Ptychodus

	Ptychodus
	Agassiz, 1837
	; Ptychodus mortoni
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ryby chrzęstnoszkieletowe
Podgromada	spodouste
Rząd	Hybodontiformes
Rodzina	Ptychodontidae
Rodzaj	Ptychodus
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ptychodus – wymarły rodzaj ryb chrzęstnoszkieletowych z okresu kredowego.

Z powodu chrzęstnej budowy szkieletu zachowało się niewiele skamieniałości szkieletów tego taksonu i jest on znany głównie ze skamieniałości w postaci zębów. Korony zębów mają dość szeroki, spłaszczony i pokryty żebrami wierzchołek otoczony marginalium z drobnymi zmarszczkami. Są to zęby typu miażdżącego, przylegając do siebie, tworzyły płyty złożone z kilkuset zębów na szczęce i służyły głównie do miażdżenia muszli bezkręgowców (np. małży, amonitów), które były podstawowym pokarmem tych rekinów. W 2009 roku Kenshu Shimada i współpracownicy zasugerowali jednak, że P. occidentalis żywił się bardziej różnorodnym pokarmem^[1].

Ptychodusy były rekinami morskimi, przydennymi, o zarysie ciała podobnym do rekinów dywanowych. Spotykane głównie w morzach półkuli północnej, gdzie były kosmopolityczne. Największe rozmiary wiązane są z gatunkami Ptychodus mortoni oraz P. rugosus z Ameryki Północnej. Długość jednego z osobników P. mortoni oszacowano na przeszło 10 m, z czego około metr przypadał na szczęki (choć na bazie mocno niekompletnego materiału i z paroma założeniami)^[2]. W 2009 roku Shimada i współpracownicy na podstawie zębów oszacowali długość jednego okazu P. rugosus na niemal 14,5 m, co czyni go największym znanym drapieżnym rekinem mezozoiku^[1].

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki:

Ptychodus mortoni
Ptychodus occidentalis
Ptychodus mammillaris
Ptychodus decurrens
Ptychodus latissimus
Ptychodus polygyrus
Ptychodus rugosus

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Kenshu Shimada, Cynthia K. Rigsby, Sun H. Kim. Partial skull of Late Cretaceous durophagous shark, Ptychodus occidentalis (Elasmobranchii: Ptychodontidae), from Nebraska, U.S.A.. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 29 (2), s. 336–349, 2009. DOI: 10.1671/039.029.0226. (ang.).
↑ Kenshu Shimada, Michael J. Everhart, Ramo Decker, Pamela D. Decker. A new skeletal remain of the durophagous shark, Ptychodus mortoni, from the Upper Cretaceous of North America: an indication of gigantic body size. „Cretaceous Research”. 31 (2), s. 249–254, 2010. DOI: 10.1016/j.cretres.2009.11.005. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

H.H. Cappetta H.H., Handbook of Paleoichthyology, Vol. 3B: Chondrichthyes II, Gustav Fischer Verlag, 1987 .
D.W.D.W. Obruczew D.W.D.W. (red.), Osnowy paleontologii. Bezczelustnyje, ryby, Moskwa: Nauka, 1964 .
R.R. Niedźwiedzki R.R., Gigant z morza kredowego, „Wiedza i Życie”, nr 4, 2010, s. 14 .

[jvp09-1] Kenshu Shimada, Cynthia K. Rigsby, Sun H. Kim. Partial skull of Late Cretaceous durophagous shark, Ptychodus occidentalis (Elasmobranchii: Ptychodontidae), from Nebraska, U.S.A.. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 29 (2), s. 336–349, 2009. DOI: 10.1671/039.029.0226. (ang.).

[cretres10-2] Kenshu Shimada, Michael J. Everhart, Ramo Decker, Pamela D. Decker. A new skeletal remain of the durophagous shark, Ptychodus mortoni, from the Upper Cretaceous of North America: an indication of gigantic body size. „Cretaceous Research”. 31 (2), s. 249–254, 2010. DOI: 10.1016/j.cretres.2009.11.005. (ang.).

[1]

[2]