) | Palaeodonatoptera |
| (bez rangi) | Plesiodonatoptera |
| (bez rangi) | Apodonatoptera |
| (bez rangi) | Paneodonatoptera |
| (bez rangi) | Neodonatoptera |
| (bez rangi) | Panodialata |
| (bez rangi) | Nodialata |
| (bez rangi) | Discoidalia |
| (bez rangi) | Stigmoptera |
Stigmoptera – takson owadów z podgromady uskrzydlonych i nadrzędu Odonatoptera.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Tułów cechuje się odchylonymi do tyłu pteropleurami oraz wyciągniętymi przed śródplecze i stykającymi się między przedtułowiem i przednimi skrzydłami mezepisternitami, wskutek czego cały skrzydłotułów zorientowany jest mocno ukośnie. Jako autapomorfię podaje się występowanie na skrzydle właściwej, zesklerotyczowanej, często mikrorzeźbionej pterostygmy, położonej w wierzchołkowej części skrzydła, między żyłkami kostalną i radialną przednią, od strony nasadowej i odsiebnej odgraniczonej żyłkami poprzecznymi postnodalnymi. Ponadto charakterystyczne jest tak silne przesunięcie ku nasadzie żyłki aksillarnej zerowej, że leży ona na końcu płytki humeralnej. Punkt początkowy żyłki kubitalnej przedniej leży na trzonie żyłki medialnej tylnej, nie zaś na wspólnym trzonie żyłki kubitalnej przedniej i tylnej. Wolnej części odsiebnej żyłki kubitalnej tylnej brak zupełnie; żyłka ta uwsteczniona jest do formy przypominającej żyłkę poprzeczną. Brak również wolnej drugiej gałęzi żyłki analnej przedniej. Odnóża zatraciły funkcję kroczną i służą wyłącznie do chwytania i przytrzymywania podłoża lub ofiary[1]. Odwłok bierze udział w stabilizacji lotu[2]. Jego tergity są rozrośnięte w kierunku brzuszno-bocznym, tak że sternity są wąskie i oddzielone od tergitów drobnymi pasemkami błony pleuralnej (cecha ta określana jest jako mikropleuria i mikrosternia)[1]. Jak w przypadku innych Nodialata u samców na drugim i trzecim sternicie występuje wtórny aparat kopulacyjny, co wiąże się z charakterystycznym łączeniem się pary celem kopulacji[2].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Takson ten wprowadzony został w 1996 roku przez Güntera Bechly’ego[3]. Obejmuje wymarłe Protozygoptera oraz duży, obejmujący również ważki klad Panodonata[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Günter Bechly, Phylogenetic Systematics of Stem-Group Odonates / Discoidalia, [w:] Günter Bechly, Phylogenetic Systematics of Odonata, Böblingen 2007.
- ↑ a b Günter Bechly, Phylogenetic Systematics of basal Pterygota and Stem-Group Odonates, [w:] Günter Bechly, Phylogenetic Systematics of Odonata, Böblingen 2007.
- ↑ G. Bechly. Morphologische Untersuchungen am Flügelgeäder der rezenten Libellen und deren Stammgruppenvertreter (Insecta; Pterygota; Odonata) unter besonderer Berücksichtigung der phylogenetischen Systematik und des Grundplanes der Odonata. „Petalura”. Special-Volume 2, s. 1-402, 1996.
- ↑ a b Günter Bechly, Phylogenetic classification of fossil and extant odonates, [w:] Günter Bechly, Phylogenetic Systematics of Odonata, Böblingen 2007.