Ratusz w Rotterdamie
nr rej. 513763 Rotterdam 1997 Rijskmonumenten | |
Ratusz, Coolsingel | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres |
Coolsingel 40 |
Styl architektoniczny |
Beaux-Arts |
Architekt |
Henri Evers |
Wysokość całkowita |
71 m |
Rozpoczęcie budowy |
12.08.1914 |
Ukończenie budowy |
01.09.1920 |
Położenie na mapie Rotterdamu | |
Położenie na mapie Holandii | |
Położenie na mapie Holandii Południowej | |
51°55′22″N 4°28′47″E/51,922778 4,479722 |
Stary Ratusz w Rotterdamie – budynek z pierwszej połowy XX wieku, zaprojektowany przez Henriego Eversa, znajdujący się przy ulicy Coolsingel[1][2]. Jego budowa trwała sześć lat i została ukończona w 1920 roku. Jest jedną z niewielu budowli w centrum miasta, która przetrwała bombardowanie z 14 maja 1940 roku[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Na początku XIV wieku funkcję dzisiejszego ratusza pełnił miejski pensjonat, do którego przybywali kupcy i handlowcy będący w tranzycie. Przez rozrastającą się społeczność i coraz większą liczbę ludzi przybywających do budynku, gmina ustanowiła go ratuszem. Następnie w 1606 roku budowla zyskała klasycystyczne fasady, które po rozbudowie w 1832 roku znalazły się po stronie Kaasmarkt[4].
Wraz z rozwojem miasta i upływem XIX wieku ratusz stawał się za mały dla rotterdamskiej społeczności. Niepraktyczna była też jego lokalizacja, wśród wielu wąskich uliczek[5]. W 1860 roku pojawił się pomysł, gdzie umieścić nowy budynek, a właściwie ciąg budowli, wśród których był właśnie ratusz i nowy budynek poczty. Odpowiednim miejscem był teren dzielnicy Zandstraatbuurt, w której mieszkało około 2400 osób[2]. Decyzja o zburzeniu dzielnicy zapadła w 1906 roku (kiedy urząd burmistrza objął Alfred Rudolf Zimmerman)[6]. Rozbiórka trwała do sierpnia 1913, a budowę ratusza rozpoczęto rok później, 12 sierpnia 1914 roku[2].
Henri Evers zaczął pracę nad projektem w 1911 roku, kiedy dokonał pierwszych szkiców. Plan architekta został zaakceptowany przez radę miasta i burmistrza Alfreda Rudolpha Zimmermana w 1913 roku. Burmistrz dobrze znał architekta, co mogło wpłynąć na jego wybór projektu, ponieważ wiele rotterdamczyków wolało projekt Willema Kromhouta. Budowa kosztowała 2,85 mln NLG[7]. Budynek od 1997 roku ma status Rijksmonument (holenderski obiekt narodowego dziedzictwa)[8].
Budynek[edytuj | edytuj kod]
Ratusz ma wymiary 86 metrów na 106 metrów i jest zbudowany wokół dużego wewnętrznego dziedzińca, z trzema wejściami, od Coolsingel, Stadhuisstraat i Doelwater[2]. Architektura budynku to połączenie kilku różnych stylów, głównie Beaux-Arts i art-deco z wpływami kultury bizantyjskiej i rzymskiej. Ratusz jest zbudowany z betonu, posiada kamienne cokoły, a elewacja została pokryta piaskowcem. Piaskowiec wraz z upływem czasu stawał się czarny, ale w 2000 roku ratusz został oczyszczony, co przywróciło jego dawny wygląd. Wieża zegarowa ma 71,5 metrów wysokości i została wzniesiona nad holem centralnym[2]. Na szczycie wieży znajduje się 3,5-metrowy posąg Złoty Anioł Pokoju autorstwa Johana Kellera. Dzwonnica zawierała carillon z 48 dzwonami, który był prezentem od Van Ommerena[2]. Carillon został zabrany przez okupantów podczas wojny i zastąpiony w 1948 roku. W wewnętrznym ogrodzie znajdują się dwa brązowe posągi Merkurego i Neptuna autorstwa Bona Ingena-Housza oraz fontanna Simona Miedema symbolizująca główne przyczyny rozkwitu miasta, czyli przemysł, handel i rybołówstwo. Wewnętrzne dziedzińce powodują, że światło słoneczne może dostać się do większości z sal. Te najważniejsze, czyli Raadzaal i Burgerzaal znajdują się na pierwszym piętrze i można do nich przejść od sali centralnej[9].
