Stefan Wyczółkowski
| |
 major piechoty
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Stefan Michał Wyczółkowski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
13 sierpnia 1893 |
| Data i miejsce śmierci |
1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1915–1940 |
| Siły zbrojne |
|
| Jednostki | |
| Stanowiska |
komendant RU |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
       
| |
Stefan Michał Wyczółkowski (ur. 13 sierpnia 1893 w Chełmie, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – major piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 13 sierpnia 1893 w Chełmie[1][2], w rodzinie Romualda i Antoniny z Grabińskich (zm. 1906)[3]. Ukończył gimnazjum klasyczne.
Służył w armii rosyjskiej. Po skończeniu szkoły oficerskiej w Odessie (1915), walczył na froncie. W 1917 w stopniu kapitana wstąpił do 1 polskiego pułku rezerwowego[4]. Po wybuchu rewolucji w Rosji przedostał się do Francji i służył w Armii gen. Hallera. Służył w 1 pułku strzelców polskich jako dowódca kompanii a następnie batalionu[4]. W drugiej połowie kwietnia 1919 roku wraz z pierwszymi oddziałami dotarł do Polski.
Wstąpił do Wojska Polskiego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 43 pułku strzelców Legionu Bajończyków. Dowodził batalionem.
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku i w 1922 roku został zweryfikowany do stopnia kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku. Pozostał w 43 pułku strzelców Legionu Bajończyków, gdzie był dowódcą II baonu[5]. W tym samym roku został awansowany na majora piechoty ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 roku[6]. W jednostce służył do roku 1928. W 1928 został przeniesiony do 56 pułku piechoty wielkopolskiej na stanowisko dowódcy I baonu[7]. Od 1930 przebywał w dyspozycji szefa Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych[8] i kierowany był do różnych zadań m.in. jako dowódca Baonu Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 6a w Rawie Ruskiej[1], kierownik 6 Okręgowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego we Lwowie. W czerwcu 1934 został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Radomsko na stanowisko komendanta. 1 września 1938 dowodzona przez niego jednostka została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Radomsko, a zajmowane przez niego stanowisko otrzymało nazwę „komendant rejonu uzupełnień”. W marcu 1939 w dalszym ciągu pełnił służbę na tym stanowisku[9]. W 1939 służył w Departamencie Piechoty MSWojsk.[10]
W 1940 został zamordowany przez NKWD w Charkowie i pochowany w bezimiennej mogile zbiorowej. Obecnie jego szczątki spoczywają w Piatichatkach na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie. Figuruje na Liście straceń, poz. 538.
5 października 2007 Minister Obrony Narodowej awansował go pośmiertnie do stopnia podpułkownika[11]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 1559[4] (13 kwietnia 1921)[12][2]
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[13][14]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[10]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[10]
- Państwowa Odznaka Sportowa[15]
- Krzyż Wojenny (Francja, 1932)[16]
- Medal Zwycięstwa (Médaille Interalliée) (1921)[17][18]
- Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny (Francja, 1921)[17][18]
17 stycznia 1933 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”[1].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
- Zarys historji wojennej 43-go Pułku Strzelców Kresowych. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- Obozy NKWD dla jeńców polskich
- Ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
- Zbrodnia katyńska
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-01-03].
- ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-01-03].
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 616, tu podano, że urodził się 19 sierpnia 1892.
- ↑ a b c Kazimierz Banaszek, Krystyna Wanda Roman, Zdzisław Sawicki, Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich, 2000, s. 325.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 251, 408.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 232, 349.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 70, 173.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 26, 435.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 19, 856.
- ↑ a b c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 616.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 23 kwietnia 1921, s. 811.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928, s. 408.
- ↑ Na podstawie fotografii [1].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 4 lipca 1932, s. 336.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 34 z 27 sierpnia 1921, s. 1318.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 70.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-12-31].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Kazimierz Banaszek, Krystyna Wanda Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Dowódcy batalionów 56 Pułku Piechoty Wielkopolskiej
- Komendanci uzupełnień II Rzeczypospolitej
- Ludzie urodzeni w Chełmie
- Majorowie piechoty II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Państwową Odznaką Sportową
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie Wojska Polskiego zamordowani w Charkowie
- Oficerowie 43 Pułku Strzelców Legionu Bajończyków
- Pochowani na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu na Piatichatkach w Charkowie
- Polacy w I wojnie światowej
- Polacy – wojskowi Imperium Rosyjskiego
- Polacy – żołnierze Armii Imperium Rosyjskiego w I wojnie światowej
- Polacy odznaczeni Krzyżem Wojennym (Francja)
- Polacy odznaczeni Medalem Pamiątkowym Wielkiej Wojny
- Polacy odznaczeni Medalem Zwycięstwa
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1893
- Zmarli w 1940
- Żołnierze Armii Polskiej we Francji 1917–1919