Piekarnia Teodora Reicherta w Warszawie
 nr rej. A-1372 z 6 lutego 2017[1]
| |
 Budynek piekarni od strony ul. Grochowskiej i ul. Wiatracznej (2023) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Grochowska 224 |
| Kondygnacje |
2 |
| Rozpoczęcie budowy |
1918 |
| Ukończenie budowy |
1927 |
| Zniszczono |
1939 |
| Pierwszy właściciel |
Teodor Rajchert, Aleksandra Rajchert |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°14′44,51″N 21°05′01,19″E/52,245697 21,083664
| |
Piekarnia Teodora Reicherta (Rajcherta) – budynek wzniesiony w latach 1918–1927[2] w stylu eklektyzmu, znajdujący się w warszawskiej dzielnicy Praga-Południe przy ul. Grochowskiej 224 (róg ul. Wiatracznej).
Opis[edytuj | edytuj kod]
Budynek piekarni składa się z korpusu oraz dwóch skrzydeł otaczających mały dziedziniec. Jest to obiekt dwukondygnacyjny, murowany, z dachami dwuspadowymi pokrytymi papą[3]. Piekarnię rozbudowywano, w związku z tym w cegłach zachowane są znaki różnych cegielni. Od czasu obrony Warszawy w 1939 na elewacji od strony ulicy Wiatracznej pozostał ślad po ostrzale artyleryjskim[2].
Przed II wojną światową piekarnia była uważana za jedną z najlepszych w tej części Warszawy. Teodor Reichert kupował mąkę m.in. w Słodowieckim Młynie Parowym Mayzera i Goldflama przy ul. Marymonckiej. Podczas okupacji niemieckiej przechowywał dokumenty cechowe o dużej wartości historycznej (m.in. przywileje Zygmunta Augusta, Władysława IV i Jana Kazimierza), a w latach 1942–1943 przekazywał chleb organizacjom udzielającym pomocy biednym[4].
Po wojnie piekarnię przejęła spółdzielnia Społem, następnie Spółdzielnia Piekarsko-Ciastkarska, która ją zamknęła[5].
W 2012 potomkowie Teodora Rajcherta odzyskali nieruchomość[6]. W tym samym roku budynek wpisano do gminnej ewidencji zabytków pod numerem PPD0611[7]. W 2013 wymagający remontu obiekt został wyłączony z użytkowania, a później wystawiony na sprzedaż[6]. W 2017 elewacje frontowe budynku piekarni Rejcherta zostały wpisane do rejestru zabytków[1]. Wpisanie jedynie fragmentu budowli wynikało z faktu, że wnętrza i wyposażenie zostały wówczas już znacznie przekształcone, a konieczny remont wymagałby dalszej utraty autentyzmu[2].
W grudniu 2019 Wojewódzki Konserwator Zabytków wyraził zgodę na rozbiórkę budynku piekarni i zastąpienie go pięciopiętrowym budynkiem, do którego zostałyby włączone dwie elewacje piekarni, brama i część ogrodzenia[8]. W lutym 2020 na wniosek Towarzystwa Opieki nad Zabytkami wznowił on postępowanie o wpis do rejestru zabytków nieobjętej wpisem z 2017 części budynku[8], jednak w marcu 2021 umorzył postępowanie o wpis do rejestru[9]. W tym samym miesiącu interwencję podjął Generalny Konserwator Zabytków, który wstrzymał wykonanie wydanego pozwolenia na rozbudowę[10]. Po wycofaniu się inwestora spadkobiercy właściciela piekarni ponownie wystawili budynek na sprzedaż[11]. W 2023 roku nieruchomość, korzystając z prawa pierwokupu, kupiło miasto (dzielnica Praga-Południe)[6].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Zestawienie zabytków nieruchomych. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 31 grudnia 2019 r. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 11. [dostęp 2019-06-29].
- ↑ a b c Agnieszka Żukowska, Elewacje frontowe piekarni Teodora Rajcherta w Warszawie w rejestrze [online], 11 marca 2014.
- ↑ Michał Krasucki: Warszawskie dziedzictwo postindustrialne. Warszawa: Fundacja Hereditas, 2011, s. 66. ISBN 978-83-931723-5-1.
- ↑ Jerzy Kasprzycki: Warszawa-Praga. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, s. 23, 26.
- ↑ Tomasz Urzykowski, Grochów bezdomnych i studentów, 7 kwietnia 2008, warszawa.gazeta.pl [dostęp: 14 marca 2010]
- ↑ a b c Tomasz Urzykowski. Miasto ubiegło dewelopera. „Gazeta Stołeczna”, s. 6, 16 października 2023.
- ↑ Aktualny wykaz zabytków ujętych w gminnej ewidencji zabytków m.st. Warszawy (PDF) [online], Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków.
- ↑ a b Tomasz Urzykowski. Wolta konserwatora. „Gazeta Stołeczna”, s. 2, 8–9 lutego 2020.
- ↑ Koniec legendarnej piekarni. Zamiast symbolu Grochowa będzie apartamentowiec. warszawa.wyborcza.pl, 2021-03-30. [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Legendarna piekarnia Rajcherta na Grochowie jednak ocaleje? Głos zabiera generalna konserwator zabytków. warszawa.wyborcza.pl, 2021-03-31. [dostęp 2021-04-02].
- ↑ Tomasz Urzykowski. Symbol Grochowa na sprzedaż. „Gazeta Stołeczna”, s. 2, 19 października 2021.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Piekarnia Rajcherta. mieszkaniec.pl, 2021-11-05. [dostęp 2021-11-09].
- Co się stanie z zabytkową piekarnią na Grochowie w Warszawie?. rdc.pl, 2021-11-09. [dostęp 2021-11-09].