Río Petrohué
 Wodospady Río Petrohué w górnym biegu. W tle wulkan Osorno | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Lokalizacja |
region Los Lagos |
| Rzeka | |
| Długość | 36 km |
| Spadek |
178 |
| Powierzchnia zlewni |
2644 km² |
| Średni przepływ |
278 m³/s |
| Źródło | |
| Miejsce | jezioro Todos los Santos |
| Wysokość |
178 m n.p.m. |
| Współrzędne | |
| Ujście | |
| Recypient | fiord Reloncaví |
| Wysokość |
0 m n.p.m. |
| Współrzędne | |
Położenie na mapie Chile  | |
Río Petrohué – rzeka w południowochilijskim regionie Los Lagos. Jest jedyną rzeką, która wypływa z jeziora Todos los Santos i uchodzi szeroką deltą do fiordu Reloncaví. Pomimo małej długości (36 km) jej średni przepływ wynoszący 278 m³/s, jest stosunkowo duży[1]. Jest to niewiele mniej niż średni przepływ Narwi przy ujściu. W swoim biegu płynie najpierw na południowy zachód, a potem na południe, a uchodzi do niej tylko kilka mniejszych potoków. W przeszłości rzeka przyjmowała prawdopodobnie również wody jeziora Llanquihue, jednak dopływ ten został zablokowany wulkaniczną aktywnością wulkanów Osorno i Calbuco[2]. Około 6 km od wypływu z jeziora rzeka napotyka na bazaltowe skały i na wielu progach opada o ponad 20 m. W górnym biegu rzeka najczęściej wcina się głęboko w osady wulkaniczne, stąd też wiele jej odcinków jest ograniczonych wysokimi brzegami, co czyni ją trudno dostępną. W dolnym biegu rzeka jest szersza, rozgałęzia się na wiele odnóg, oddzielonych od siebie ławicami z osadów i uchodzi do fiordu szeroką, silnie rozgałęzioną deltą.
Jakość wody Río Petrohué jest dotychczas na całym jej biegu znakomita, ze względu na brak czynników zanieczyszczających. Jednak duży rozwój turystyki, wędkarstwa i sportów wodnych, przede wszystkim w okolicy wodospadów, może, bez odpowiednich środków zaradczych, prowadzić do jej pogorszenia.
Górny i środkowy bieg rzeki leży w granicach najstarszego chilijskiego parku narodowego Vicente Pérez Rosales. Cały bieg rzeki leży w zasięgu formacji roślinnej zwanej waldiwijskim lasem deszczowym, którego gęsta, wiecznozielona wegetacja jest charakterystyczna dla jej brzegów.
Klimat[edytuj | edytuj kod]
Panuje tu klimat umiarkowany chłodny. Obszar leży w strefie dryfu wiatrów zachodnich, której klimat charakteryzuje się częstymi i silnymi wiatrami zachodnimi, umiarkowanie chłodnymi zimami, umiarkowanie ciepłymi latami oraz roczną ilością opadów ok. 3000 mm/m². W lato temperatury wzrastają powyżej 20 °C, natomiast zimą spadają do 5-7 °C. Mroźne dni są rzadkie, dni z opadami śniegu jest niewiele, a pokrywa śnieżna nie utrzymuje się długo. Ponieważ w rzece płynie przede wszystkim woda z jeziora Todos los Santos i woda pochodząca z topnienia z okolicznych gór, ogrzewa się nie wyżej niż do 15 °C, a w sierpniu, z przeciętnymi 8 °C, jest najzimniejsza. Tylko w okolicach kilku gorących źródeł jest wyraźnie cieplejsza[3].
Flora[edytuj | edytuj kod]
Brzegi Río Petrohué pokryte są gęstą roślinnością waldiwijskiego lasu deszczowego, którego przewodnim drzewem jest Nothofagus dombeyi, wiecznozielony rodzaj buka. Trzej pozostali przedstawiciele tego gatunku występują również w okolicy rzeki, ale rzadziej. Wśród drzew iglastych największe wrażenie robi ficroja cyprysowata, która może osiągnąć wysokość powyżej 50 m i jest długowieczna. Jesienią dojrzewają owoce guawy chilijskiej (Ugni molinae), które przeznacza się do bezpośredniego spożycia lub wyrobu konfitur. Ogólnie można stwierdzić, że flora waldiwijskiego lasu deszczowego jest bogata gatunkowo i silnie zróżnicowana.
