Pomnik Stefana Wielkiego w Kiszyniowie
47°01′31″N 28°49′51″E/47,025278 28,830833
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Miejsce |
Park Stefana Wielkiego |
| Projektant |
Alexandru Plămădeală |
| Materiał | |
| Data budowy |
1927 |
| Data odsłonięcia |
29 kwietnia 1928 |
Położenie na mapie Kiszyniowa  | |
Położenie na mapie Mołdawii  | |
| 47°01′31″N 28°49′51″E/47,025278 28,830833
| |
Pomnik Stefana Wielkiego (rum. Monumentul lui Ștefan cel Mare) – pomnik znajdujący się w pobliżu głównego wejścia do Parku Stefana Wielkiego w sektorze Centru Kiszyniowa, stolicy Mołdawii[1], przy głównym bulwarze mołdawskiej stolicy - Bulwarze Stefana Wielkiego i Świętego[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pomnik Stefana Wielkiego został zaprojektowany przez Alexandru Plămădeală w 1923 roku[1]. Został odlany w Bukareszcie, w odlewni Rîșcanu, w 1927 roku, z brązu pochodzącego z 6 dużych armat zdobytych na Osmanach podczas wojny o niepodległość Rumunii w latach 1877-1878. Pomnik został odsłonięty 29 kwietnia 1928 roku, w dziesiątą rocznicę włączenia Besarabii do Rumunii w miejscu, w którym znajdował się zburzony 10 lat wcześniej pomnik cara Aleksandra II. Został zamontowany na kamiennym cokole wydobytym z kamieniołomu w Cosăuți[3].
Na kilka dni przed wkroczeniem wojsk sowieckich na obszar Besarabii i północnej Bukowiny posąg został przetransportowany do Vaslui, gdzie został zainstalowany obok cerkwi św. Jana, ufundowanej przez Stefana Wielkiego. Cokół pozostał w Kiszyniowie i został zburzony[3]. W sierpniu 1942 roku posąg został ponownie ustawiony w Kiszyniowie, przed Łukiem Triumfalnym. W 1944 roku został ponownie przetransportowany, tym razem do Craiovej. W roku 1945 pomnik powrócił do Kiszyniowa, ale zmieniono jego lokalizację[4].
W latach 1988-1989 przed pomnikiem odbywały się wiece mołdawskiej opozycji - Demokratycznego Ruchu na rzecz Przebudowy[5].
W 1990 roku pomnik został odrestaurowany i ponownie ustawiony na nowym cokole w pierwotnym miejscu[1].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Demonstracje pod pomnikiem (1989) -
Znaczek pocztowy (1998) -
Znaczek pocztowy (2005) -
Pomnik zimą
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Le monument « Etienne le Grand et le Saint » [online], Moldavie.fr - Portail francophone de la Moldavie [dostęp 2023-11-26] (fr.).
- ↑ I. Colesnic, Chișinău. Enciclopedie, Museum, Chișinău 1997, s. 436-438.
- ↑ a b BM, Un muzeu virtual al Chișinăului – [monumente călătoare, monumente dispărute…] [online], Chișinău, orașul meu, 16 stycznia 2015 [dostęp 2023-11-26] (rum.).
- ↑ Alexandru Plămădeală - 125 de ani de la naştere - 50 lei 2013 - Republica Moldova - Monede româneşti [online], romaniancoins.org [dostęp 2023-11-26].
- ↑ J. Solak, Mołdawia: republika na trzy pęknięta. Historyczno-społeczny, militarny i geopolityczny wymiar "zamrożonego konfliktu" o Naddniestrze, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2014, ISBN 978-83-7780-997-6, OCLC 899872347, s. 118-121.