Stibaropus
| Stibaropus | |||
| Dufour, 1834 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
Stibaropus | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Scaptocoris molginus Schiødte, 1847 | |||
| Synonimy | |||
| |||
Stibaropus – rodzaj pluskwiaków z rodziny ziemikowatych i podrodziny Cephalocteinae. Obejmuje 14 opisanych gatunków.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Pluskwiaki o ciele przysadzistym[1], silnie wysklepionym[1][2], zwykle rudobrązowo ubarwionym[1]. Głowa jest szersza niż dłuższa[2], ku przodowi zwężona, na krawędziach powrębiana[3], zaopatrzona w przyoczka, okrągłe i wyłupiaste oczy złożone oraz czteroczłonową kłujkę o członie drugim pozbawionym półokrągłego płatka[2][3]. Nadustek ma krawędzie równoległe lub zwęża się ku przodowi. Płytki żuwaczkowe są dłuższe od nadustka[3], każda z przykrawędziowym szeregiem krótkich i grubych szczecin oraz dwoma takimiż szczecinkami położonymi przedwierzchołkowo[2]. Czułki zbudowane są z pięciu członów, z których drugi jest zredukowany, drobnych rozmiarów[2][3]. Szersze niż dłuższe, w zarysie zwężone ku przodowi z szeroko zaokrąglonymi kątami przednimi i tylnymi przedplecze ma szeregi chetoporów wzdłuż krawędzi bocznych. Tarczka jest szersza niż dłuższa, na szczycie szeroko zaokrąglona. Półpokrywy cechują się wyodrębnionymi od przykrywki egzokorium, mezokorium i międzykrywką, szeregiem chetoporów wzdłuż krawędzi kostalnych oraz przezroczystą lub półprzezroczystą, wykraczającą poza koniec odwłoka zakrywką[2]. Ujście gruczołów zapachowych ma wierzchołek wykształcony w formie dużego, rzucającego się w oczy, ząbkowatego wyrostka[3]. Wszystkie odnóża są krótkie i tęgie, zwieńczone smukłymi stopami o drugim członie najmniejszym[2][3]. Golenie przedniej pary są szablowato lub sierpowato wykrzywione, środkowej pary lekko buławkowate, a tylnej pary silnie maczugowate[2]. Krawędzie sternitów odwłoka w częściach bocznych są proste[3].
Przedstawiciele rodzaju zamieszkują południową część krainy palearktycznej oraz krainę orientalną. Zasięg ich obejmuje Półwysep Bałkański, Afrykę Północną, Zakaukazie, Rosję, Azję Środkową, subkontynent indyjski, Chiny i Azję Południowo-Wschodnią aż po Filipiny i Indonezję[3].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Takson ten wprowadzony został w 1851 roku przez Williama Sweetlanda Dallasa. Gatunkiem typowym autor ów wyznaczył Stibaropus brunneus[4], który potem zsynonimizowany został[3] ze Scaptocoris molginus, opisanym w 1848 roku przez Jørgena M.C. Schiødte[5]. 1882 roku Victor Antoine Signoret wprowadził rodzaj Schiodtella[6], którego w końcu XX wieku traktowano jako synonim Stibaropus lub jego podrodzaj[2]. Przywrócenia mu rangi odrębnego rodzaju dokonał w 1999 roku Jerzy Adrian Lis[3].
Do rodzaju tego zalicza się 14 opisanych gatunków[7][3]:
- Stibaropus bocagei Carvalho, 1969
- Stibaropus callidus (Schiodte, 1848)
- Stibaropus formosanus (Takano & Yanagihara, 1939)
- Stibaropus henkei (Jakovlev, 1874)
- Stibaropus hohlbecki Kiritshenko, 1912
- Stibaropus indonesicus (Wilbrink, 1912)
- Stibaropus javanus Lis, 1994
- Stibaropus laevicollis Montandon, 1897
- Stibaropus molginus (Schiodte, 1848)
- Stibaropus pseudominor Lis, 1991
- Stibaropus secundus (Lis, 1991)
- Stibaropus struempeli Lis, 1994
- Stibaropus subglaber Breddin, 1900
- Stibaropus sumatranus Lis, 1994
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Randall T. Schuh, James Alexander Slater: True bugs of the world (Hemiptera:Heteroptera): classification and natural history. Cornell University Press, 1995, s. 220-225. ISBN 0-8014-2066-0. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Jerzy Adrian Lis: A revision of oriental burrower bugs (Heteroptera: Cydnidae). Bytom: Upper Silesian Museum, 1994, s. 15-26. ISBN 83-901173-1-2.
- ↑ a b c d e f g h i j k Jerzy Adrian Lis. Taxonomy and phylogeny of Cephalocteinae with a reference to their historical biogeography (Hemiptera: Heteroptera: Cydnidae). „Polskie Pismo Entomologiczne”. 68, s. 111-131, 1999.
- ↑ W.S. Dallas: List of the specimens of hemipterous insects in the collection of the British Museum. Part I. London: Taylor, 1851, s. 111, 125.
- ↑ J.C. Schiødte. Om en gruppe af gravende Cimicies. „Naturhistorisk Tidsskrift”. 2 (1847), s. 447-464, 1848.
- ↑ V. Signoret. Notes sur divers Hémiptères Hétéroptères. „Bulletin de la Société Entomologique de France”. 1881, s. 218-219, 1882.
- ↑ genus Stibaropus Dallas, 1851. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2023-09-10].