Skróty używane w astronomii i astronautyce

Oto lista skrótów używanych w astronomii, bądź astronautyce, które znajdują się (niebieskie), lub jeszcze się nie znalazły (czerwone) w polskiej Wikipedii.

Indeks

0–9 – A – B – C – D – E – F – G – H – I – J – K – L – M – N – O – P – Q – R – S – T – U – V – W – X – Y – Z

---

0–9

• 2dF – two degree Field (pole widzenia o boku 2°) – spektrograf na Teleskopie Angielsko-Australijskim
• 2MASS – Two Micron All-Sky Survey

A

• AAO – Anglo-Australian Observatory
• AAP – Apollo Application Program
• AAT – Anglo-Australian Telescope (Teleskop Angielsko-Australijski)
• AAS – American Astronomical Society (Amerykańskie Towarzystwo Astronomiczne)
• ALMA – Atacama Large Millimeter Array
• APEX – Atacama Pathfinder Experiment
• APG – Atlas of Peculiar Galaxies (Atlas osobliwych galaktyk)
• ASAS – All Sky Automated Survey (Automatyczny przegląd całego nieba)
• ATV – Automatic Transfer Vehicle (Automatyczny Pojazd Transportowy)
• AU – Astronomical Unit (jednostka astronomiczna – j.a.)

B

• BD – Bonner Durchmunsterung

C

• CD – Cordoba Durchmusterung – atlas nieba i katalog gwiazd
• CERN – Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire (Europejski Ośrodek Badań Jądrowych)
• CfA – Harvard – Smithsonian Center for Astrophysics
• CGCG – Catalogue of Galaxies and of Clusters of Galaxies (Katalog Galaktyk i Gromad Galaktyk)
• CGRO – Compton Gamma Ray Observatory
• CMB – Cosmic Microwave Background (mikrofalowe promieniowanie tła)
• CM – Command Module (moduł załogowy – dowodzenia)
• CNES – Centre National d'Études Spatiales (francuski Państwowy Ośrodek Badań Kosmicznych)
• COAST – Cambridge Optical Aperture Synthesis Telescope
• COBE – Cosmic Background Explorer (Badacz tła kosmicznego)
• CRV – Crew Return Vechicle
• CSA – Canadian Space Agency (Kanadyjska Agencja Kosmiczna)

D

• DDO – David Dunlap Observatory również obiekty Katalogu galaktyk karłowatych
• dec. – declination (deklinacja)
• DSO – Deep Sky Object (obiekt głębokiego nieba)

E

• ECSS – European Cooperation for Space Standarization
• ELT - Extremely Large Telescope (Ekstremalnie Wielki Teleskop)
• E-ELT – European Extremely Large optical/near-infrared Telescope (Ekstremalnie Wielki Teleskop Europejski)
• ELA – Ensemble de Lancement Ariane (kompleks startowy rakiet Ariane)
• ESA – European Space Agency (Europejska Agencja Kosmiczna)
• ESO – European Southern Observatory (Europejskie Obserwatorium Południowe)
• ET – External Tank (Zewnętrzny Zbiornik)
• ESOC – European Space Operations Centre (Europejskie Centrum Operacji Kosmicznych)
• EUVE – Extreme Ultraviolet Explorer
• EVA – Extra-vehicular Activity (działalność na zewnątrz statku kosmicznego)
• EVN – European VLBI Network
• EXOSAT – European X-Ray Observatory

F

• FSS – Fixed Service Structure (Stała Struktura Obsługi)
• FMO – Fast Moving Object (Szybko Poruszający się Obiekt)
• FUSE – Far Ultraviolet Spectrographic Explorer

G

• GCl – Globular Cluster (gromada kulista)
• GEO – Geostationary orbit (orbita geostacjonarna)
• GPS – Global Positioning System (globalny system nawigacji satelitarnej)
• GMRT – Giant Meterwave Radio Telescope
• GSFC – Goddard Space Flight Center
• GSLV – Geosynchronous Satellite Launch Vehicle
• GTO – Geostationary Transfer Orbit (orbita przejściowa do geostacjonarnej)

H

• HCG – Hickson Compact Groups (Zwarte Grupy Hicksona)
• HD – Henry Draper Catalogue (katalog Henry'ego Drapera)
• HDE – Henry Draper Catalogue Extension (rozszerzenie katalogu Henry'ego Drapera)
• HEAO-2 – High Energy Astrophysical Observatory (Einstein)
• HIP – katalog Hipparcosa
• HR – Harvard Revised Catalogue
• HRD – Hertzsprung-Russel Diagram
• H-R – (diagram) Hertzsprunga-Russella
• HRSC – High Resolution Stereo Camera (stereoskopowa kamera o wysokiej rozdzielczości)
• HST – Hubble Space Telescope (Kosmiczny Teleskop Hubble'a)

