Przejdź do zawartości

Płatkonos

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Płatkonos
Hipposideros
J.E. Gray, 1831[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – płatkonos hinduski (H. lankadiva)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

nietoperze

Podrząd

rudawkokształtne

Nadrodzina

Rhinolophoidea

Rodzina

płatkonosowate

Rodzaj

płatkonos

Typ nomenklatoryczny

Vespertilio speoris Schneider, 1800

Gatunki

79 gatunków (w tym 5 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Płatkonos[16] (Hipposideros) – rodzaj ssaków z rodziny płatkonosowatych (Hipposideridae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji, Afryce i Australii[17][18][19].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 35–110 mm, długość ogona 16–28 mm, długość ucha 10–38 mm, długość tylnej stopy 4,9–22 mm, długość przedramienia 17–103 mm; masa ciała 4–78 g[18].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1831 roku angielski zoolog John Edward Gray w rozdziale dotyczącym nowych gatunków i rodzajów nietoperzy w publikacji swojego autorstwa o tytule The zoological miscellany: to be continued occasionally[1]. Gray wymienił kilka gatunków – Phyllostoma elongatum É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810, Rhinolophus tridens É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1813, Rhinolophus diadema É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1813, Rhinolophus larvatus Horsfield, 1823, Rhinolophus deformis Horsfield, 1823 (= Rhinolophus larvatus Horsfield, 1823), Rhinolophus vulgaris Horsfield, 1823 i Vespertilio speoris Schneider, 1797 – z których gatunkiem typowym jest Vespertilio speoris Schneider, 1797 (płatkonos dekański).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Hipposideros (Hipposiderus, Hypposiderus): gr. ιππος ippos ‘koń’; σιδηρος sideros ‘żelazo’ (tj. ‘podkowa’)[20].
  • Phyllorrhina (Phyllorhina): gr. φυλλον phullon ‘liść’; ῥις rhis, ῥινος rhinos ‘nos’[21]. Gatunek typowy: w oryginalnym opisie Bonaparte nie wymienił żadnego gatunku, w ramach późniejszego oznaczenia na typ nomenklatoryczny wyznaczono Rhinolophus diadema É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1813.
  • Chrysonycteris: gr. χρυσος khrusos ‘złoty’; νυκτερις nukteris, νυκτεριδος nukteridos ‘nietoperz’[22]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Hipposideros fulvus J.E. Gray, 1838.
  • Gloionycteris: gr. γλοιός gloios ‘guma’; νυκτερις nukteris, νυκτεριδος nukteridos ‘nietoperz’[23]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Rhinolophus armiger Hodgson, 1835.
  • Rhinophylla: gr. ῥις rhis, ῥινος rhinos ‘nos’; φυλλον phullon ‘liść’[24]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Phyllorhina labuanensis[g] Tomes, 1859.
  • Speorifera: gr. σπεος speos ‘grota, pieczara’; φερω phero ‘nosić’[25]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Rhinolophus vulgaris Horsfield, 1823 (= Rhinolophus larvatus Horsfield, 1823).
  • Sideroderma: gr. σιδηρος sidēros ‘żelazo, stal’; δερμα derma, δερματος dermatos ‘skóra’[26]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Phyllorrhina fuliginosa Temminck, 1853.
  • Ptychorhina: πτυξ ptux, πτυχος ptukhos ‘fałda’; ῥις rhis, ῥινος rhinos ‘nos’[27]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Rhinolophus caffer Sundevall, 1846.
  • Cyclorhina: gr. κυκλος kuklos ‘krąg, pierścień’; ῥις rhis, ῥινος rhinos ‘nos’[28]. Gatunek typowy: Peters wymienił dwa gatunki – Phyllorhina obscura W. Peters, 1861 i Phyllorhina doriae W. Peters, 1871 – z których typem nomenklatorycznym jest Phyllorhina obscura W. Peters, 1861.
  • Thyreorhina: gr. θυρεός thyreos ‘długa, podłużna tarcza’; ῥις rhis, ῥινος rhinos ‘nos’[29]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Phyllorhina coronata Peters, 1871.
  • Syndesmotis (Syndesmotus, Synodesmotis): gr. σύνδεσμος syndesmos ‘więzy’; ους ous, ώτος ōtos ‘ucho’[30]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Phyllorhina megalotis Heuglin, 1861.
  • Paracoelops: gr. παρα para ‘blisko, obok’; rodzaj Coelops Blyth, 1848 (bezogończyk)[14]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Paracoelops megalotis Dorst, 1947 (= Hipposideros gentilis K. Andersen, 1918).

