Sonja Biserko
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
pisarz |
Sonja Biserko (serb. Соња Бисерко; ur. 14 lutego 1948 w Belgradzie[1]) – serbska pisarka, ekonomistka i dyplomatka, działaczka społeczna.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Jest córką dyplomaty Đuro narodowości serbskiej i Chorwatki Mariji[2]. Ukończyła studia na wydziale ekonomicznym Uniwersytetu w Belgradzie[3]. Początkowo pracowała w przedsiębiorstwie handlu zagranicznego, skąd przeniosła się do ministerstwa spraw zagranicznych[3]. W latach 80. XX w. pracowała w ambasadzie jugosłowiańskiej w Londynie, a następnie w przedstawicielstwie jugosłowiańskim przy ONZ w Genewie[1]. W 1991 zrezygnowała z pracy w dyplomacji na znak protestu przeciwko polityce Slobodana Miloševicia[3]. W tym samym roku w Genewie zorganizowała spotkanie działaczy opozycyjnych wobec Miloševicia. W roku 1994 założyła Komitet Praw Człowieka w Serbii i stanęła na jego czele. Organizacja zajmowała się dokumentacją zbrodni wojennych, działała także w obronie osób prześladowanych politycznie[1]. W latach 90. Biserko działała na rzecz dialogu między Serbami i Albańczykami w Kosowie[3].
W kwietniu 1997 wystąpiła na konferencji zorganizowanej przez University of California w Berkeley, przedstawiając rolę, jaką odegrały serbskie media w przygotowaniach do wojny i ludobójstwa w byłej Jugosławii[4]. W czasie debaty w Parlamencie Europejskim dotyczącej współpracy i dialogu na Bałkanach, przekonywała zebranych, że serbska elita polityczna pozostawała zakładnikiem mitu Wielkiej Serbii i teorii głoszącej, że Serbia jest ofiarą międzynarodowego spisku. Byłą zwolenniczką ścisłej współpracy władz Serbii z Międzynarodowym Trybunałem Karnym dla byłej Jugosławii, uznając to za obowiązek moralny[5].
Działalność Sonji Biserko została uznana przez ugrupowania nacjonalistyczne za zdradę Serbii[2]. W roku 2008 działacze organizacji Pokret 1989 (Ruch 1989) zorganizowali protest przed siedzibą Komitetu Praw Człowieka w Serbii, wykrzykując obraźliwe hasła przeciwko działaczom Komitetu i pozostawiając tablice z namalowanymi swastykami w pobliżu budynku[6]. Komitet otrzymywał także listy z pogróżkami, samej Soni Biserko grożono w nich śmiercią[7].
Biserko jest autorką ponad 140 publikacji, poświęconych masakrze w Srebrenicy, a także innym zbrodniom w czasie wojny w b. Jugosławii[5]. Zajmowała się także dokumentacją działań podjętych przez Serbski Kościół Prawosławny i Serbską Akademię Nauk i Sztuk w propagowaniu serbskiego nacjonalizmu i ekstremizmu. W 2014 była przedstawicielką ONZ do prowadzenia śledztwa w sprawie zbrodni przeciwko ludzkości popełnionych w Korei Północnej[3].
Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
Sonja Biserko jest laureatką kilkunastu nagród za swoją działalność. W roku 1994 otrzymała nagrodę przyznawaną przez nowojorski komitet prawników zajmujących się prawami człowieka. W 2009 została uhonorowaną nagrodą przyznawaną przez miasto Weimar, a rok później nagrodą za działalność w zakresie praw człowieka przyznawaną przez Uniwersytet w Oslo. W 2010 otrzymała honorowe obywatelstwo Sarajewa[1]. W tym samym roku została odznaczona chorwackim Orderem Księcia Trpimira[8].
Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]
- 1993: Yugoslavia. Collapse, war, crimes
- 1996: In the name of humanity. Collection of documents
- 2004: Srbija na Orijentu
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Istinski borac za istinu i pravdu. kliker.info. [dostęp 2022-01-04]. (serb.).
- ↑ a b СОЊА БИСЕРКО - Искомплексирана наказа. crveneberetke.com. [dostęp 2022-01-04]. (serb.).
- ↑ a b c d e Srbija je poražena, Milošević je i danas pobednik. Danas. [dostęp 2022-01-04]. (serb.).
- ↑ Sonja Biserko/Reporting from the Killing Fields. nettime.org. [dostęp 2022-01-04]. (serb.).
- ↑ a b Sonja biserko.Srebrenica, quinze ans après. courrierinternational.com. [dostęp 2022-01-04]. (fr.).
- ↑ SOLIDARNOST SA SONJOM BISERKO. zeneucrnom.org. [dostęp 2022-01-04]. (serb.).
- ↑ Sarah Correia: Transnational Terrorism, Organized Crime and Peace-Building: Human Security in the Western Balkans. Springer, 2010, s. 343. ISBN 978-0-230-28147-9.
- ↑ Odluka o odlikovanju Sonje Biserko Redom kneza Trpimira s ogrlicom i Danicom. narodne-novine.nn.hr. [dostęp 2022-01-04]. (chorw.).