I

• IAU – International Astronomical Union (Międzynarodowa Unia Astronomiczna)
• IC – Index Catalogue
• ICBM – Intercontinental Ballistic Missile
• IMO – International Meteor Organization
• IOTA – Infrared Optical Telescope Array
• IRAS – Infrared Astronomy Satellite
• ISAS – Institute of Space and Aeronautical Science
• ISO – Infrared Space Observatory
• ISRU – In-Situ Resource Utilization
• ISS – International Space Station (Międzynarodowa Stacja Kosmiczna)
• IUE – International Ultraviolet Explorer
• IVA – Intravehicular Activity (działalność wewnątrz rozkompresowanego statku kosmicznego)

J

• JAXA – Japan Aerospace Exploration Agency (Japońska Agencja Eksploracji Przestrzeni Powietrznej)
• JDEM – Joint Dark Energy Mission
• JIMO – Jupiter Icy Moons Orbiter
• JPL – Jet Propulsion Laboratory
• JWST – James Webb Space Telescope (Teleskop Kosmiczny Jamesa Webba)

K

• KBO – Kuiper Belt Object (obiekt Pasa Kuipera)
• kpc – kiloparsec (kiloparsek)
• KSC – John F. Kennedy Space Center (Centrum Lotów Kosmicznych imienia Johna F. Kennedy'ego)

L

• LC – Launch Complex (kompleks startowy)
• LCDM – inflationary lambda cold dark matter model (inflacyjny model lambda z zimną ciemną materią)
• LDN – Lynds Dark Nebula, katalog ciemnych mgławic
• LEO – Low Earth Orbit (niska orbita okołoziemska)
• LEDA – Lyon-Meudon Extragalactic Database
• LEP – Large Electron-Positron Collider (Wielki Zderzacz Elektronów i Pozytonów)
• LGM – Little Green Man (Mały Zielony Ludzik)
• LHC – Large Hadron Collider (Wielki Zderzacz Hadronów)
• LIGO – Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory (Laserowe Obserwatorium Interferometryczne Fal Grawitacyjnych)
• LISA – Laser Interferometer Space Antenna
• LM – Lunar Module (moduł księżycowy)
• LMC – Large Magellanic Cloud (Wielki Obłok Magellana)
• LOFAR – Low Frequency Array
• LP – Lunar Prospector
• LY – Light Year (rok świetlny)

M

• M – numer obiektu w katalogu Messiera
• ^m – magnitudo
• MACHO – Massive Compact Halo Object (masywne, zwarte obiekty z halo)
• mag. – magnitudo (wielkość gwiazdowa)
• MER-A – Mars Exploration Rover A (Spirit)
• MER-B – Mars Exploration Rover B (Opportunity)
• MERLIN – Multi-Element Radio Linked Interferometer Network
• MKS – Mieżdunarodnaja Kosmiczeskaja Stancyja (ros. Międzynarodowa Stacja Kosmiczna)
• ML – Mobile Launcher (Ruchoma Wyrzutnia)
• MLP – Mobile Launcher Platform (Ruchoma Platforma Startowa)
• Mpc – Megaparsec
• MRO – Magdalena Ridge Observatory Interferometer
• MRO – Mars Reconnaissance Orbiter

N

• NACA – National Advisory Committee for Aeronautics
• NASA – National Aeronautics and Space Administration (Narodowa Agencja Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej)
• NASDA – National Space Development Agency
• NEA – Near Earth Asteroid
• NEAR – Near Earth Asteroid Rendezvous
• NEO – Near Earth Objects (Obiekty Bliskie Ziemi)
• NGC – New General Catalogue (of Nebulae and Star Clusters)
• NGST – New Generation Space Telescope (Teleskop Kosmiczny Nowej Generacji)
• NORAD – North American Aerospace Defense Command
• NOT – Nordic Optical Telescope
• NTR – Nuclear Thermal Rocket (rakieta z czynnikiem roboczym podgrzewanym reaktorem jądrowym)
• NTT – New Technology Telescope

O

• OAO – Orbiting Astronomical Observatories (Orbitalne Obserwatoria Astronomiczne)
• OCl – Open Cluster (gromada otwarta)
• OGLE – The Optical Gravitational Lensing Experiment (Eksperyment Soczewkowania Grawitacyjnego)
• OPF – Orbiter Processing Facility
• OSIRIS-REx – Origins Spectral Interpretation Resource Identification Security Regolith Explorer
• OTW – Ogólna Teoria Względności
• OV – Orbiter Vehicle (orbiter)
• OWL – Overwhelmingly Large Telescope (Przeogromnie Duży Teleskop)