Fasada[edytuj | edytuj kod]
Na fasadzie budynku można znaleźć 11 medalionów, zaprojektowanych przez Lambertusa Franciscusa Edema van der Tuuk i Arenda Odé. Po lewej stronie frontowej ściany budynku widnieją medaliony z trzema cnotami, czyli odwaga (Furtido), wzajemne zaufanie (mutua fides) i braterstwo (fraternitas). Pośrodku, medaliony przedstawiają osobistości, które odegrały kluczową rolę w rozwoju kultury i nauki w Rotterdamie, są to: Johan van der Veeken (dyrektor Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej), Erazm z Rotterdamu (filozof) i Pieter de Hooch (malarz). Pomiędzy nimi znajdują się emblematy z napisami „Mercatury” (handel) i „Ars Scientia” (Sztuki i nauki). Po prawej stronie frontu ratusza medaliony przedstawiają starożytnych mężów stanu – króla Izraela Salomona i ateńskiego władcę Peryklesa. Między tymi portretami znajduje się tekst „Servi Legis Simus” co znaczy „My sługami prawa”[10].
Sale[edytuj | edytuj kod]
Burgerzaal to główna sala usytuowana na pierwszym piętrze. Przy głównym wejściu znajduje się popiersie architekta Henriego Eversa. Jest bogato zdobiona malowidłami ściennymi Johna Thorna Prikkera. Wśród nich jest kolaż herbów i flag przyjaznych narodów, zgrupowanych wokół złotych liter SPQR[11]. Z sali można wyjść na duży balkon, z którego można podziwiać widok miasta. Sala służy do organizacji oficjalnych przyjęć, takich jak prezentacje książek, ceremonie wręczania nagród, spotkania kulturalne i przyjęcia po ceremoniach ślubnych, które odbywają się w sąsiedniej sali weselnej. W sali znajdują się też organy z 1920 roku. Raadzaal zostało przyozdobione realistycznymi malowidłami ściennymi Mariusa Richtersa, który przedstawił na nich pracowników rotterdamskiego portu[12]. Na środku hali ratusza znajduje się rzeźba Sterker door strijd (Silniejszy przez walkę), co jest mottem Rotterdamu. Jest to dzieło Hanka Hansa, podarowane na rzecz ratusza przez królową Wilhelminę w 1948 roku. Rzeźba ma 2,5 metra wysokości, a razem z podstawą - 4 metry. Hans stworzył swoje dzieło z jednego bloku marmuru, które waży między 5000 a 6000 kilogramów. Przed przyjęciem podarunku od królowej wzmocniono podłogę, podpierając ją od strony piwnicy kolumnami[13][14].
Sztuka w ratuszu[edytuj | edytuj kod]
Dużo artystów przyczyniło się do upiększenia ratusza. Był to celowy, zaplanowany przez Henriego Evansa zabieg, by w budynku, na nim i w jego otoczeniu znajdowało się wiele dzieł sztuki, które dadzą obraz historii, wielkości i świetności rotterdamskiej i holenderskiej kultury. Niektóre z tych dzieł to[2]:
- posąg Hugo de Groota autorstwa Auke Hettema
- medaliony autorstwa Lambertusa Franciscusa Edema van der Tuuka[15] i Arenda Odé
- statua Johana van Oldenbarnevelta, zaprojektowana przez Charlesa van Wijka, wykonana przez Arenda Odé po śmierci projektanta
- posągi Genius met fakkel[16] (Geniusz z pochodnią) i Stedenmaagd[17] (dziewica miasta) autorstwa Toona Dupuisa
- rzeźby Oplettendheid (uważność) i Waakzaamheid (czujność) autorstwa Brama Hesselinka[18]
- rzeźby Beleid en Toewijding (Zasady i poświęcenie) autorstwa Eduarda Jacobsa[19]
- rzeźby De Leerplicht en de Tijd (Edukacja i czas) autorstwa Fré Jeltsema[20]
- rzeźba De Gerechtigheid (Sprawiedliwość) autorstwa Arenda Odé[21]
- płaskorzeźby De Portier en de Fiscus autorstwa Simona Miedema[22]
- rzeźby na dziedzińcu siedmiu nieznanych postaci stworzył Dirk Wolbers
- posąg Vredesengel (Złoty Anioł Pokoju)[23], fryz Terracottareliëfs (relikwie z terakoty)[24], rzeźby De Tijd en de Plicht (Czas i Obowiązek)[25], Verdraagzaamheid (Tolerancja), Onafhankelijkheid (Niezależność)[18], obrazy kontynentów i popiersie Henriego Eversa znajdujące się w holu, stworzył Johan Keller
- inne dekoracje budynku tworzyli również Johan Bijsterveld, Lucas Wensing, Arnold Leeflang
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stadhuis Rotterdam [online], www.holland.com, 2 sierpnia 2012 [dostęp 2019-10-24] (niderl.).