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[31][32][17][16]:

Opisano również gatunki wymarłe[33]:

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Młodszy homonim Phyllorhina Leach, 1816 (Rhinolophidae).
  2. ↑ a b Nieuzasadniona poprawka Hipposideros J.E. Gray, 1831.
  3. ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Hipposideros J.E. Gray, 1831.
  4. ↑ Młodszy homonim Rhinophylla W. Peters, 1865 (Phyllostomidae).
  5. ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Phyllorrhina Bonaparte, 1831.
  6. ↑ a b Niepoprawna późniejsza pisownia Syndesmotis Peters, 1871.
  7. ↑ Podgatunek H. cervinus.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b J.E. Gray: Descriptions of some new genera and species of Bats. W: J.E. Gray: The zoological miscellany: to be continued occasionally. Cz. 1. London: Treuttel, Würtz, 1831, s. 37. (ang.).
  2. ↑ Ch.L. Bonaparte: Saggio di una distribuzione metodica degli animali vertebrati. Roma: Antonio Roulzaler, 1831, s. 16. (wł.).
  3. ↑ J.E. Gray. Characters of a New Species of Bat (Rhinolophus, Geoffr.) from New Holland. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 2, s. 53, 1834. (ang.). 
  4. ↑ R.-P. Lesson: Histoire naturelle générale et particulière des mammifères et des oiseaux découverts depuis le mort de Buffon. Oiseaux et mammifères. W: Complement des oeuvres de Buffon, ou histoire naturelle des animaux rares découverts par les naturalistes et les voyageurs depuis la mort de Buffon. T. 10. Paris: Roret, 1836, s. 375. (fr.).
  5. ↑ a b c d J.E. Gray. A Revision of the Genera of Rhinolophidae, or Horseshoe Bats. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1866, s. 82, 1866. (ang.). 
  6. ↑ Peters 1871 ↓, s. 312.
  7. ↑ Peters 1871 ↓, s. 324.
  8. ↑ Peters 1871 ↓, s. 325.
  9. ↑ Peters 1871 ↓, s. 326.
  10. ↑ Peters 1871 ↓, s. 327.
  11. ↑ Peters 1871 ↓, s. 329.
  12. ↑ Ch.O. Waterhouse: Index zoologicus. An alphabetical list of names of genera and subgenera proposed for use in zoology as recorded in the „Zoological record” 1880-1900, together with other names not included in the „Nomenclator zoologicus” of S.H. Scudder. London: Society, 1902, s. 362. (ang.).
  13. ↑ W.T. Blanford. Critical Notes on the Nomenclature of Indian Mammals. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1887, s. 637, 1888. (ang.). 
  14. ↑ a b J. Dorst. Une nouvelle chauve-souris de l’Indochine française Paracoelops megalotis. „Bulletin du Muséum national d’histoire naturelle”. 2e Série. 19, s. 436, 1947. (fr.). 
  15. ↑ J.R. Ellerman, T.Ch.S. Morrison-Scott: Checklist of Palaearctic and Indian mammals 1758 to 1946. Wyd. 2. London: Trustees of the British Museum (Natural History), 1966, s. 122. (ang.).
  16. ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 92-95. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  17. ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 122–130. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  18. ↑ a b A. Monadjem, P. Soisook, V.D. Thong & T. Kingston: Family Hipposideridae (Old World Leaf-nosed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 237–258. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
  19. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Hipposideros. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-23]. (ang.).
  20. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 327.
  21. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 535.
  22. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 189.
  23. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 296.
  24. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 607.
  25. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 639.
  26. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 630.
  27. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 597.
  28. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 208.
  29. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 678.
  30. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 656.
  31. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.12) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-01-06]. (ang.).
  32. ↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 468, 469–475. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  33. ↑ J.S. Zijlstra, Hipposideros Gray, 1831, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-11-04] (ang.).
  34. ↑ S.J. Hand. Hipposideros bernardsigei, a new hipposiderid (Microchiroptera) from the Miocene of Australia and a reconsideration of the monophyly of related species groups. „Münchner Geowissenschaftliche Abhandlungen”. (A). 34, s. 74, 1997. (ang.). 
  35. ↑ P. Mein & L. Ginsburg. Les mammifères du gisement miocène inférieur de Li Mae Long, Thaïlande: systématique, biostratigraphie et paléoenvironnement. „Geodiversitas”. 19 (4), s. 800, 1997. (fr.). 
  36. ↑ H.B. Wesselman: The Omo micromammals. Systematics and paleoecology of early man sites from Ethiopia. W: M.K. Hecht & F.S. Szalay (redaktorzy): Contributions to Vertebrate Evolution. Cz. 7. Basel: Karger, 1984, s. 1–219. ISBN 978-3-8055-3935-7. (ang.).
  37. ↑ R. Lavocat. Le gisement de vertébrés miocènes de Beni Mellal (Maroc): étude systématique de la faune de mammifères. „Notes et Mémoires du Service Géologique du Maroc, Rabat”. 155, s. 29–77, 1961. (fr.). 
  38. ↑ S.J. Hand & H. Godthelp. First Australian Pliocene species of Hipposideros (Microchiroptera: Hipposideridae). „Records of the Western Australian Museum”. Supplement. 57, s. 299, 1999. (ang.). 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Płatkonos&oldid=72420374”