P

• pc – parsec (parsek)
• PaST – Primeval Structure Telescope (Teleskop Struktur Pierwotnych)
• PGC – Principal Galaxies Catalogue
• PS – parsek
• PSR – pulsar
• PTA – Polskie Towarzystwo Astronomiczne
• PTMA – Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii

Q

• QSO – quasi-stellar object (kwazar)
• QSR – quasi-stellar radio source (kwazar)

R

• R.A. – Right Ascension (rektascensja)
• RAS – Royal Astronomical Society (Królewskie Towarzystwo Astronomiczne)
• RCW – Rodgers, Campbell, Whiteoak, katalog emisji H-alfa
• RMS – Remote Manipulator System (zdalny manipulator wahadłowca amerykańskiego)
• RN – Rakieta Nośna
• ROSAT – Röntgensatellit (satelita rentgenowski)
• RRAT – Rotating Radio Transient (Nieregularne Radioźródło)
• RSS – Rotating Service Structure (Obrotowa Struktura Obsługi)

S

• SALT – Southern African Large Telescope (Wielki Teleskop Południowoafrykański)
• SAO – Smithsonian Astrophysical Observatory, część Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics
  • SAO – Smithsonian Astrophysical Observatory Star Catalog (katalog gwiazd)
• SDSS – Sloan Digital Sky Survey
• SETI – Search for Extraterrestial Intelligence (Poszukiwania pozaziemskiej inteligencji)
• SEVA – Standing EVA (działalność na zewnątrz statku kosmicznego – niepełne wyjście)
• SIMBAD – the Set of Identifications, Measurements, and Bibliography for Astronomical Data (baza danych obiektów astronomicznych)
• SKA – Square Kilometre Array
• SLC – Space Launch Complex (kompleks startowy – armia amerykańska)
• SMC – Small Magellanic Cloud (Mały Obłok Magellana)
• SN – supernowa
• SOHO – Solar and Heliospheric Observatory
• SRB – Solid Rocket Booster (rakieta dodatkowa na paliwo stałe)
• SRM – Solid Rocket Motor (silnik rakietowy na paliwo stałe)
• SSME – Space Shuttle Main Engines (główne silniki promu kosmicznego)
• SST – Spitzer Space Telescope (Kosmiczny Teleskop Spitzera)
• SSTO – Single Stage To Orbit (rakieta jednostopniowa)
• STS – Space Transportation System (System Transportu Kosmicznego)
• STScI – Space Telescope Science Institute (Instytut Naukowy Teleskopu Kosmicznego)
• STW – Szczególna Teoria Względności

T

• TLE – Two Line Elements (elementy dwuliniowe – dane orbitalne dla programów)
• TNO – Trans-Neptunian Objects (obiekty transneptunowe)
• TRACE – Transition Region and Coronal Explorer

U

• UAI – Union Astronomique Internationale (Międzynarodowa Unia Astronomiczna)
• UFO – Unidentified Flying Object (Niezidentyfikowany Obiekt Latający)
• UGC – Uppsala General Catalogue of Galaxies
• UKSC – United Kingdom SALT Consortium
• US – Układ Słoneczny

V

• VAB – Vehicle (dawniej – Vertical) Assembly Building (Budynek Montażu Pojazdów)
• VASIMR – Variable Specific Impulse Magnetoplasma Rocket
• VISTA – Visible & Infrared Survey Telescope for Astronomy
• VLA – Very Large Array (Bardzo Duży Układ)
• VLBI – Very Long Baseline Interferometry (Interferometria wielkobazowa)
• VLT – Very Large Telescope (Bardzo Duży Teleskop)
• VLTI – Very Large Telescope Interferometer

W

• WCP – Wielka Czerwona Plama
• WHT – William Herschel Telescope
• WIMP – Weakly Interacting Massive Particle (słabo oddziałująca cząstka o dużej masie)
• WISE – Wide-field Infrared Survey Explorer – teleskop kosmiczny pracujący w zakresie podczerwieni
• WMAP – Wilkinson Microwave Anisotropy Probe
• WNC – Winnecke Catalogue of Double Stars
• WW – Wielki Wybuch

X

• XMM – X-ray Multi Mirror Telescope Newton (XMM-Newton)

Z

• ZHR – Zenithal Hourly Rate (liczba zenitalnych spadków na godzinę)
• ZAMS – Zero Age Main Sequence (gwiazda ciągu głównego wieku zerowego)

Zobacz też

• gwiazdozbiory według nazw łacińskich