- ↑ a b c d e f g The Rotterdam City Hall. Highlights of the Rotterdam City Hall, Geemente Rotterdam [dostęp 2019-10-30] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-31] (ang.).
- ↑ Rotterdam City Hall [online], www.holland.com, 22 października 2012 [dostęp 2019-10-30] (ang.).
- ↑ De geschiedenis van het Stadhuis van Rotterdam en het Zandstraatkwartier [online], www.engelfriet.net [dostęp 2019-10-24] (niderl.).
- ↑ Het stadhuis aan de Hoogstraat in Rotterdam [online], Rijnmond [dostęp 2019-11-19] (niderl.).
- ↑ Ruzie rond het stadhuis [online], Museum Rotterdam - van de stad [dostęp 2019-11-19] (niderl.).
- ↑ stadhuis – Cityportal Rotterdam [online], web.archive.org, 8 maja 2014 [dostęp 2019-10-24] [zarchiwizowane z adresu 2014-05-08] .
- ↑ Stadhuis in Rotterdam | Monument – Rijksmonumenten.nl [online], rijksmonumenten.nl [dostęp 2019-10-24] (niderl.).
- ↑ Beeldende Kunst , Openbare Ruimte Rotterdam , Zonder titel [online], BKOR [dostęp 2019-10-24] (ang.).
- ↑ Rotterdam – Medaillons [online], standbeelden.vanderkrogt.net [dostęp 2019-10-24] (niderl.).
- ↑ Johan Thorn Prikker: Wandschildering in Rotterdam [online], web.archive.org, 27 marca 2011 [dostęp 2019-10-24] [zarchiwizowane z adresu 2011-03-27] (niderl.).
- ↑ Raadzaal Rotterdam Stadhuis [online], deMunnik-deJong architecten [dostęp 2019-10-24] (niderl.).
- ↑ http://web.archive.org/web/20171019215714/https://www.rotterdam.nl/loket/documentenkcc/stadhuisgids.pdf
- ↑ Beeldende Kunst , Openbare Ruimte Rotterdam , Sterker door strijd [online], BKOR [dostęp 2019-10-24] (ang.).
- ↑ Lambertus Franciscus Edema van der Tuuk [online], RKD – Netherlands Institute for Art History [dostęp 2024-03-30] (ang. • niderl.).
- ↑ Rotterdam – Genius met fakkel [online], standbeelden.vanderkrogt.net [dostęp 2019-10-24] .
- ↑ Rotterdam – Stedenmaagd [online], standbeelden.vanderkrogt.net [dostęp 2019-10-24] .
- ↑ a b Rotterdam – Vier gevelbeelden [online], standbeelden.vanderkrogt.net [dostęp 2019-10-24] .
- ↑ Rotterdam – Beleid en Toewijding [online], standbeelden.vanderkrogt.net [dostęp 2019-10-24] .
- ↑ Rotterdam – De Leerplicht en de Tijd [online], standbeelden.vanderkrogt.net [dostęp 2019-10-24] .
- ↑ Rotterdam – De Gerechtigheid [online], standbeelden.vanderkrogt.net [dostęp 2019-10-24] .
- ↑ Rotterdam – De Portier en de Fiscus [online], standbeelden.vanderkrogt.net [dostęp 2019-10-24] .
- ↑ Rotterdam – Vredesengel [online], standbeelden.vanderkrogt.net [dostęp 2019-10-24] .
- ↑ Rotterdam – Terracottareliëfs [online], standbeelden.vanderkrogt.net [dostęp 2019-10-24] .
- ↑ Rotterdam – De Tijd en de Plicht [online], standbeelden.vanderkrogt.net [dostęp 2019-10-24] .