Fauna[edytuj | edytuj kod]
W rejonie rzeki żyje ok. 30 gatunków ssaków, z których nutria i wydra południowa (Lontra provocax) są związane z wodą bezpośrednio i występują w systemie rzecznym Río Petrohué. Bogata jest również awifauna, jednak większość ptaków żyje w oddaleniu od rzeki. Dla samej rzeki charakterystyczna jest zbrojówka, gniazdująca na jej brzegach, a można ją obserwować również w rejonie wodospadów. Na żwirowych brzegach spokojniejszego, dolnego biegu można czasem zobaczyć biegusa długoskrzydłego, a na gałęziach zwisających nad spokojniejszymi odcinkami rybaczka obrożnego (Megaceryle torquata). W strefie ujściowej, będącej już pod silniejszym wpływem oceanu, występuje torpedówka lotna.
Pierwotnie w górnym i środkowym biegu Río Petrohué zadomowione były tylko cztery gatunki ryb: Perca trucha z rodziny okoniowatych, która może osiągnąć długość do 40 cm, bagre (Trichomycterus sp. areolatus?) - ryba z rodziny Trichomycteridae, Peladilla (Aplochiton taeniatus z rodziny galaksowatych oraz Basilichthys australis z rodziny Atherinopsidae, która jest endemiczna dla Chile i jest nazywana w regionie Pejerrey[4]. Zgodnie z tą nazwą (pejerrey = ryba królewska) jest ona szczególnie ceniona przez smakoszy. Dolny bieg i obszar ujścia były i nadal są bogatsze gatunkowo dzięki wpływowi oceanu.
Dzisiaj przeważają w systemie rzecznym i jeziorowym obce gatunki jak: pstrąg potokowy, pstrąg tęczowy, łosoś szlachetny, kiżucz i czawycza. Pierwotnie północnopacyficzna czawycza rozwinęła tutaj stałe populacje i nowe zwyczaje wędrowne, od kiedy prawdopodobnie w latach 80. XX wieku uciekły z farm hodowlanych lub też zostały wypuszczone[5]. Pstrąg tęczowy i potokowy są dziś najczęściej spotykanymi rybami w systemie rzecznym Petrohué i w większości chilijskich rzek. Tworzą więcej niż 80% biomasy ryb i wypierają w coraz większym stopniu pierwotną faunę rybną[6].
Sport i turystyka[edytuj | edytuj kod]
Río Petrohué jest jednym z najlepszych rewirów wędkarskich w Chile. Swoją sławę zawdzięcza wyłącznie gatunkom, które pierwotnie nie zasiedlały jej wód. W całej Południowej Ameryce nie występowali, tak pożądani przez wędkarzy sportowych, przedstawiciele łososiowatych. Rzeka zyskuje rosnące zainteresowanie wśród uprawiających sporty wodne, rafting czy kajakarstwo górskie, tak więc przy jej wypływie z jeziora Todos los Santos, wzdłuż całego górnego biegu, a szczególnie w pobliżu wodospadów powstała i nadal jest rozbudowywana infrastruktura turystyczna. Ciekawym jest, w jakim stopniu negatywne skutki tego rozwoju zostaną zredukowane przez odpowiednie środki zaradcze.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Doris Soto et al.: Establishment of Chinook salmon (Oncorhynchus tshawytscha) in Pacific basins of southern South America and its potential ecosystem implications. In: Revista Chilena de Historia Natural 80: 81-98, 2007. pdf span/engl.
- ↑ All on Lake Todos los Santos (Englisch). [dostęp 2015-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-25)].
- ↑ Establishment of Chinook salmon (Oncorhynchus tshawytscha) in Pacific basins of southern South America and its potential ecosystem implications. In: Revista Chilena de Historia Natural 80: 81-98, 2007. S. 85 pdf span/engl.
- ↑ All on Lake Todos los Santos (Englisch) Fish. [dostęp 2015-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-10)].
- ↑ Doris Soto et al.: Establishment of Chinook salmon (Oncorhynchus tshawytscha). in Pacific basins of southern South America and its potential ecosystem implications. In: Revista Chilena de Historia Natural 80: 81-98, 2007. pdf span/engl.
- ↑ Doris Soto et al: Southern Chile, trout and salmon country: invasion patterns and threats for native species In: Revista Chilena de Historia Natural 79: 97-117, 2006 pdf span./engl.